Για τις απειλές που δέχεται η Κύπρος από τον ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα κάνει λόγο σε δημοσίευμά του το CNN, τονίζοντας ότι το νησί «έχει βρεθεί στο παρελθόν στο στόχαστρο περιφερειακών συγκρούσεων, γεγονός που υπενθυμίζει την εγγύτητά του με την ασταθή Μέση Ανατολή».
Σε μια προκλητική ομιλία του αυτή την εβδομάδα, ο ηγέτης της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα αναφέρθηκε στην Κύπρο, απειλώντας να βάλει στο στόχαστρο «το μικρό, διαιρεμένο νησί της Μεσογείου, αν βοηθήσει το Ισραήλ σε έναν πιθανό πόλεμο μεταξύ της λιβανέζικης οργάνωσης και του Ισραήλ».
«Η Κύπρος θα είναι επίσης μέρος αυτού του πολέμου εάν ανοίξει τα αεροδρόμια και τις βάσεις της στις ισραηλινές δυνάμεις», δήλωσε ο Νασράλα σε τηλεοπτικό διάγγελμα την Τετάρτη (19/6), μία ημέρα αφότου το Ισραήλ προειδοποίησε ότι η προοπτική ενός "ολοκληρωτικού πολέμου" στο Λίβανο «πλησιάζει».
Νίκος Χριστοδουλίδης: «Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν είναι μέρος του προβλήματος»
Απαντώντας στα σχόλια, ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης αρνήθηκε ότι εμπλέκεται στον πόλεμο τονίζοντας ότι «Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν εμπλέκεται με κανένα τρόπο στις πολεμικές συρράξεις και δεν είναι μέρος του προβλήματος».
«Αντίθετα, μέσα από συγκεκριμένες ενέργειες αποδεικνύουμε στην πράξη ότι είμαστε μέρος της λύσης. Και ο ρόλος μας αυτός, όπως εκδηλώνεται, για παράδειγμα, μέσα από τον ανθρωπιστικό διάδρομο για τη Γάζα, αναγνωρίζεται όχι μόνο από τον αραβικό κόσμο, αλλά από το σύνολο της διεθνούς κοινότητας», προσέθεσε.
Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν εμπλέκεται με κανένα τρόπο στις πολεμικές συρράξεις και δεν είναι μέρος του προβλήματος. Αντίθετα, μέσα από συγκεκριμένες ενέργειες αποδεικνύουμε στην πράξη ότι είμαστε μέρος της λύσης.
— President of the Republic of Cyprus (@PresidentCYP) June 20, 2024
Και ο ρόλος μας αυτός, όπως εκδηλώνεται, για παράδειγμα, μέσα από…
Η Ευρωπαϊκή Ένωση υπερασπίστηκε την Πέμπτη την Κύπρο, λέγοντας ότι εφόσον το νησί «είναι κράτος μέλος της ΕΕ, αυτό σημαίνει ότι η ΕΕ είναι η Κύπρος και η Κύπρος είναι η ΕΕ».
«Οποιαδήποτε απειλή εναντίον ενός από τα κράτη μέλη μας είναι απειλή εναντίον της ΕΕ», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο Πίτερ Στάνο, εκπρόσωπος της ΕΕ.
Η Ελλάδα εξέφρασε επίσης την «αμέριστη αλληλεγγύη» της προς την Κύπρο, λέγοντας στο Χ ότι «η απειλή για χρήση βίας αποτελεί κατάφωρη παραβίαση του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών».
Με αφορμή τις απειλές που διατυπώθηκαν κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Ελλάδα εκφράζει την αμέριστη αλληλεγγύη της προς την Κυβέρνηση και τον αδελφό λαό της Κύπρου.
— Υπουργείο Εξωτερικών (@GreeceMFA) June 20, 2024
Η απειλή χρήσης βίας συνιστά κατάφωρη παραβίαση του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. pic.twitter.com/PjInGOGB8V
Σε μια προφανή προσπάθεια να ελέγξει τη ζημιά, ο υπουργός Εξωτερικών του Λιβάνου Αμπντάλα Μπου Χαμπίμπ τηλεφώνησε στον Κύπριο ομόλογό του, Κωνσταντίνο Κόμπο, εκφράζοντας τη «συνεχή εμπιστοσύνη του Λιβάνου στον θετικό ρόλο που διαδραματίζει η Κύπρος στη στήριξη της σταθερότητας στην περιοχή», σύμφωνα με τα λιβανέζικα κρατικά μέσα ενημέρωσης.
Ενώ οι ειδικοί λένε ότι ο πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ παραμένει απίθανος, η ίδια η αναφορά της Κύπρου προσθέτει μια νέα διάσταση στη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς στη Γάζα. Κινδυνεύει να παρασύρει ένα έθνος της ΕΕ σε έναν πόλεμο που έχει ήδη εξαπλωθεί στη Μέση Ανατολή και θέτει στο επίκεντρο τους δεσμούς της Κύπρου με το Ισραήλ.
Γιατί είναι σημαντική η τοποθεσία της Κύπρου;
Ως νησί της Ανατολικής Μεσογείου που βρίσκεται σε μια γεωπολιτική γραμμή ρήγματος μεταξύ της Μέσης Ανατολής και της Νότιας Ευρώπης, η Κύπρος είναι γεωγραφικά πολύ πιο κοντά στις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή από ό,τι στα ευρωπαϊκά κέντρα εξουσίας.
Το νησί έχει διπλάσιο μέγεθος από την αμερικανική πολιτεία Ντέλαγουερ και χωρίζεται σε δύο μέρη: το νότιο τμήμα, γνωστό ως Κυπριακή Δημοκρατία, και την Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου. Η διαίρεση του νησιού αντανακλά την αντιπαλότητα μεταξύ των περιφερειακών εχθρών Ελλάδας και Τουρκίας. Το μεγαλύτερο μέρος της διεθνούς κοινότητας αναγνωρίζει μόνο την κυριαρχία του ελληνικού τμήματος της Κύπρου, και σε αυτό το έθνος απευθύνονταν οι απειλές του Νασράλα.
Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μέλος της ΕΕ, αλλά όχι του ΝΑΤΟ που υποχρεώνει τα κράτη-μέλη να υπερασπιστούν το ένα το άλλο σε περίπτωση επίθεσης.
Πόσο στενοί είναι οι δεσμοί της Κύπρου με το Ισραήλ
Οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ ξεκίνησαν το 1960, μετά την ανεξαρτησία του νησιού από τη βρετανική αποικιοκρατία, αλλά η Κύπρος δεν άνοιξε πρεσβεία στο Τελ Αβίβ μέχρι το 1994.
Οι σχέσεις διαταράχθηκαν τη δεκαετία του 1980 και του 1990 για θέματα όπως οι στενοί δεσμοί του Ισραήλ με την Τουρκία και η αραβοϊσραηλινή σύγκρουση, ωστόσο οι δεσμοί επανήλθαν στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και του 2000, καθώς το Ισραήλ άρχισε να στρέφεται προς την Ανατολική Μεσόγειο για οικονομικές συνεργασίες, ιδίως μετά την ανακάλυψη φυσικού αερίου στην περιοχή.
Οι εμπειρογνώμονες λένε ότι το Ισραήλ έχει επίσης προσεγγίσει την Κύπρο ως εταίρο για την αποτροπή περιφερειακών απειλών, ιδίως από την Τουρκία και ομάδες που συνδέονται με το Ιράν. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια το Ισραήλ έχει χρησιμοποιήσει το κυπριακό έδαφος για να εκπαιδεύσει τα στρατεύματά του σε πιθανό πόλεμο με τη Χεζμπολάχ. Άλλωστε, το έδαφος της Κύπρου είναι παρόμοιο με εκείνο του Λιβάνου, δήλωσαν οι Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις (IDF), σύμφωνα με τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης.
Το 2022, οι IDF διεξήγαγαν κοινή στρατιωτική άσκηση με τις κυπριακές δυνάμεις. Μέρος της κοινής εκπαίδευσης επικεντρώθηκε στη μάχη σε πολλαπλά μέτωπα και επικεντρώθηκε στη μάχη κατά της Χεζμπολάχ στο Λίβανο, ανέφεραν ισραηλινά μέσα ενημέρωσης. Οι τελευταίες ασκήσεις τους διεξήχθησαν τον Μάιο του 2023 στην Κύπρο.
Η κυπριακή προεδρία δήλωσε στο Χ την Πέμπτη ότι η χώρα "ποτέ δεν διευκόλυνε και δεν θα διευκολύνει οποιαδήποτε επιθετική ενέργεια ή επίθεση εναντίον οποιασδήποτε χώρας".
Constantinos Kombos (L) - Eli Cohen (R) AP Photo | Petros Karadjias
O ρόλος της Κύπρου στον πόλεμο της Γάζας
Η Κύπρος προσπάθησε να διαλύσει τις όποιες υποψίες ότι εμπλέκεται στον πόλεμο της Γάζας, σημειώνοντας τις ανθρωπιστικές της προσπάθειες που βοήθησαν να μεταφερθεί κάποια βοήθεια στη Γάζα.
Το Μάρτιο, άρχισε να επιτρέπει σε πλοία βοήθειας να αποπλέουν από τα λιμάνια της, στο πλαίσιο των διεθνών προσπαθειών για τη δημιουργία μιας οδού ανθρωπιστικής βοήθειας μέσω θαλάσσης προς τη Γάζα. Δημιουργήθηκε επίσης ένας κόμβος logistics της ΕΕ για τη διευκόλυνση της ροής της βοήθειας προς τη Γάζα.
Η Λευκωσία έχει επικρίνει ορισμένες από τις ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα, ιδίως εκείνες που παρεμπόδισαν την παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας. Έχει επίσης καταδικάσει επανειλημμένα τη Χαμάς για την επίθεσή της στις 7 Οκτωβρίου στο Ισραήλ.
Ποιες είναι οι πιθανότητες να εμπλακεί η Κύπρος
Το νησί έχει βρεθεί στο παρελθόν στο στόχαστρο περιφερειακών συγκρούσεων, γεγονός που υπενθυμίζει την εγγύτητά του με την ασταθή Μέση Ανατολή. Το 2019, ένας ύποπτος πύραυλος ρωσικής κατασκευής εξερράγη πάνω από την περιοχή της βόρειας Κύπρου. Κύπριοι αξιωματούχοι πίστευαν ότι ο πύραυλος συνδεόταν με στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Συρία, λέγοντας ότι προσγειώθηκε σε απόσταση μικρότερη των 15 (24 χλμ.) μιλίων βόρεια της πρωτεύουσας Λευκωσίας.
Ένα σενάριο στο οποίο το Ισραήλ χρησιμοποιεί κυπριακές βάσεις για τις στρατιωτικές του δυνάμεις, για το οποίο προειδοποίησε η Χεζμπολάχ, θα "επέκτεινε ουσιαστικά τον πόλεμο της Γάζας στην Ευρωπαϊκή Ένωση", έγραψε στο Χ ο Μοχάμαντ Αλί Σαμπανί, αναλυτής του Ιράν και εκδότης του Amwaj.media. Αυτό θα σήμαινε ότι μια χώρα της ΕΕ εμπλέκεται, για πρώτη φορά, άμεσα σε έναν διευρυμένο πόλεμο στη Γάζα.
Ορισμένοι εμπειρογνώμονες λένε ότι η προοπτική της σύγκρουσης Ισραήλ-Χεζμπολάχ να ξεσπάσει σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο είναι απίθανη.
