Ο πόλεμος χαμηλής έντασης μεταξύ των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων και των Ρωσόφωνων αυτονομιστών, που μαίνεται από το 2014, στην Ανατολική Ουκρανία, έχει τεθεί τις τελευταίες ώρες στο επίκεντρο της ουκρανικής κρίσης που δεν λέει να εκτονωθεί, με την Ρωσία να εξακολουθεί να διατηρεί μεγάλο αριθμό στρατευμάτων στην ουκρανική μεθόριο και τη Δύση να την απειλεί με «πρωτοφανείς» κυρώσεις, σε περίπτωση εισβολής.
Τις τελευταίες τρεις ημέρες, έχουν σημειωθεί βομβαρδισμοί στη γραμμή αντιπαράταξης. Το Κίεβο υποστηρίζει ότι οι αυτονομιστές που υποστηρίζονται από τη Μόσχα έχουν εξαπολύσει τις τελευταίες ημέρες τους ισχυρότερους βομβαρδισμούς της τελευταίας τριετίας, ενώ από την πλευρά τους οι Ρωσόφωνοι κάνουν λόγο για χρήση βαρέων όπλων από τον ουκρανικό στρατό σε κατοικημένες περιοχές.
Την Πέμπτη χτυπήθηκε από οβίδα ένα νηπιαγωγείο που βρίσκεται στην περιοχή που ελέγχεται από την ουκρανική κυβέρνηση, σε απόσταση λιγότερη των 5 χιλιομέτρων από την πρώτη γραμμή. Την Παρασκευή και το Σάββατο, οι ουκρανικές Αρχές κατήγγειλαν νέες βολές πυροβολικού, γεγονός που αποτελεί παραβίαση των όρων των Συμφωνιών του Μινσκ (2014-2015), οι οποίες προέβλεπαν απόσυρση των βαρέων όπλων σε απόσταση 50 χιλιομέτρων από τη γραμμή επαφής των δύο αντιμαχόμενων πλευρών.
Σύμφωνα με τις ουκρανικές Αρχές, υπήρξαν 60 παραβιάσεις της κατάπαυσης του πυρός την Πέμπτη, οι περισσότερες εκ των οποίων αφορούσαν πυρά από βαρέα όπλα.
Την ίδια ώρα, οι ηγέτες των δύο ρωσόφωνων αποσχισθέντων περιοχών της Ανατολικής Ουκρανίας -των «Λαϊκών Δημοκρατιών» του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ, όπως έχουν αυτοανακηρυχθεί- υποστηρίζουν ότι οι Ουκρανοί σχεδιάζουν μεγάλη στρατιωτική επιχείρηση στην περιοχή. Την Παρασκευή μάλιστα, οι αυτονομιστές προχώρησαν σε μαζικές εκκενώσεις αμάχων προς τη Ρωσία, ενώ κάλεσαν τους Ρωσόφωνους πολίτες να οπλιστούν.
Πάντως, το Κίεβο έχει αρνηθεί επανειλημμένα ότι σχεδιάζει στρατιωτική επιχείρηση στο Ντονμπάς. «Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος οι εκπρόσωποι της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην περιοχή να προκαλέσουν διάφορα πράγματα. Μπορούν να κάνουν πράγματα που δεν έχουν σχέση με τον δικό μας στρατό», δήλωσε ο επικεφαλής του ουκρανικού Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας Ολεκσέι Ντανίλοφ και επισήμανε: «Δεν είμαστε σε θέση να πούμε τι ακριβώς θα κάνουν -εάν ανατινάξουν λεωφορεία με ανθρώπους που μεταφέρονται στην περιοχή του Ροστόφ ή αν ανατινάξουν σπίτια- δεν το γνωρίζουμε».
Οι δηλώσεις Ντανίλοφ ήρθαν λίγες ώρες αφότου σημειώθηκε μια έκρηξη, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, σε όχημα που ανήκε σε υψηλόβαθμο αξιωματούχο του Ντονέτσκ, κοντά στο αρχηγείο των αυτονομιστών. Ο επικεφαλής των οποίων, Ντένις Πουσίλιν, έκανε λόγο για τρομοκρατική ενέργεια», αλλά οι ουκρανικές Αρχές και οι χώρες της Δύσης μίλησαν για σκηνοθετημένη πρόκληση, σχεδιασμένη για να δικαιολογήσει μια ρωσική εισβολή.
Η έντονη δραστηριότητα που καταγράφεται στην περιοχή της γραμμής επαφής του ουκρανικού στρατού και των Ρωσόφωνων αυτονομιστών -μια περιοχή που παρέμενε σχετικά ήσυχη εδώ και έναν χρόνο- φέρνει και πάλι στο προσκήνιο το ζήτημα των αποσχισθεισών δημοκρατιών, θέτοντάς το στο επίκεντρο της ουκρανικής κρίσης.
Η πρόσφατη ιστορία του Ντονμπάς
Ο πόλεμος στην Ανατολική Ουκρανία ξέσπασε το 2014 όταν οι υποστηριζόμενοι από τους Ρώσους αυτονομιστές κατέλαβαν κυβερνητικά κτίρια σε πόλεις της περιοχής. Μετά από σφοδρές συγκρούσεις, τμήματα των ανατολικών περιφερειών του Ντονμπάς (Λουχάνσκ και Ντονέτσκ) έπεσαν στα χέρια των Ρωσόφιλων αυτονομιστών. Σημειώνεται ότι το Ντονμπάς είναι ιστορική περιοχή της Ανατολικής Ουκρανίας και η ονομασία του παραπέμπει στην λεκάνη του ποταμού Ντονέτς (ο μεγαλύτερος παραπόταμος του Ντον), που διέρχεται από την περιοχή.
Την ίδια εποχή, η Ρωσία προχώρησε στην προσάρτηση της Κριμαίας, ενέργεια που προκάλεσε παγκόσμια κατακραυγή.
Οι περιοχές του Ντονμπάς υπό τον έλεγχο των αυτονομιστών αυτοανακηρύχθηκαν «Λαϊκή Δημοκρατία του Λουχάνσκ» και «Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ». Σύμφωνα με το Κίεβο, οι δύο περιοχές ουσιαστικά βρίσκονται υπό ρωσική κατοχή. Οι δύο αυτοανακηρυχθείσες δημοκρατίες δεν αναγνωρίζονται από καμία χώρα στον κόσμο, ούτε καν από τη Ρωσία, ενώ η ουκρανική κυβέρνηση αρνείται να έχει απευθείας συνομιλίες με τις ηγεσίες τους.
Η Δεύτερη Συμφωνία του Μινσκ το 2015 οδήγησε σε μια ασταθή συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και η σύγκρουση μετασχηματίσθηκε σε έναν στατικό πόλεμο κατά μήκος της γραμμής επαφής που χωρίζουν τις ουκρανικές κυβερνητικές δυνάμεις και τις περιοχές που ελέγχουν οι αυτονομιστές. Σημειώνεται ότι με τις Συμφωνίες του Μινσκ (που πήραν το όνομά τους από την πρωτεύουσα της Λευκορωσίας στην οποία πραγματοποιήθηκαν) απαγορεύεται η χρήση βαρέων όπλων στη γραμμή επαφής.
Η ουκρανική κυβέρνηση αποκαλεί τους αυτονομιστές, «εισβολείς» και «κατακτητές». Στον αντίποδα, τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης κάνουν λόγο για «πολιτοφύλακες» που αμύνονται ενάντια στην κυβέρνηση του Κιέβου.
Περισσότεροι από 14.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στο Ντονμπάς από το 2014. Σύμφωνα με το Κίεβο, 1,5 εκατομμύριο Ουκρανοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους, με τους περισσότερους να έχουν μετακινηθεί στις περιοχές του Ντονμπάς που παραμένουν υπό ουκρανικό έλεγχο και περίπου 200.000 να έχουν μετεγκατασταθεί στην ευρύτερη περιοχή της ουκρανικής πρωτεύουσας.
Πώς ο Πούτιν πυροδότησε την σύγκρουση
Οι αυτονομιστές του Ντονμπάς έχουν την ουσιαστική υποστήριξη της Μόσχας. Μπορεί η Ρωσία να μην διατηρεί χερσαίες δυνάμεις στην περιοχή, αλλά σύμφωνα με τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και την Ουκρανία, η ρωσική κυβέρνηση εξοπλίζει τους Ρωσόφωνους, τους παρέχει υποστήριξη και πληροφορίες, ενώ Ρώσοι αξιωματικοί έχουν σταλεί ως σύμβουλοι.
Επίσης, η Μόσχα έχει χορηγήσει εκατοντάδες χιλιάδες ρωσικά διαβατήρια σε πολίτες του Ντονμπάς τα τελευταία χρόνια. Οι ηγέτες των χωρών της Δύσης έχουν κατηγορήσει τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν ότι προσπαθεί να επιβάλει επί του πεδίου νέα δεδομένα, δίνοντας την ρωσική υπηκοότητα σε Ουκρανούς πολίτες, κάτι που συνιστά de facto αναγνώριση των περιοχών του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ. Επιπλέον, δίνει στον Πούτιν το πρόσχημα να εισβάλει στην Ουκρανία.
Και αυτή την εβδομάδα, το ρωσικό Κοινοβούλιο επισήμανε πως το Κρεμλίνο αναγνωρίζει επισήμως τμήματα των Λαϊκών Δημοκρατιών του Λουχάνσκ και του Ντονέτσκ, ως ανεξάρτητα κράτη, μία ακόμα κλιμάκωση της ρωσικής ρητορικής, που σύμφωνα με τους Αμερικανούς αποτελεί απόδειξη ότι ο Πούτιν δεν έχει καμία πρόθεση να σεβαστεί τις Συμφωνίες του Μινσκ.
«Δεν θα σταματήσουμε αν δεν απελευθερωθούν τα εδάφη μας στο Ντονμπάς και στην Κριμαία, μέχρι η Ρωσία να πληρώσει για όλες τις καταστροφές που έχει προκαλέσει στην Ουκρανία», δήλωσε την περασμένη Τετάρτη ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα.
Ο Πούτιν έχει επανειλημμένα κατηγορήσει την Ουκρανία ότι παραβιάζει τα δικαιώματα των ρωσικής καταγωγής ατόμων και των Ρωσόφωνων στην Ουκρανία και έχει επισημάνει ότι είναι δικαίωμα της Ρωσίας να επέμβει στρατιωτικά για να τους προστατεύσει.
Την Τετάρτη ο Ρώσος πρόεδρος έκανε λόγο για «γενοκτονία» που διεξάγεται στο Ντονμπάς. Ισχυρισμοί οι οποίοι ναι μεν δεν είναι καινούργιοι, αλλά επιτείνουν την ανησυχία της Δύσης, που φοβάται επανάληψη της σύγκρουσης στη Γεωργία το 2008.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, αυτή η δήλωση του Πούτιν, έφερε στη μνήμη τα όσα υποστήριζε περί γενοκτονίας της Γεωργίας με θύματα τους πολίτες της αποσχισθείσας δημοκρατίας της Νότιας Οσετίας τον Αύγουστο του 2008. Με αποτέλεσμα τελικά, η Ρωσία να πραγματοποιήσει μια μεγάλη στρατιωτική επιχείρηση που τερματίστηκε πολλά χιλιόμετρα μέσα στο γεωργιανό έδαφος.
Τι συμβαίνει τώρα στο Ντονμπάς
Από τα ξημερώματα του Σαββάτου άμαχοι από τις περιοχές των αυτονομιστών άρχισαν να μετακινούνται με λεωφορεία, που έχουν φτάσει στα ρωσικά σύνορα, με κατεύθυνση το Ροστόφ. Οι ρωσικές Αρχές έχουν υποσχεθεί στους πρόσφυγες καταλύματα και αποζημιώσεις, ενώ τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης κάλυψαν εκτενώς τη διαδικασία εκκένωσης, μεταδίδοντας πως οι πολίτες εγκαταλείπουν κατά χιλιάδες τις εστίες τους υπό τον φόβο της ουκρανικής επιθετικότητας.
Όπως μεταδίδουν τα ρωσικά ειδησεογραφικά πρακτορεία, το πρωί του Σαββάτου είχαν ήδη περάσει στη Ρωσία 10.000 άνθρωποι, ενώ οι ρωσικές Αρχές δηλώνουν έτοιμες να υποδεχθούν έως και 900.000 πρόσφυγες.
Όπως και το 2014, το Ντονμπάς βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο της σύγκρουσης Ρωσίας - Δύσης, με τον Πούτιν, όπως επισημαίνουν οι αναλυτές, να προσπαθεί να αποκτήσει πλήρως τον έλεγχο της περιοχής και να αποδυναμώσει το ουκρανικό κράτος και το Κίεβο να επιθυμεί διακαώς την ένταξή του στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ.
Πηγή: cnn.com
