Τα πέντε κύρια σημεία του σχεδίου Rearm Europe Plan, που στοχεύει στην ενίσχυση των αμυντικών δαπανών των ευρωπαϊκών χωρών, ανακοίνωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν το πρωί της Τρίτης.
Αναφερόμενη σε επιστολή που απέστειλε στους ηγέτες των 27 κρατών-μελών της ΕΕ, η πρόεδρος της Κομισιόν ανέφερε ότι το σχέδιο περιλαμβάνει τη δυνατότητα κινητοποίησης έως 800 δισ. ευρώ για την αύξηση των αμυντικών δαπανών, καθώς και την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής. Η τελευταία επιτρέπει στα ευρωπαϊκά κράτη να επενδύουν στην άμυνα χωρίς να τίθενται υπό τον κίνδυνο ενεργοποίησης της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος.
We are living in dangerous times.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) March 4, 2025
Europe‘s security is threatened in a very real way.
Today I present ReArm Europe.
A plan for a safer and more resilient Europe ↓ https://t.co/CYTytB5ZMk
Όπως τόνισε η φον ντερ Λάιεν, ο στόχος είναι διττός: αφενός, η Ευρώπη να ανταποκριθεί στις άμεσες ανάγκες στήριξης της Ουκρανίας και, αφετέρου, να αναλάβει μακροπρόθεσμα την ευθύνη για την ασφάλεια της Γηραιάς Ηπείρου.
«Ζούμε στους πιο σημαντικούς και επικίνδυνους καιρούς. Δεν χρειάζεται να περιγράψω τη σοβαρή φύση των απειλών που αντιμετωπίζουμε. Το πραγματικό ερώτημα που έχουμε μπροστά μας είναι αν η Ευρώπη είναι έτοιμη να δράσει τόσο αποφασιστικά όσο επιβάλλει η κατάσταση. Και αν η Ευρώπη είναι έτοιμη και ικανή να δράσει με την ταχύτητα και τη φιλοδοξία που απαιτείται», ανέφερε, ενώ αναφέρθηκε και στις συναντήσεις των τελευταίων εβδομάδων - με πιο πρόσφατη την προχθεσινή στο Λονδίνο - με την απάντηση όπως είπε από τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες να είναι «ηχηρή όσο και σαφής».
Πιο συγκεκριμένα, η Πρόεδρος της Κομισιόν τόνισε ότι «βρισκόμαστε σε μια εποχή επανεξοπλισμού. Και η Ευρώπη είναι έτοιμη να αυξήσει μαζικά τις αμυντικές της δαπάνες. Τόσο για να ανταποκριθεί στη βραχυπρόθεσμη επείγουσα ανάγκη να δράσει και να υποστηρίξει την Ουκρανία, όσο και για να αντιμετωπίσει τη μακροπρόθεσμη ανάγκη να αναλάβει πολύ μεγαλύτερη ευθύνη για τη δική μας ευρωπαϊκή ασφάλεια. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο έγραψα σήμερα μια επιστολή προς τους ηγέτες ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Πέμπτης. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο βρισκόμαστε σήμερα εδώ μαζί».
Όπως εξήγησε, η επιστολή προς τους ηγέτες αποτελεί το σύνολο προτάσεων που επικεντρώνεται στο «πώς να χρησιμοποιήσουμε όλους τους χρηματοδοτικούς μοχλούς που έχουμε στη διάθεσή μας - προκειμένου να βοηθήσουμε τα κράτη μέλη να αυξήσουν γρήγορα και σημαντικά τις δαπάνες για τις αμυντικές ικανότητες. Επείγοντα τώρα, αλλά και σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας. Η πρόταση αυτή αποτελείται από πέντε μέρη».
Τα πέντε σημεία του σχεδίου
Πιο συγκεκριμένα, το σχέδιο περιλαμβάνει πέντε σημεία:
- Το πρώτο είναι η απελευθέρωση της χρήσης της δημόσιας χρηματοδότησης στην άμυνα σε εθνικό επίπεδο. Τα κράτη μέλη είναι έτοιμα να επενδύσουν περισσότερο στην ασφάλειά τους, εάν έχουν το δημοσιονομικό περιθώριο. Και πρέπει να τους δώσουμε τη δυνατότητα να το πράξουν.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα προτείνουμε σύντομα την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να αυξήσουν σημαντικά τις αμυντικές τους δαπάνες χωρίς να ενεργοποιήσουν τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος.
Για παράδειγμα: Εάν τα κράτη μέλη αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες κατά 1,5% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο, αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει δημοσιονομικό χώρο κοντά στα 650 δισ. ευρώ για μια περίοδο τεσσάρων ετών.
- Το δεύτερο αφορά ένα νέο εργαλείο. Θα παρέχει δάνεια ύψους 150 δισ. ευρώ στα κράτη μέλη για αμυντικές επενδύσεις. Πρόκειται βασικά για καλύτερες δαπάνες - και για κοινές δαπάνες. Μιλάμε για πανευρωπαϊκούς τομείς ικανοτήτων.
Για παράδειγμα: αεράμυνα και πυραυλική άμυνα, συστήματα πυροβολικού, πύραυλοι και πυρομαχικά, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και συστήματα κατά των μη επανδρωμένων αεροσκαφών- αλλά και για την αντιμετώπιση άλλων αναγκών, από τον κυβερνοχώρο μέχρι τη στρατιωτική κινητικότητα για παράδειγμα. Θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να συγκεντρώσουν τη ζήτηση και να αγοράζουν από κοινού.
Φυσικά, με αυτόν τον εξοπλισμό, τα κράτη μέλη μπορούν να εντείνουν μαζικά την υποστήριξή τους προς την Ουκρανία. Άμεσος στρατιωτικός εξοπλισμός για την Ουκρανία. Αυτή η προσέγγιση της κοινής προμήθειας θα μειώσει επίσης το κόστος, θα μειώσει τον κατακερματισμό θα αυξήσει τη διαλειτουργικότητα και θα ενισχύσει την αμυντική βιομηχανική μας βάση. Και μπορεί να είναι προς όφελος της Ουκρανίας, όπως μόλις περιέγραψα. Αυτή είναι λοιπόν η στιγμή της Ευρώπης και πρέπει να την αξιοποιήσουμε.
- Το τρίτο είναι η χρήση της ισχύος του προϋπολογισμού της ΕΕ. Μπορούμε να κάνουμε πολλά στον τομέα αυτό βραχυπρόθεσμα για να κατευθύνουμε περισσότερα κονδύλια προς επενδύσεις που σχετίζονται με την άμυνα. Γι' αυτό μπορώ να ανακοινώσω ότι θα προτείνουμε πρόσθετες δυνατότητες και κίνητρα για τα κράτη μέλη, ώστε να αποφασίσουν, αν θέλουν να χρησιμοποιήσουν προγράμματα της πολιτικής συνοχής, να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες.
- H τέταρτη δράση αφορά κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων μέσω της Savings and Investment Union
- H πέμπτη δράση αφορά κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων
«Η Ευρώπη είναι έτοιμη να αναλάβει τις ευθύνες της. Το ReArm Europe θα μπορούσε να κινητοποιήσει σχεδόν 800 δισεκατομμύρια ευρώ για μια ασφαλή και ανθεκτική Ευρώπη. Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε στενά με τους εταίρους μας στο ΝΑΤΟ. Αυτή είναι μια στιγμή για την Ευρώπη. Και είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε δράση», τόνισε.
Τι αναφέρει στην Επιστολή
Στην επιστολή της που δόθηκε αργότερα στη δημοσιότητα αναφέρει ότι «η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με έναν σαφή και άμεσο κίνδυνο τέτοιων διαστάσεων που κανείς ανάμεσά μας δεν έχει γνωρίσει στην ενήλικη ζωή του» και προσθέτει πως «το μέλλον μίας Ουκρανίας ελεύθερης και κυρίαρχης, μίας Ευρώπης ασφάλειας και ευημερίας βρίσκεται σε διακύβευση»,
Η πρόεδρος της Κομισιόν επιβεβαίωσε την πρόθεσή της να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις δαπάνες για την άμυνά τους, χωρίς ανησυχία για την τήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας η οποία υποχρεώνει τις χώρες να περιορίζουν το δημοσιονομικό του έλλειμμα στο 3% του ΑΕΠ.
«Αυτό θα επιτρέπει στα κράτη μέλη να αυξήσουν σημαντικά τις αμυντικές τους δαπάνες χωρίς την ενεργοποίηση της διαδικασίας υπερβάλλοντος ελλείμματος», σημειώνει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Η εξαίρεση θα αφορά δάνεια που προβλέπονται από το πακέτο των 150 δισεκατομμυρίων ευρώ, σύμφωνα με την επιστολή προς τα κράτη μέλη.
Η Κομισιόν σκοπεύει επίσης να χρησιμοποιήσει τους πόρους του ταμείου συνοχής για την χρηματοδότηση αμυντικών σχεδίων. Το σύνολο αυτών των πόρων για την περίοδο 2021-2027 ανέρχεται σε 392 δισεκατομμύρια ευρώ, αλλά η πρόεδρος της Κομισιόν δεν διευκρίνισε το ύψος των ποσών που θα είναι διαθέσιμα για επενδύσεις στον τομέα της άμυνας.
Οι ηγέτες των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συζητήσουν το σχέδιο της Κομισιόν την Πέμπτη στο πλαίσιο της έκτακτης ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής.
Γάλλος ΥΠΟΙΚ: Η Γαλλία πρέπει να δαπανήσει περισσότερα για την άμυνα
Η Γαλλία πρέπει να δαπανήσει περισσότερα για την άμυνα και πιο γρήγορα, δήλωσε την Τρίτη ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Ερίκ Λομπάρ, εν μέσω εκκλήσεων προς τις ευρωπαϊκές χώρες να ενισχύσουν περισσότερο την άμυνα, καθώς η Ουάσινγκτον απειλεί να υποχωρήσει.
«Πρέπει να κινηθούμε πιο γρήγορα και πιο σκληρά», δήλωσε ο Λομπάρ σύμφωνα με το Reuters.
Οι δηλώσεις του Λομπάρ έρχονται καθώς η Γαλλία δέχεται πιέσεις για να μειώσει το έλλειμμά της.
Ο Γάλος ΥΠΟΙΚ δήλωσε ότι η Γαλλία θα πρέπει να καταβάλει προσπάθειες αλλού προκειμένου να χρηματοδοτήσει τις αυξήσεις στις αμυντικές δαπάνες.
«Πρέπει να διατηρήσουμε το γαλλικό σύστημα κοινωνικής προστασίας. Αυτό είναι απολύτως απαραίτητο», δήλωσε ο Λομπάρ.
Το Βέλγιο στοχεύει να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ
Στο μεταξύ, η βελγική κυβέρνηση σκοπεύει να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες κατά 4 δισ. ευρώ τους επόμενους μήνες, ανέφερε σήμερα το βελγικό υπουργείο Άμυνας, επιβεβαιώνοντας δημοσίευμα της βελγικής εφημερίδας De Tijd.
Η αύξηση αυτή θα αυξήσει τις συνολικές αμυντικές δαπάνες του Βελγίου στο 2% του ΑΕΠ φέτος, το οποίο είναι το ελάχιστο επίπεδο που έχει συμφωνηθεί μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ.
Ο Βέλγος υπουργός Άμυνας Θίο Φράνκεν θα προτείνει την αύξηση στο επόμενο υπουργικό συμβούλιο την Παρασκευή, δήλωσε ο εκπρόσωπός του.
Η νέα κυβέρνηση του Βελγίου είχε αναφέρει τον περασμένο μήνα ότι θα φθάσει το όριο αυτό μέχρι το 2029. Οι αμυντικές δαπάνες ανέρχονται σήμερα περίπου στο 1,3% του βελγικού ΑΕΠ και δεν έχουν φθάσει ποτέ στο παρελθόν το επίπεδο του 2%.
Ο πρωθυπουργός του βελγίου Μπαρτ Ντε Βέβερ στοχεύει να έχει τις υψηλότερες δαπάνες μέχρι τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στις 24 Ιουνίου, ανέφερε η De Tijd.
