Του Γιάννη Μαντζίκου
«Αποτελεί μέρος του συλλογισμού μου και τον λόγο για τον οποίο θα είμαι υποψήφιος, ότι δεν αντέχουμε άλλα έξι χρόνια με καραγκιοζιλίκια του Τραμπ. Αυτό θα ήταν κακό για τη χώρα». Αυτή ήταν μία από τις πρώτες δηλώσεις του Μπίλι Ουέλντ, υποψηφίου για το χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού κόμματος εν όψει των εκλογών του 2020. «Προτρέπω όσους από εσάς παρατηρούν με ανησυχία τη σημερινή κυβέρνηση, αλλά δεν λένε τίποτα, να σηκωθούν και να την καταγγείλουν, όταν παραβιάζονται επικίνδυνα οι κόκκινες γραμμές» είπε, ανακοινώνοντας την υποψηφιότητά του.
Παρότι δεν είναι ευρέως γνωστός, ο πρώην κυβερνήτης της Μασαχουσέτης αποτελεί εδώ και δεκαετίες έναν από τους πλέον σταθερούς υποστηρικτές τόσο του φιλελεύθερου κινήματος όσο και της ανάγκης η Αμερική να εξορθολογίσει τα ελλειμματικά της.
Δύσκολο, αν όχι ακατόρθωτο
Η αλήθεια είναι ότι η προσπάθεια του Ουέλντ δείχνει τιτάνια, αφού είναι σπάνιο ένας πρόεδρος που υπερασπίζεται τη θέση του στον Λευκό Οίκο να μη λαμβάνει το χρίσμα του κόμματος του. Η καμπάνια Τραμπ από την πλευρά της δηλώνει μάλλον απαξιωτικά ότι «δεν χρειάζονται προκριματικά για το χρίσμα του κόμματος, αφού ο πρόεδρος αποτελεί εγγύηση για τη νίκη το 2020». Ανάλογες δηλώσεις κάνουν και πολιτειακοί πρόεδροι των Ρεπουμπλικανών. «Για παράδειγμα, ο Ντρου Μακ Κίσικ δήλωσε: «Είναι γενικός κανόνας όταν ένα κόμμα έχει πρόεδρο που βρίσκεται στην εξουσία, να μη γίνονται προκριματικά». Όμως ο Ουέλντ σε κοινό του άρθρο στη εφημερίδα «Washington Post» μαζί με άλλους Ρεπουμπλικάνους υποψηφίους χαρακτηρίζει την εν δυνάμει ακύρωση των προκριματικών «ντροπή». Όπως γράφουν χαρακτηριστικά οι υποψήφιοι, «τι έχει να φοβηθεί ο πρόεδρος αν είναι τόσο ισχυρός όσο λέει ότι είναι;».
Ανά τα χρόνια υπήρξαν προκλήσεις από υποψηφίους του ίδιου κόμματος στον πρόεδρο που διεκδικούσε μια δεύτερη θητεία, χωρίς ωστόσο να γίνει ποτέ η μεγάλη ανατροπή. Το 1992, ο Πατ Μπιουκάναν, πρώην στενός συνεργάτης του προέδρου Ρίτσαρντ Νίξον και του προέδρου Ρόναλντ Ρίγκαν, προέβαλε σημαντική πρόκληση εναντίον του Μπους. Ο υπερσυντηρητικός Μπιουκάναν κατήλθε με μια εθνικιστική ατζέντα ενάντια στην επερχόμενη παγκοσμιοποίηση. Παρά το γεγονός ότι ο μετέπειτα σχολιαστής σε αμερικανικά δίκτυα έχασε, κατάφερε ένα ισχυρό (ιδεολογικά) χτύπημα στον πρόεδρο Μπους τον πρεσβύτερο, ο οποίος λίγους μήνες αργότερα έχασε από τον Μπιλ Κλίντον.
Μία ακόμα περίπτωση που έμεινε στη Iστορία ήταν αυτή του 1980, όταν ο γερουσιαστής της Μασαχουσέτης Τεντ Κένεντι αμφισβήτησε τον πρόεδρο Τζίμι Κάρτερ το 1980, προκαλώντας τον να απαντήσει αν μπορούσε να βελτιώσει την οικονομία της χώρας. Εν τέλει, ο Κένεντι αποσύρθηκε, όμως είχε κερδίσει 12 Πολιτείες σε σχέση με τις 29 του Κάρτερ, αφήνοντας πολλά ερωτήματα στο εκλογικό σώμα των Δημοκρατικών για την ικανότητα του πρόεδρου από την Τζόρτζια να ηγηθεί της χώρας μία ακόμα τετραετία.
Πέραν της προϊστορίας, η οποία δεν είναι στο πλευρό στο Ουέλντ, ούτε τα νούμερα τον βοηθούν. Για παράδειγμα, στο Νιου Χάμσαϊρ, ο Τραμπ βρίσκεται μπροστά με 86%, έναντι 7% του πρώην κυβερνήτη της Μασαχουσέτης, Πολιτεία με την οποία συνορεύει. Ο τελευταίος έχει συγκεντρώσει λιγότερα από ένα 1 εκατομμύριο δολάρια σε δωρεές για την καμπάνια του, την ώρα που ο Τραμπ έχει στο «ταμείο» του 110 εκατομμύρια δολάρια.
Σύμβολο
Ο Ουέλντ, ο οποίος διετέλεσε κυβερνήτης της Μασαχουσέτης από το 1991 έως το 1997, μετά τη θητεία του στο υπουργείο Δικαιοσύνης επί Ρόναλντ Ρίγκαν, δεν θεωρείται μόνο μετριοπαθής, αλλά αποτελεί, όπως αναφέρθηκε, ένα σύμβολο του φιλελεύθερου κινήματος στην Αμερική. O Ουέλντ, μάλιστα, διοίκησε με επιτυχία μια παραδοσιακά δημοκρατική «μπλε» Πολιτεία, διαδεχόμενος τον Ελληνοαμερικανό κυβερνήτη Μάικλ Δουκάκη. Από την εποχή που ήταν φοιτητής στη Νομική Σχολή του Χάρβαρντ, ο Ουέλντ ήταν γνωστός για δύο πράγματα: για τις φιλελεύθερες απόψεις του και την ικανότητά του να παίζει σκάκι με δύο αντιπάλους ταυτόχρονα.
Παρότι έχει ουσιαστικά αποσυρθεί από την κεντρική πολιτική σκηνή εδώ και αρκετά χρόνια (με εξαίρεση τη διεκδίκηση της προεδρίας μαζί με τον Γκάρι Τζόνσον με το κόμμα των Libertarians, τo 2016), οι απόψεις του κάθε άλλο παρά απαρχαιωμένες μπορούν να θεωρηθούν. Για παράδειγμα, στο ζήτημα της άμβλωσης, ένα ακανθώδες θέμα για τους Ρεπουμπλικανούς, ο Ουέλντ υποστηρίζει το δικαίωμα αυτό και έχει αγωνιστεί για την προστασία του. Ως κυβερνήτης το 1991, εισήγαγε νομοσχέδιο με στόχο να καταστεί ευκολότερη η άμβλωση στη Μασαχουσέτη, ενώ αποτέλεσε έναν από τους πρώτους κυβερνήτες που αναγνώρισαν τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ, όταν υπέγραψε πολιτειακό νόμο για την προστασία των φοιτητών της εν λόγω κοινότητας.
Για τους λόγους αυτούς έχει επικριθεί σκληρά από τον σκληρό πυρήνα των Συντηρητικών Ρεπουμπλικάνων. Κληθείς μάλιστα να απαντήσει σχετικά, ο Ουέλντ είπε: «Είμαι πραγματικός Ρεπουμπλικανός. Πιστεύω στην εξισορρόπηση του προϋπολογισμού. Ήμουν ο πιο δημοσιονομικά συντηρητικός κυβερνήτης στις Ηνωμένες Πολιτείες όταν βρισκόμουν στην εξουσία και αυτό διαδεχόμενος τον Δουκάκη». Όταν ο Τραμπ εξέδωσε το περιβόητο διάταγμά του περί απαγόρευσης εισόδου στην Αμερική για πολίτες χωρών από την Αφρική και τη Μέση Ανατολή, ήρθε η αποδοκιμασία εναντίον του από τον Ουέλντ: «Πιστεύω ότι μπορούν να είναι οι Αμερικανοί ασφαλείς, χωρίς να αποκλείονται άνθρωποι που επιθυμούν να έρθουν εδώ και να συνεχίσουν να συνεισφέρουν και να κερδίζουν μια καλύτερη ζωή για τις οικογένειές τους».
Με φόντο τα παραπάνω, μένει να δούμε αν θα γίνουν προκριματικά για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών και πόσο ο αγώνας του Ουέλντ θα θέσει νέα στάνταρντ για το φιλελεύθερο κίνημα στις ΗΠΑ.
* Αναδημοσίευση από τον «Φιλελεύθερο» της Τρίτης 17 Σεπτεμβρίου 2019.
Φωτογραφία: AP
