Ενισχύεται το φιλορωσικό μπλοκ στην κεντρική Ευρώπη - Η περίπτωση της Τσεχίας
AP Photo/Petr David Josek
AP Photo/Petr David Josek
Politico

Ενισχύεται το φιλορωσικό μπλοκ στην κεντρική Ευρώπη - Η περίπτωση της Τσεχίας

Το φιλορωσικό μπλοκ στην καρδιά της Ευρώπης προβλέπεται να αυξηθεί το 2025, επισημαίνει το Politico, καθώς οι φιλικοί προς το Κρεμλίνο ηγέτες της Κεντρικής Ευρώπης, όπως ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν και ο Σλοβάκος ομόλογός του Ρόμπερτ Φίκο, πρόκειται να συμπεριλάβουν στην ομάδα τους το επόμενο έτος ένα γνώριμο πρόσωπο: Τον πρώην πρωθυπουργό της Τσεχίας Αντρέι Μπάμπις, ο οποίος σημειώνει και πάλι άνοδο στις εθνικές δημοσκοπήσεις.

Ενώ ο Μπάμπις, ένας δισεκατομμυριούχος πολιτικός «χαμαιλέων», είναι λιγότερο ιδεολογικά ριζωμένος από τον Όρμπαν ή τον Φίκο, έχει στρέψει το κόμμα του σταθερά προς τα δεξιά και απηχεί τη ρητορική των ομολόγων του στην Ουγγαρία και τη Σλοβακία.

Ακριβώς όπως ο Όρμπαν, ο Μπάμπις λέει ότι αν ο Ντόναλντ Τραμπ ήταν πρόεδρος των ΗΠΑ, δεν θα υπήρχε ρωσικός πόλεμος στην Ουκρανία και πιστεύει ότι μια εκλογική νίκη του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου το Νοέμβριο θα εξασφάλιζε την ειρήνη. Και όπως και ο Φίκο, ο Τσέχος μεγιστάνας έχει δηλώσει προηγουμένως ότι προτιμά τη μείωση της υποστήριξης προς την Ουκρανία, καθώς αυτή αντιστέκεται στην πλήρους κλίμακας εισβολή του Κρεμλίνου.

Κορυφαίοι Τσέχοι αξιωματούχοι έχουν προσπαθήσει να δυσφημίσουν τον Μπάμπις - έναν αμφιλεγόμενο μεγιστάνα στον τομέα της γεωργίας, ο οποίος ήταν πρωθυπουργός από το 2017 έως το 2021 - κατηγορώντας τον ότι βρίσκεται στο τσεπάκι του Όρμπαν από τότε που το κόμμα του Δράση Δυσαρεστημένων Πολιτών (ANO) προσχώρησε στη νέα σκληροδεξιά, αντιμεταναστευτική παράταξη των Πατριωτών του Ούγγρου ηγέτη στις Βρυξέλλες αυτό το καλοκαίρι.

«Το κίνημα ANO είναι απλώς η μαριονέτα του Όρμπαν», δήλωσε ο Τσέχος υπουργός Εξωτερικών Γιαν Λιπάβσκι στο Politico. 

«Έχουν σαφώς βρει φίλους μεταξύ των φιλορώσων εθνικιστών και των ξενοφοβικών» στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πρόσθεσε.

Όμως οι Τσέχοι ψηφοφόροι επιστρέφουν μαζικά στον Μπάμπις, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των πρόσφατων περιφερειακών εκλογών, εν όψει της εθνικής ψηφοφορίας στο κοινοβούλιο το 2025. Ο πρώην πρωθυπουργός και το αντιπολιτευόμενο κόμμα του ANO σημείωσαν μια σαρωτική νίκη σε 10 από τις 13 περιφέρειες της χώρας με ποσοστό 35% των ψήφων τον Σεπτέμβριο, από 21% στις τελευταίες περιφερειακές εκλογές του 2020. Ήταν ένα ηχηρό μήνυμα για τον σημερινό κυβερνητικό συνασπισμό - και για τις Βρυξέλλες.

Η σημερινή κυβέρνηση του πρωθυπουργού Πετρ Φιάλα, ενός συντηρητικού που υποστηρίζει την Ουκρανία, έχει ρεκόρ χαμηλής δημοτικότητας 24%, τη χειρότερη όλων των τσεχικών κυβερνήσεων από το 2013. Αυτό ενισχύει τις πιθανότητες του Μπάμπις να κατακτήσει την εξουσία, καθώς η δημοτικότητά του παραμένει σταθερή παρά την εμπλοκή του σε πολυάριθμα σκάνδαλα, συμπεριλαμβανομένης μιας παρατεταμένης υπόθεσης σύγκρουσης συμφερόντων σχετικά με τις επιδοτήσεις της ΕΕ που καταβλήθηκαν στον αγροτικό του όμιλο, για την οποία τελικά αθωώθηκε.

Από τότε που έχασε τις βουλευτικές εκλογές το 2021, ο 70χρονος Μπάμπις έχει υιοθετήσει μια εμβληματική ρητορική για τους ακροδεξιούς ηγέτες, από το να κατηγορεί την ΕΕ για τις υψηλές τιμές της ενέργειας μέχρι να αμφισβητεί τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία ή να καταφέρεται εναντίον της μετανάστευσης χωρίς χαρτιά, την οποία θέλει να επιλύσει με την ανάπτυξη ενόπλων δυνάμεων κατά μήκος των παραλιών της Νότιας Ευρώπης.

Με την πάροδο των ετών, το ευέλικτο κόμμα του έχει χαρακτηριστεί από αριστερό μέχρι λαϊκιστικό, τεχνοκρατικό, συντηρητικό και ακροδεξιό. Μέχρι τη στιγμή που ο Μπάμπις έχασε την υποψηφιότητά του για να γίνει πρόεδρος της Τσεχίας το 2023 και υπερθεμάτιζε τον φόβο του πολέμου μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας, επαναλαμβάνοντας τη γραμμή που είναι δημοφιλής στη Μόσχα και τον σύμμαχό της στη Βουδαπέστη, τον Όρμπαν.

Οι περισσότεροι έχουν πλέον αποχωρήσει από το κόμμα λόγω διαφωνιών σχετικά με την πολιτική του κατεύθυνση. Η πρώην αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ντίντα Χαράζνοβα και η ευρωβουλευτής Μαρτίνα Νταμπλάγιοβα αποχώρησαν από το ANO πέρυσι, ενώ η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βέρα Γιούροβα χώρισε τους δρόμους της με τον Μπάμπις λίγο πριν σχηματιστεί η νέα ακροδεξιά συμμαχία.

Η Χαράζνοβα δήλωσε στο POLITICO ότι «ήταν σαφές από τις εξελίξεις στην Τσεχική Δημοκρατία ότι το κίνημα ANO θα προωθούσε εθνικιστικές πολιτικές».

Όταν το Politico απευθύνθηκε στον Mπάμπις και το κόμμα του ANO για να σχολιάσει, ο αντιπρόεδρος του ANO Κάρελ Χάβλιτσεκ απάντησε ότι «είναι ανοησία» να λέγεται ότι το κόμμα έχει μετακινηθεί προς την άκρα δεξιά.

Andrej Babis | AP Photo/Petr David Josek, File

Καμία ένταξη στην ΕΕ για την Ουκρανία

Ενώ η ΕΕ εμφανίζεται αμφίθυμη σχετικά με την πρόσφατη άνοδο των ακροδεξιών λαϊκιστικών δυνάμεων σε όλη την ήπειρο, το αυξανόμενο φιλικό προς τη Μόσχα μπλοκ θα καταστήσει δυσκολότερη την επίτευξη συναίνεσης σε ζητήματα όπως η βοήθεια προς την Ουκρανία, οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας ή η μετανάστευση.

Υπάρχουν ήδη κάποια σημάδια σχετικά με το είδος της πολιτικής που θα υιοθετήσει το ΑΝΟ απέναντι στην Ουκρανία, το κρίσιμο ζήτημα εξωτερικής πολιτικής που αντιμετωπίζει η Ευρώπη, καθώς η πλήρους κλίμακας εισβολή του Ρώσου ηγέτη Βλαντίμιρ Πούτιν πλησιάζει στην τριετή επέτειο της.

Στην πατρίδα του, ο Mπάμπις έχει δηλώσει ότι ελπίζει ότι «η Ουκρανία δεν θα γίνει ποτέ μέλος της ΕΕ». Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εν τω μεταξύ, δύο από τους έξι ευρωβουλευτές του ANO απείχαν από την ψηφοφορία του Σεπτεμβρίου σχετικά με ένα μη δεσμευτικό ψήφισμα που ζητούσε από τις χώρες μέλη να εγκρίνουν τη χρήση πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς από το Κίεβο εναντίον στόχων στο ρωσικό έδαφος. Οι άλλοι τέσσερις δεν εμφανίστηκαν καν για την ψηφοφορία.