Οι Γερμανοί ψηφοφόροι αποφασίζουν στις 23 Φεβρουαρίου ποιος θα ηγηθεί της επόμενης κυβέρνησής τους, με τους συντηρητικούς Χριστιανοδημοκράτες του Φρίντριχ Μερτς να είναι το φαβορί.
Ο έλεγχος της μετανάστευσης και η αναζωογόνηση της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι τα κύρια θέματα αυτών των πρόωρων εκλογών, που προκλήθηκαν από την κατάρρευση του συνασπισμού του κεντροαριστερού καγκελάριου Όλαφ Σολτς στα τέλη του περασμένου έτους.
Η σημασία των επικείμενων εκλογών
Η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης συρρικνώνεται για δύο συνεχόμενα έτη, λόγω των υψηλών τιμών της ενέργειας και του σκληρού κινεζικού ανταγωνισμού. Η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει να ανατρέψει την κατάσταση και να αναζωογονήσει τη γερμανική βιομηχανία.
Μια σειρά θανατηφόρων επιθέσεων έχει αυξήσει την πίεση στα κυρίαρχα κόμματα να μεταρρυθμίσουν τους κανόνες μετανάστευσης και ασύλου και έχει ενισχύσει την υποστήριξη για την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία. Οι επιθέσεις στο Μανχάιμ, το Σόλινγκεν, το Μαγδεμβούργο και το Άσαφενμπουργκ είναι όλες νωπές στο μυαλό των Γερμανών.
Παρόλο που κανένα άλλο κόμμα δεν είναι διατεθειμένο να αφήσει την Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) να μπει στην κυβέρνηση, αν έρθει δεύτερη και συγκεντρώσει το 20% των ψήφων, θα μπορούσε να διπλασιάσει τον αριθμό των εδρών της στην Μπούντεσταγκ.
Οι Γερμανοί ηλικίας 18 ετών και άνω θα αποφασίσουν για το επόμενο κοινοβούλιο τους από τις 08:00-18:00 στις 23 Φεβρουαρίου, ενώ οι υποψήφιοι για την καγκελαρία είναι πέντε.
Εάν το μεγαλύτερο κόμμα μπορέσει να εξασφαλίσει συμφωνία συνασπισμού με ένα ή δύο άλλα κόμματα, ο πρόεδρος θα προτείνει συνήθως τον ηγέτη του ως καγκελάριο. Στη συνέχεια, το κοινοβούλιο θα διεξάγει μυστική ψηφοφορία για να αποφασίσει.
Ποια κόμματα θα μπορούσαν να σχηματίσουν την επόμενη κυβέρνηση της Γερμανίας;
Τα συντηρητικά κόμματα CDU και CSU είναι τα φαβορί για να κερδίσουν τις περισσότερες έδρες, αλλά αποκλείοντας έναν συνασπισμό με το AfD ο Μερτς περιόρισε τις επιλογές των πιθανών κυβερνητικών εταίρων τους.
Αυτό καθιστά πιο πιθανή μια συμφωνία με το SPD και τους Πράσινους.
Πολλοί στο SPD είναι απρόθυμοι να συνεργαστούν με τον Μερτς μετά τη διαμάχη για το μεταναστευτικό, αλλά ένας λεγόμενος μεγάλος συνασπισμός των δύο κομμάτων θεωρείται πιθανός.
Οι πέντε υποψήφιοι καγκελάριοι
Φρίντριχ Μερτς
Πηγή: AP
Επικρατέστερος στην κούρσα για τη διακυβέρνηση της Γερμανίας είναι ο Φρίντριχ Μερτς, του οποίου οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU) προηγούνται έως και 10 μονάδες στις δημοσκοπήσεις. Επιλέχθηκε ως υποψήφιος καγκελάριος μπροστά από τον Μάρκους Σέντερ, τον ηγέτη του αδελφού τους κόμματος στη Βαυαρία, της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης.
Με ηλικία 69 ετών και ύψος 198 εκατοστά, ο Μερτς είναι ένας απλός ομιλητής, φιλοεπιχειρηματίας, κοινωνικός συντηρητικός που έχει περάσει χρόνια περιμένοντας στα παρασκήνια.
Παραγκωνισμένος στο CDU από την Άνγκελα Μέρκελ το 2002, εγκατέλειψε τελικά την πολιτική, υπηρέτησε σε διοικητικά συμβούλια επενδυτικών τραπεζών και ασχολήθηκε με τις πτήσεις ως ερασιτέχνης πιλότος.
Οι δύο πρώτες προσπάθειες του Μερτς να κερδίσει την ηγεσία του CDU απέτυχαν, απέναντι στη Μέρκελ το 2018 και στη συνέχεια απέναντι στον Αρμίν Λασέ, ο οποίος έχασε τις γερμανικές εκλογές το 2021.
Στη συνέχεια ο Μερτς ανέλαβε το CDU και κατεβαίνει με το σύνθημα «Μια Γερμανία για την οποία μπορούμε να είμαστε ξανά υπερήφανοι».
Έχει υποσχεθεί να περιορίσει τη μετανάστευση, να μειώσει τους φόρους και να περικόψει δαπάνες κοινωνικής πρόνοιας ύψους 50 δισ. ευρώ, σε μια προσπάθεια να δώσει ώθηση στην παραπαίουσα οικονομία της Γερμανίας. Έχει επίσης υποσχεθεί να ενισχύσει τη βοήθεια προς την Ουκρανία.
Ωστόσο, προκάλεσε οργισμένες αντιδράσεις πριν από τις εκλογές, όταν προσπάθησε να αυστηροποιήσει τους κανόνες μετανάστευσης βασιζόμενος στις ψήφους του ακροδεξιού AfD και τελικά απέτυχε.
Η πρώην καγκελάριος του CDU Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε ότι ήταν «λάθος» να δεχθεί τις ψήφους του AfD και αντιμετώπισε μεγάλες διαμαρτυρίες. Κέρδισε όμως την υποστήριξη του κόμματός του και κατάφερε να αφήσει πίσω του τα χρόνια του πιο κεντρώου αντιπάλου του.
Όλαφ Σολτς
Πηγή: AP
Ο Όλαφ Σολτς έχει ήδη υπηρετήσει περισσότερα από τρία χρόνια ως καγκελάριος, επικεφαλής ενός αντιλαϊκού συνασπισμού που διαλύθηκε σε μια διαμάχη για τη χαλάρωση των αυστηρών κανόνων της Γερμανίας για το χρέος.
Η κυβέρνησή του δυσκολεύτηκε από την αρχή, κυρίως λόγω των επιπτώσεων του ολοκληρωτικού πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία στην οικονομία της Γερμανίας.
Η Γερμανία έγινε ο μεγαλύτερος πάροχος βοήθειας στην Ουκρανία στην Ευρώπη. Ο Σολτς μίλησε για ένα Zeitenwende (σημείο καμπής) στην ενίσχυση της γερμανικής αμυντικής πολιτικής και των στρατιωτικών δαπανών - αλλά κατηγορήθηκε ότι έδρασε πολύ αργά ή πολύ αργά.
Πολλοί στο ίδιο του το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) πίστευαν ότι θα έπρεπε να είχε επιτρέψει στον κομματικό του συνάδελφο Μπόρις Πιστόριους να θέσει υποψηφιότητα για καγκελάριος αντ' αυτού.
Ωστόσο, το κόμμα έχει προσχωρήσει στους συντηρητικούς στο παρελθόν και παρόλο που ο Σολτς δήλωσε ότι δεν μπορεί πλέον να εμπιστευτεί τον Μερτς, οι Σοσιαλδημοκράτες παραμένουν δυνητικοί εταίροι.
Άλις Βάιντελ
Πηγή: AP
Η 46χρονη Άλις Βάιντελ είναι η πρώτη υποψήφια του AfD για καγκελάριος από τότε που δημιουργήθηκε το κόμμα, το 2013.
Έχει λίγες πιθανότητες να κερδίσει την εξουσία, αλλά έχει γίνει δημοφιλής στους νέους ψηφοφόρους στο TikTok και το κόμμα της έχει βάλει στόχο την τετραετία.
Με επικεφαλής τον Τίνο Κρουπάλλα, το AfD έχει ήδη εξασφαλίσει μια πρόσφατη νίκη, στις εκλογές του Σεπτεμβρίου στο κρατίδιο της Θουριγγίας στα ανατολικά της χώρας.
Σημειώνεται πως η Βάιντελ απολαμβάνει την υποστήριξη του Ίλον Μασκ, ο οποίος δήλωσε ότι η πρώην αναλύτρια της Goldman Sachs δεν μπορεί να είναι ακροδεξιά, καθώς «έχει σύντροφο του ιδίου φύλου από τη Σρι Λάνκα».
Και όμως έχει υποστηρίξει τη μαζική απέλαση μεταναστών, υιοθετώντας τον εξαιρετικά αμφιλεγόμενο όρο «επαναμετανάστευση», και θέλει να τερματίσει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
Οι υποστηρικτές του κόμματος την επευφημούσαν με το σύνθημα "Alice für Deutschland" (Αλίκη για τη Γερμανία), το οποίο ακούγεται παρόμοιο με το απαγορευμένο ναζιστικό σύνθημα "Alles für Deutschland".
Ρόμπερτ Χάμπεκ
Πηγή: AP
Οι Πράσινοι του Ρόμπερτ Χάμπεκ διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην κυβέρνηση Σολτς ως αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας.
Όμως μια από τις εμβληματικές πολιτικές του, η σταδιακή κατάργηση των συστημάτων θέρμανσης με ορυκτά καύσιμα στη Γερμανία, χρειάστηκε να υποβαθμιστεί και οδήγησε σε πτώση των δημοσκοπικών ποσοστών της κυβέρνησης.
Ο Χάμπεκ, 55 ετών, έχει υιοθετήσει αυστηρή γραμμή για τη βοήθεια προς την Ουκρανία και έχει επικρίνει σθεναρά τον Φρίντριχ Μερτς επειδή στηρίζεται στις ψήφους του AfD στο κοινοβούλιο.
Οι σχέσεις με τον Φρίντριχ Μερτς είναι δύσκολες, αφού κατηγόρησε τον ηγέτη του CDU ότι απέκλεισε τον εαυτό του από καγκελάριος, αλλά οι Πράσινοι θα μπορούσαν ακόμη να επιστρέψουν στην κυβέρνηση.
Σάρα Βάγκενεχτ
Πηγή: AP
Όπως και το AfD της Άλις Βάιντελ, η Σάρα Βάγκενεχτ και το κόμμα της BSW υποστηρίζουν στενότερες σχέσεις με τη Ρωσία και έχουν δημιουργήσει μια ισχυρή βάση υποστήριξης στην ανατολική Γερμανία.
Η Βάγκενεχτ αποκαλεί την πολιτική της «αριστερό συντηρητισμό» και παρουσιάζεται ως εναλλακτική λύση στο AfD, υποστηρίζοντας αυστηρά όρια στο άσυλο και τη μετανάστευση.
Συμμερίζεται την αντίθεση του AfD στην γερμανική στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία και έχει κατηγορηθεί ότι παπαγαλίζει τις αφηγήσεις του Κρεμλίνου σχετικά με τον πόλεμο.
Αλλά μπορεί να δυσκολευτεί να φτάσει το εθνικό όριο του 5% για να μπει στο κοινοβούλιο.
Πώς λειτουργεί η ψηφοφορία;
Οι εκλογές για την Bundestag διεξάγονται συνήθως κάθε τέσσερα χρόνια - αυτή η εκλογική αναμέτρηση ήταν προγραμματισμένη για τις 28 Σεπτεμβρίου 2025, αλλά επισπεύσθηκε λόγω της κατάρρευσης της κυβέρνησης Scholz.
Οι άνω των 18 ετών λαμβάνουν δύο ψήφους.
Η μία αφορά την απευθείας εκλογή των μελών της Bundestag σε 299 εκλογικές περιφέρειες. Η δεύτερη είναι να επιλέξουν ένα πολιτικό κόμμα σε ένα από τα 16 κρατίδια στα οποία ζουν.
Όποιο κόμμα κερδίσει το 5% αυτής της δεύτερης ψήφου, επιτρέπεται να εισέλθει στη Bundestag, και στη συνέχεια χρησιμοποιεί τις λίστες των κρατιδίων του για να επιλέξει τους βουλευτές του.
Οι περίπλοκοι κανόνες ψηφοφορίας που σήμαιναν ότι το απερχόμενο κοινοβούλιο είχε 733 έδρες έχουν πλέον καταργηθεί. Αυτό σημαίνει ότι η επόμενη Μπούντεσταγκ της Γερμανίας θα έχει συνολικά 630 έδρες - μια μείωση άνω των 100 εδρών.
Ωστόσο, ένας από τους παλιούς κανόνες θα παραμείνει. Κάθε κόμμα που δεν συγκεντρώνει το 5% των ψήφων μπορεί να εισέλθει, αν κερδίσει σε τρεις από τις 299 εκλογικές περιφέρειες.
