Η Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, όπως πάντα, αποτελεί μια αφορμή για διπλωματικό μαραθώνιο για βελτίωση σχέσεων, επανασυνδέσεις αλλά και για την διαπίστωση ότι το πνεύμα ενότητας μεταξύ των μελών του απέχει από το να έχει επιτευχθεί.
Στα θετικά βήματα που καταγράφηκαν περιλαμβάνει η πρώτη προσωπική συνάντηση του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ένα ορόσημο καθώς οι δύο χώρες βελτιώνουν σιγά-σιγά τους δεσμούς τους, οι οποίοι είναι τεταμένοι από τις διαφωνίες σχετικά με τις πολιτικές έναντι των Παλαιστινίων.
Οι ηγέτες, οι οποίοι συνομίλησαν κατά τη διάρκεια της ετήσιας Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών υψηλού επιπέδου, συμφώνησαν να επισκεφθούν σύντομα ο ένας τη χώρα του άλλου, αναφέρεται σε ανακοίνωση του γραφείου του Νετανιάχου.
Οι σχέσεις μεταξύ των πρώην συμμάχων κατέρρευσαν αφού οι δυνάμεις του Ισραήλ σκότωσαν 10 Τούρκους σε επιδρομή που πραγματοποίησαν το 2010 σε πλοίο φιλοπαλαιστινιακών ακτιβιστών που προσπάθησε να παραβιάσει τον αποκλεισμό της Λωρίδας της Γάζας, η οποία κυβερνάται από τους ισλαμιστές της Χαμάς που έχουν απαγορευτεί από τη Δύση.
Η Άγκυρα απέλασε τον πρεσβευτή του Ισραήλ, μια κίνηση που αντιστράφηκε το 2016, αλλά επαναλήφθηκε δύο χρόνια αργότερα λόγω της δολοφονίας δεκάδων Παλαιστινίων που συμμετείχαν σε βίαιες διαδηλώσεις στα σύνορα με τη Γάζα. Το Ισραήλ, το οποίο είχε διαμαρτυρηθεί για τη φιλοξενία ηγετών της Χαμάς από την Άγκυρα, απέλασε αμοιβαία τον απεσταλμένο της Τουρκίας το 2018.
Μια επίσκεψη του Ισραηλινού προέδρου Ισαάκ Χέρτσογκ στην Τουρκία τον Μάρτιο του 2022, την οποία ακολούθησαν επισκέψεις των δύο υπουργών Εξωτερικών, βοήθησε στην απόψυξη.
Ο Ερντογάν και ο Νετανιάχου συζήτησαν πολιτικά, οικονομικά και περιφερειακά θέματα, καθώς και το ισραηλινο-παλαιστινιακό ζήτημα, ανέφερε η τουρκική προεδρία σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X.
Από το βήμα της Συνέλευσης, ο Ερντογάν βρήκε την ευκαιρία να προωθήσει όλη την γκάμα της ατζέντας του ανεξάρτητα κατά πόσο βέβαια βρήκε ευήκοα ώτα.
Μεταξύ άλλων λοιπόν κάλεσε την παγκόσμια κοινότητα να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» και να δημιουργήσει διπλωματικούς, πολιτικούς και οικονομικούς δεσμούς μαζί της.
#URGENT Turkish President Erdogan urges global community to recognize independence of Turkish Republic of Northern Cyprus, establish diplomatic, political, and economic ties pic.twitter.com/U2B1tVX6uL
— Anadolu English (@anadoluagency) September 19, 2023
Αναφερόμενος στην Ανατολική Μεσόγειο είπε ότι «μπορεί να μεταμορφωθεί μόνο σε γεωγραφία όπου επικρατούν η ειρήνη, η σταθερότητα και η ευδαιμονία αν τα δικαιώματα και οι νόμοι όλων των μερών γίνουν σεβαστοί. Δεν έχουμε βλέψεις στα δικαιώματα άλλων και δεν επιτρέπουμε και δεν θα επιτρέψουμε σε κανέναν να παραγνωρίσει τα δικά μας».
Πρόσθεσε δε ότι η Τουρκία αναμένει από την ΕΕ να «εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, τις οποίες έχει παραμελήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα», προσθέτοντας ότι «Η αμφίσημη στάση απέναντι στην Τουρκία πρέπει να τερματιστεί».
Η όλο και πιο σύνθετη φύση των περιφερειακών και παγκόσμιων προκλήσεων δείχνει ότι υπάρχει ανάγκη, τώρα περισσότερο από ποτέ, να προωθηθούν οι σχέσεις Τουρκίας-Ευρωπαϊκής Ένωσης σε υγιή βάση", δήλωσε .
"Περιμένουμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση να αρχίσει γρήγορα να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της που παραμελήθηκαν επί μακρόν έναντι της χώρας μας", δήλωσε ο πρόεδρος.
"Ειδικά η αμφίσημη στάση απέναντι στην Τουρκική Δημοκρατία πρέπει να λάβει τέλος", πρόσθεσε.
Η Τουρκική Δημοκρατία υπέβαλε αίτηση για ένταξη στην ΕΕ το 1987 και είναι υποψήφια χώρα από το 1999.
Οι διαπραγματεύσεις για την πλήρη ένταξη ξεκίνησαν τον Οκτώβριο του 2005, αλλά έχουν βαλτώσει τα τελευταία χρόνια λόγω της μη συμμόρφωσης της Τουρκίας σε ζητήματα όπως ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτνω.
Με έντονα επικριτική διάθεση ο Ερντογάν στράφηκε και κατά του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ εκτιμώντας ότι "δεν είναι πλέον εγγυητής της παγκόσμιας ασφάλειας", αλλά έγινε "πεδίο μάχης" για τα 5 μόνιμα κράτη μέλη.
Πολεμοχαρής στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, φιλειρηνιστής για την Ουκρανία
Αναφερόμενος στο φλέγον ζήτημα της ημέρας, τόνισε ότι στηρίζει «τα βήματα του Αζερμπαϊτζάν για τη διατήρηση της εδαφικής του ακεραιότητας», μετά την έναρξη στρατιωτικής επιχείρησης του Μπακού στην αποσχισθείσα περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Δήλωσε ότι το Ναγκόρνο-Καραμπάχ αποτελεί μέρος της κυρίαρχης επικράτειας του Αζερμπαϊτζάν και η επιβολή άλλου καθεστώτος για την αποσχισθείσα περιοχή είναι απαράδεκτη.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεσμεύτηκε ωστόσο, ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ότι θα «εντείνει τις (διπλωματικές) προσπάθειές του» ώστε «να μπει ένα τέλος στον πόλεμο» στην Ουκρανία.
«Από την αρχή του ρωσοουκρανικού πολέμου προσπαθούμε να κρατήσουμε τους Ρώσους και τους Ουκρανούς φίλους μας γύρω από το τραπέζι (σ.σ. των διαπραγματεύσεων), πιστεύοντας στην ιδέα ότι ο πόλεμος δεν θα έχει κανέναν νικητή και η ειρήνη κανέναν ηττημένο», είπε ο Ερντογάν από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης.
Κορανομάχοι
Οι ηγέτες μουσουλμανικών χωρών της Τουρκίας, του Ιράν και του Κατάρ - επέκριναν χθες Τρίτη από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τις ευρωπαϊκές χώρες, κυρίως τη Σουηδία, για τα περιστατικά καύσης αντιτύπων του Κορανίου.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ήταν ο πρώτος που κατήγγειλε τις «απαράδεκτες» επιθέσεις κατά του ισλάμ στην Ευρώπη.
Ένας Ιρακινός πρόσφυγας στη Σουηδία, ο Σαλουάν Μομίκα, προκάλεσε κύμα διεθνών αντιδράσεων τον Ιούνιο καίγοντας και ποδοπατώντας αντίτυπο του Κορανίου μπροστά από το μεγαλύτερο τέμενος της Στοκχόλμης την πρώτη ημέρα του Έιντ αλ Άντχα.
Το Ιράκ ζήτησε την προηγούμενη εβδομάδα από τη Σουηδία την έκδοση του Μομίκα. Η Στοκχόλμη καταδίκασε τη βεβήλωση του Κορανίου αλλά υπογράμμισε ότι στη χώρα προέχει η ελευθερία του λόγου και της συνάθροισης.
Η κυβέρνηση της Δανίας παρουσίασε στα τέλη Αυγούστου νομοσχέδιο που θα απαγορεύει το κάψιμο του ιερού βιβλίου του ισλάμ.
Από την πλευρά του ο Ερντογάν, ασκεί εδώ και μήνες πίεση στη Σουηδία ώστε να λάβει μέτρα κατά των πράξεων αυτών, σε ένα πλαίσιο μεγάλης διμερούς έντασης: στα τέλη Ιουλίου η Άγκυρα ήρε, έπειτα από 14 μήνες, το βέτο της στην ένταξη της Στοκχόλμης στο ΝΑΤΟ. Η Τουρκία κατηγορεί τη Σουηδία ότι προσφέρει καταφύγιο σε Κούρδους αντάρτες.
Στην ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ο Ερντογάν εκτίμησε ότι «ο ρατσισμός, η ξενοφοβία και η ισλαμοφοβία» στις ευρωπαϊκές χώρες, τις οποίες δεν κατονόμασε, έχουν φτάσει σε «ανυπόφορα» επίπεδα.
Εξάλλου κατηγόρησε «λαϊκιστές πολιτικούς σε πολλές χώρες» ότι «εξακολουθούν να παίζουν με τη φωτιά», ενώ εκτίμησε ότι «οι ειδεχθείς επιθέσεις στην Ευρώπη εναντίον του Κορανίου (…) αμαυρώνουν το μέλλον της».
Σε μια εξίσου σκληρή ομιλία κατά των ΗΠΑ και της Δύσης εν γένει ο συντηρητικός Ιρανός πρόεδρος Εμπραχίμ Ραϊσί διαβεβαίωσε ότι «η φωτιά της ασέβειας δεν θα σβήσει την ιερή αλήθεια».
Ο Ραϊσί κράτησε ψηλά πολλές φορές αντίτυπο του Κορανίου, το οποίο φίλησε, προτού το τοποθετήσει στο αναλόγιο.
«Η ισλαμοφοβία και το πολιτιστικό απαρτχάιντ που παρατηρούμε σε κάποιες δυτικές χώρες - που ξεκινά από τη βεβήλωση των ιερών βιβλίων του Κορανίου και φτάνει ως την απαγόρευση του χιτζάμπ στα σχολεία - και άλλες πολλές λυπηρές διακρίσεις δεν συνάδουν με την ανθρώπινη αξιοπρέπεια», τόνισε ο Ιρανός πρόεδρος, χωρίς να αναφερθεί ονομαστικά σε κάποια χώρα.
Ο εμίρης του Κατάρ Ταμίμ μπιν Χάμαντ αλ Θάνι δήλωσε ότι «το Κοράνι είναι πολύ ιερό για να το βεβηλώνει ένας ανόητος».
Πρώτη δια ζώσης παρουσία Ζελένσκι
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι παρακάλεσε τους παγκόσμιους ηγέτες που συγκεντρώθηκαν στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ την Τρίτη να σταθούν ενωμένοι ενάντια στη ρωσική εισβολή και δήλωσε ότι η Μόσχα πρέπει να απωθηθεί, ώστε ο κόσμος να στραφεί στην επίλυση των πιεστικών παγκόσμιων προκλήσεων.
Ο Ζελένσκι απέσπασε χειροκροτήματα καθώς πήρε τη θέση του στο βήμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη για την πρώτη του προσωπική εμφάνιση στην ετήσια ΓΣ του ΟΗΕ μετά την εισβολή της Ρωσίας στη χώρα του το 2022.
"Η Ουκρανία κάνει τα πάντα για να διασφαλίσει ότι μετά τη ρωσική επίθεση, κανείς στον κόσμο δεν θα τολμήσει να επιτεθεί σε οποιοδήποτε έθνος", δήλωσε. "Η οπλοποίηση πρέπει να περιοριστεί, τα εγκλήματα πολέμου πρέπει να τιμωρηθούν, οι απελαθέντες πρέπει να επιστρέψουν στα σπίτια τους και οι κατακτητές πρέπει να επιστρέψουν στη γη τους".
"Πρέπει να είμαστε ενωμένοι για να τα καταφέρουμε - και θα τα καταφέρουμε".
Κατηγόρησε τη Ρωσία ότι χειραγωγεί τις παγκόσμιες αγορές τροφίμων για να επιδιώξει τη διεθνή αναγνώριση της κυριότητας της γης που κατέλαβε από το Κίεβο.
Σε ένα νεύμα προς τον Παγκόσμιο Νότο, την υποστήριξη του οποίου επιδιώκει στην αντιπαράθεσή του με τη Ρωσία, ο Zelenskiy μίλησε για την επιδεινούμενη κλιματική κρίση και τις φυσικές καταστροφές, αναφέροντας τον πρόσφατο σεισμό στο Μαρόκο και τις πλημμύρες στη Λιβύη.
"Πρέπει να το σταματήσουμε. Πρέπει να δράσουμε ενωμένοι για να νικήσουμε τον επιτιθέμενο και να επικεντρώσουμε όλες μας τις δυνατότητες και την ενέργειά μας στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων", δήλωσε στη Γενική Συνέλευση.
