Η Ρωσία φάνηκε να προετοιμάζει το εγχώριο και παγκόσμιο ακροατήριό της για αλλαγές στην πολιτική της όσον αφορά τη χρήση πυρηνικών όπλων, εν μέσω της συνεχιζόμενης εισβολής της Ουκρανίας στη συνοριακή περιοχή του Κουρσκ. Σε τι αποσκοπούν οι αλλαγές αυτές αναφέρει σε δημοσίευμά του το CNBC.
Η Ρωσία άφησε και πάλι να εννοηθεί ότι προβαίνει σε αλλαγές σχετικά με τη χρήση πυρηνικών όπλων. Οι αναθεωρήσεις γίνονται «με φόντο τις προκλήσεις και τις απειλές που προκάλεσαν οι χώρες της λεγόμενης συλλογικής Δύσης», δήλωσε νωρίτερα ο Πεσκόφ στα ρωσικά πρακτορεία ειδήσεων.
Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Ριαμπκόφ δήλωσε την Κυριακή ότι η Ρωσία βρίσκεται στη διαδικασία τροποποίησης του πυρηνικού της δόγματος, το οποίο καθορίζει τις συνθήκες υπό τις οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν πυρηνικά όπλα, λόγω της Δύσης η οποία υποστηρίζει την «κλιμάκωση» του πολέμου με την Ουκρανία.
Η Ρωσία κατηγόρησε τη Δύση ότι ενθάρρυνε τη διασυνοριακή επιδρομή της Ουκρανίας, ωστόσο, οι σύμμαχοι της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ αρνούνται ότι είχαν οποιαδήποτε προηγούμενη γνώση της επιχείρησης ή ότι «έβαλαν το χέρι τους στην επίθεσή της».
Μιλώντας στο ρωσικό κρατικό πρακτορείο TASS την Κυριακή, ο Ριαμπκόφ δήλωσε ότι οι συζητήσεις βρίσκονται «σε προχωρημένο στάδιο» για την τροποποίηση του πυρηνικού δόγματος της Ρωσίας που καθορίζει τη χρήση πυρηνικών όπλων.
«Υπάρχει μια σαφής κατεύθυνση για την πραγματοποίηση προσαρμογών, οι οποίες εξαρτώνται επίσης από τη μελέτη και την ανάλυση της εμπειρίας της εξέλιξης των συγκρούσεων τα τελευταία χρόνια, συμπεριλαμβανομένων ... όλων όσων σχετίζονται με την πορεία κλιμάκωσης των δυτικών αντιπάλων μας σε σχέση με τη SVO [ειδική στρατιωτική επιχείρηση]», δήλωσε ο Ριαμπκόφ, αναφερόμενος στη συνεχιζόμενη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ο Ριαμπκόφ δεν διευκρίνισε πότε θα ολοκληρωθούν οι όποιες αλλαγές, λέγοντας ότι «ο χρόνος ολοκλήρωσης αυτής της εργασίας είναι ένα μάλλον δύσκολο ζήτημα, δεδομένου ότι μιλάμε για τις πιο σημαντικές πτυχές της διασφάλισης της εθνικής μας ασφάλειας», είπε, σε σχόλια που μεταφράστηκαν από την Google.
Russian Defense Ministry Press Service via AP
Τι καθορίζει τη χρήση πυρηνικών όπλων στη Ρωσία
Η ρωσική σπαζοκεφαλιά σχετικά με τη χρήση πυρηνικών όπλων δεν είναι κάτι καινούργιο, αλλά τα σχόλια του Ριαμπκόφ, τα οποία απηχούν πρόσφατες δηλώσεις ανώτερων αξιωματούχων και του Κρεμλίνου, δείχνουν ότι η Ρωσία προετοιμάζει το έδαφος για αλλαγές στην κρατική πολιτική όσον αφορά τις συνθήκες υπό τις οποίες θα ήταν αποδεκτή η χρήση πυρηνικών όπλων.
Η εισβολή της Ουκρανίας στο ρωσικό έδαφος και η στόχευση στρατιωτικών εγκαταστάσεων και υποδομών με τη χρήση οπλισμού που προμηθεύεται η Δύση, έχει επίσης ανεβάσει τους τόνους ως προς το κατά πόσον η Μόσχα θα εξετάσει το ενδεχόμενο χρήσης πυρηνικών όπλων για την υπεράσπιση του εδάφους της.
Στο υπάρχον πυρηνικό δόγμα της Ρωσίας αναφέρεται ότι «διατηρεί το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα ως απάντηση στη χρήση πυρηνικών όπλων και άλλων τύπων όπλων μαζικής καταστροφής εναντίον της ή/και των συμμάχων της, καθώς και σε περίπτωση επίθεσης εναντίον της Ρωσικής Ομοσπονδίας με συμβατικά όπλα, όταν απειλείται η ίδια η ύπαρξη του κράτους».
Άλλες συνθήκες που θα μπορούσαν να καθορίσουν τη χρήση πυρηνικών όπλων από τη Ρωσία περιλαμβάνουν τη «λήψη αξιόπιστων πληροφοριών σχετικά με την εκτόξευση βαλλιστικών πυραύλων που επιτίθενται στο έδαφος της Ρωσικής Ομοσπονδίας και (ή) των συμμάχων της», καθώς και «την επίδραση του εχθρού σε κρίσιμα σημαντικές κρατικές ή στρατιωτικές εγκαταστάσεις», σύμφωνα με τη μετάφραση του εγγράφου από τη Google.
Στην πολιτική της για το 2020, η Ρωσία περιγράφει ωστόσο τα πυρηνικά όπλα ως «μέσο αποτροπής», η χρήση των οποίων αποτελεί «ακραίο και αναγκαίο μέτρο». Η Ρωσία αναφέρθηκε στο πυρηνικό της δόγμα ως «αμυντικού χαρακτήρα» και δήλωσε ότι «καταβάλλει όλες τις απαραίτητες προσπάθειες για να μειώσει την πυρηνική απειλή και να αποτρέψει την επιδείνωση των διακρατικών σχέσεων που θα μπορούσαν να προκαλέσουν στρατιωτικές συγκρούσεις, συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών».
Από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει επανειλημμένα επαναλάβει το μήνυμα ότι η Μόσχα δεν θα δίσταζε να αναπτύξει τέτοια όπλα εάν απειλούνταν η εδαφική ακεραιότητα και η κυριαρχία της.
Τον Μάιο, η Ρωσία πραγματοποίησε ασκήσεις τακτικών πυρηνικών όπλων κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία και έχει επίσης τοποθετήσει τέτοια όπλα εντός της επικράτειας της συμμάχου της, Λευκορωσίας.
Τα πυρηνικά όπλα έχουν σχεδιαστεί για χρήση στο πεδίο της μάχης και είναι σε θέση να εξαλείψουν συγκεκριμένους στόχους, όπως στρατιωτικές βάσεις ή κέντρα εκπαίδευσης. Αν και είναι λιγότερο καταστροφικά από τα στρατηγικά πυρηνικά όπλα που μπορούν να εξαφανίσουν ολόκληρες πόλεις, η ανάπτυξη τέτοιων όπλων θα αποτελούσε σοβαρή κλιμάκωση του πολέμου και θα ενίσχυε τις ανησυχίες για μια άμεση σύγκρουση με τη Δύση.
Ο Πούτιν έχει επίσης επισημάνει την προθυμία του να αλλάξει τις συνθήκες υπό τις οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τέτοια όπλα, δηλώνοντας ότι το πυρηνικό δόγμα της χώρας είναι ένα «ζωντανό εργαλείο» που μπορεί να αλλάξει.
«Θα πρέπει να αποσαφηνίσουμε τι συνιστά τη χρήση ή τη μη χρήση [των πυρηνικών όπλων], καθώς και συγκεκριμένα σενάρια στα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Έχουμε ένα πυρηνικό δόγμα, και τα πάντα ορίζονται εκεί ... Δηλώνει σαφώς ότι τα πυρηνικά όπλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις - όταν υπάρχει απειλή για την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας, σε εξαιρετικές περιστάσεις», δήλωσε ο Πούτιν, μιλώντας στο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης τον Ιούνιο.
«Δεν πιστεύω ότι έχει έρθει αυτή η στιγμή - δεν υπάρχει τέτοια ανάγκη. Ωστόσο, αυτό το δόγμα είναι ένα ζωντανό εργαλείο και παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις στον κόσμο γύρω μας και δεν αποκλείουμε το ενδεχόμενο να γίνουν αλλαγές σε αυτό το δόγμα», πρόσθεσε ο Πούτιν.
Russian Defense Ministry Press Service via AP, File
Σε τι αποσκοπεί η Ρωσία με την αλλαγή του πυρηνικού δόγματος
Η Ρωσία φάνηκε να προετοιμάζει το εγχώριο και παγκόσμιο ακροατήριό της για αλλαγές στην κρατική της πολιτική όσον αφορά τη χρήση πυρηνικών όπλων από τότε που η Ουκρανία εξαπέλυσε μια φιλόδοξη διασυνοριακή επιδρομή στη συνοριακή περιοχή Κουρσκ της Ρωσίας πριν από σχεδόν ένα μήνα.
Τον Αύγουστο, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, ο αναπληρωτής του και ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου δήλωσαν ότι σύντομα θα ανακοινωθούν αλλαγές.
Ως εκ τούτου, υπάρχουν ερωτηματικά σχετικά με το κατά πόσον η Ρωσία θα μπορούσε να προετοιμάζεται για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων εναντίον της Ουκρανίας.
«Το ρωσικό στρατιωτικό δόγμα πάντα δικαιολογούσε τη χρήση πυρηνικών όπλων εάν απειλούνταν η εδαφική ακεραιότητα της Ρωσίας. Τα περιθώρια για ρωσικά αντίποινα είναι αρκετά απεριόριστα», δήλωσε ο Ντέιβιντ Ροχ, πρόεδρος της Quantum Strategy, σε ανάλυσή του τον Αύγουστο.
Περιγράφοντας την επίθεση της Ουκρανίας στο Κουρσκ ως «game changer», ο Ροχ πρόσθεσε ότι η επιχείρηση θα μπορούσε να καταστήσει πιο πιθανή την πυρηνική αντιπαράθεση, καθώς «αποδυναμώνει τις προσπάθειες του ΝΑΤΟ να αποφύγει την “κλιμάκωση”».
«Με την εισβολή στη Ρωσία, η Ουκρανία κατέστρεψε τα περισσότερα από τα «χαμηλότερα επίπεδα της σκάλας κλιμάκωσης» που η Συμμαχία, και ιδίως οι ΗΠΑ, επεδίωκαν να διατηρήσουν», σημείωσε.
Παρά τη δική της απρόκλητη εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, η Ρωσία χαρακτηρίζει τον πόλεμο ως μια υπαρξιακή μάχη, κατηγορώντας τη Δύση ότι υποστηρίζει την Ουκρανία σε μια προσπάθεια να καταστρέψει τη Ρωσία. Οι δυτικοί σύμμαχοι της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ διαψεύδουν τον ισχυρισμό, λέγοντας ότι η συνεχιζόμενη στρατιωτική βοήθεια προς το Κίεβο αποσκοπεί στην υπεράσπιση της εδαφικής κυριαρχίας και της ανεξαρτησίας της χώρας.
Ουκρανοί αξιωματούχοι από την άλλη έχουν εκφράσει την ελπίδα ότι η εισβολή, και το πέρασμα μιας από τις λεγόμενες «κόκκινες γραμμές» του Κρεμλίνου, θα διαλύσει τους δυτικούς φόβους ότι ο Πούτιν θα μπορούσε να καταφύγει στη χρήση πυρηνικών όπλων - και θα μπορούσε να ενθαρρύνει περισσότερους συμμάχους του ΝΑΤΟ να εγκρίνουν τη χρήση πυραύλων μεγαλύτερου βεληνεκούς εναντίον στόχων εντός της Ρωσίας.
Αναλυτές του Ινστιτούτου για τη Μελέτη του Πολέμου υποβάθμισαν τα σχόλια του Ριαμπκόφ, δηλώνοντας το βράδυ της Κυριακής ότι «οι Ρώσοι αξιωματούχοι συνεχίζουν να επιδίδονται σε ρουτίνα πυρηνικών σπαθιών σε μια προσπάθεια να ενθαρρύνουν τη Δύση να αυτοεξοντωθεί και να μειώσει την υποστήριξή της στην Ουκρανία».
«Ο Ρώσος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Ριαμπκόφ υποστήριξε την 1η Σεπτεμβρίου ότι η Ρωσία θα αλλάξει το πυρηνικό της δόγμα με βάση τις πρόσφατες συγκρούσεις και την υποτιθέμενη κλιμάκωση της Δύσης στην Ουκρανία, αλλά σημείωσε ότι δεν υπάρχουν καθορισμένες ημερομηνίες για τις αλλαγές», σημειώνει το ISW στην ανάλυσή του, προσθέτοντας: «Ο Ριαμπκόφ δεν διευκρίνισε ποιες μπορεί να είναι οι υποτιθέμενες αλλαγές στο δόγμα και το ISW συνεχίζει να εκτιμά ότι η Ρωσία παραμένει εξαιρετικά απίθανο να χρησιμοποιήσει τακτικά πυρηνικά όπλα στην Ουκρανία ή να εμπλακεί σε πυρηνική αντιπαράθεση αλλού».
