Καθώς η κυβέρνηση Trump εξετάζει την επιβολή κυρώσεων στο καθεστώς Maduro, απροσδόκητοι νικητές και χαμένοι ίσως αναδυθούν από τα ερείπια της ήδη παραπαίουσας οικονομίας της Βενεζουέλας. Και αυτό είναι κάτι που τρομάζει τις ΗΠΑ.
Ενδεχόμενες κυρώσεις κατά της Βενεζουέλας θα είναι αποτελεσματικές και ταυτόχρονα ριψοκίνδυνες για έναν πολύ απλό λόγο: το κύριο εξαγωγικό προϊόν της Λατινοαμερικανικής οικονομίας είναι το πετρέλαιο. Έτσι οποιαδήποτε κίνηση που θα υπονομεύσει τις εξαγωγές μαύρου χρυσού δεν περιορίζεται σε τοπικό επίπεδο αλλά αποκτά παγκόσμιες διαστάσεις. Πιθανοί νικητές θα είναι η Κίνα και η Ινδία και μεγάλος χαμένος οι ΗΠΑ, τουλάχιστον όπως εκτιμούν αναλυτές της αγοράς ενέργειας.
Πρώτος απ'' όλους ο Stephen Brennock, αναλυτής της πετρελαϊκής αγοράς στην PVM Oil Associates, επεσήμανε ότι τυχόν κυρώσεις κατά της Βενεζουέλας θα ήταν παρατραβηγμένες. Και αυτό γιατί το άμεσο αποτέλεσμα θα ήταν να χάσουν έσοδα τα αμερικανικά διυλιστήρια και να βάλουν βαθύτερα το χέρι στην τσέπη οι καταναλωτές στις ΗΠΑ καθώς οι τιμές των καυσίμων θα αυξηθούν.
"Ακόμα χειρότερα για τις ΗΠΑ είναι ότι η Κίνα και η Ινδία μπορεί να ευνοηθούν από κυρώσεις στις εξαγωγές πετρελαίου της Βενεζουέλας. Συγκεκριμένα, η Λατινοαμερικανική χώρα θα σπεύσει να ρίξει ακόμα περισσότερο την τιμή του πετρελαίου της προκειμένου να προσελκύσει νέους αγοραστές και να διατηρήσει τα έσοδά της. Πρόκειται για κίνηση που πιθανότατα θα εκμεταλλευτούν η Κίνα και η Ινδία, ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση σε φθηνότερο πετρέλαιο", εξήγησε ο Brennock.
Η οικονομία της Βενεζουέλας εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από το πετρέλαιο αφού αποτελεί περίπου το 95% των συνολικών εξαγωγών της χώρας. Ωστόσο η έλλειψη επενδύσεων έχουν καταστήσει τη βιομηχανία πετρελαίου της χώρας απαρχαιωμένη, σε βαθμό που υπονομεύεται τόσο η κερδοφορία όσο και το σύνολο της παραγωγής.
Το πρόβλημα για τις ΗΠΑ είναι ότι η οικονομία τους είναι στενά συνδεδεμένη με τη Βενεζουέλα, περισσότερο απ' ό,τι θα υπέθετε κανείς, καθώς σχεδόν το 10% των αμερικανικών εισαγωγών πετρελαίου προέρχεται από τη χώρα του Nicolas Maduro. Έτσι, μπορεί οι κυρώσεις να πλήξουν τα κρατικά ταμεία της κυβέρνησης Maduro αλλά η ηχώ τους θα “ακουστεί” και στις αντλίες καυσίμων των ΗΠΑ.
Επιπλέον, τα αμερικανικά διυλιστήρια κερδίζουν σημαντικά ποσά από το πετρέλαιο της Βενεζουέλας, καθώς είναι από τα λίγα στην περιοχή που διαθέτουν τον απαραίτητο εξοπλισμό για να επεξεργαστούν αυτό το είδος χαμηλής ποιότητας πετρελαίου. Οπότε ενδεχόμενες κυρώσεις στην PDVSA, την κρατική εταιρεία πετρελαίου, εκτός από τους Αμερικανούς καταναλωτές θα πλήξουν και την πετρελαϊκή βιομηχανία των ΗΠΑ, παραδοσιακό σύμμαχο του Ρεμπουπλικανικού κόμματος.
Μία ακόμα ανησυχία είναι και η αντίδραση του καθεστώτος Maduro. Αρκετοί αναλυτές θεωρούν ότι η άθλια οικονομική κατάσταση στη Βενεζουέλα δεν αφήνει περιθώρια ελιγμών και “βελούδινης” αποχώρησης για τον ηγέτη της Βενεζουέλας. Κυρώσεις που θα σπρώξουν στην άβυσσο την ήδη άθλια οικονομική κατάσταση της χώρας θα έχουν ως αποτέλεσμα ακόμα βιαιότερες αντιδράσεις των πολιτών στις οποίες ο Maduro θα απαντήσει με ακόμα μεγαλύτερη βία, προκειμένου να σώσει το “κεφάλι” του. Σε αυτή την περίπτωση δεν αποκλείεται ένας πραγματικός εμφύλιος καθώς και η προσφυγή του Maduro στη βοήθεια της Ρωσίας και της Κίνας, οι οποίες αν υποστηρίξουν στο παρασκήνιο το τσαβικό καθεστώς – ενδεχόμενο αμφίβολο αλλά όχι απίθανο – θα δημιουργηθεί μία ακόμα εστία παγκόσμιας έντασης, με αντίρροπες πλανητικές δυνάμεις να εμπλέκονται σε μια σύγκρουση στην ευαίσθητη λόγω της ιστορίας, περιοχή της Λατινικής Αμερικής.
Δεν αποκλείεται μάλιστα, ενδεχόμενες κυρώσεις των ΗΠΑ να ωφελήσουν τον Ν. Maduro καθώς θα επιβεβαιωθεί στην πράξη το αφήγημα ότι ο παρεμβατισμός των... γιάνκηδων ευθύνεται για όλα τα δεινά στη Λατινική Αμερική.
Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο, ο Αlastair Newton, διευθυντής της εταιρείας αναλύσεων Alavan Business Advisory εκτιμά ότι ο Maduro πιθανότατα θα επιβιώσει πολιτικά σε περίπτωση αμερικανικών κυρώσεων στις εξαγωγές πετρελαίου της Βενεζουέλας, και ίσως ακόμα ενδυναμώσει τη θέση του, ως νέος υπερασπιστής της ανεξαρτησίας των χωρών της Λατινικής Αμερικής απέναντι στον “ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ”.
Ο οικονομικός και γεωπολιτικός λαβύρινθος που υφίσταται στις σχέσεις ΗΠΑ-Βενεζουέλας δεν περνά απαρατήρητος από Ουάσιγκτον, παρά τις κατά καιρούς λεκτικές κορώνες κατά το καθεστώτος Maduro. To γεγονός αυτό γίνεται φανερό και από το είδος των κυρώσεων που μέχρι τώρα έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ και οι οποίες είναι εξαιρετικά στοχευμένες και σχετικά ανώδυνες. Συγκεκριμένα, μία μέρα μετά τις εκλογές για τα μέλη της Συντακτικής Συνέλευσης η κυβέρνηση των ΗΠΑ, επέβαλαν νομικές και οικονομικές κυρώσεις προσωπικά κατά του προέδρου Maduro, χαρακτηρίζοντας τον «δικτάτορα», καθώς και σε 13 εν ενεργεία και πρώην ανώτερους αξιωματούχους της Βενεζουέλας. Σε ερώτηση σχετικά με το αν επίκεινται κυρώσεις στον κλάδο του πετρελαίου της Βενεζουέλας, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Steven Mnuchin απάντησε ότι «η αμερικανική κυβέρνηση αφήνει όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά», αλλά μέχρι εκεί προς το παρόν.
Δυστυχώς για τις ΗΠΑ, το εύθραυστο πλανητικό πάζλ που έχει δημιουργηθεί τις υποχρεώνει να είναι προσεκτικές ακόμα και με έναν “δικτάτορα”...
Πηγές: Bloomberg, CNBC, Stratfor
Επιμέλεια: Γιάννης Παλιούρης
