Το μυστήριο προσγείωσης στη Λάρνακα των δυο γιγαντιαίων μεταγωγικών αεροσκαφών Antonov An-124-100, τράβηξε τα βλέμματα αλλά κανείς δεν γνώριζε το φορτίο που πήραν μαζί τους στο Βελιγράδι.
Τα δυο μεταγωγικά ξεφόρτωσαν στο Βελιγράδι 11 ρωσικά πολεμικά ελικόπτερα που παρέμεναν για σειρά ετών στη διάθεση της Εθνικής Φρουράς.
Στο Βελιγράδι η επίσκεψη του προέδρου Ν. Χριστοδουλίδη συνοδεύτηκε με την ασυνήθιστη Συμφωνία που προβλέπει ότι η Κύπρος θα παραχωρήσει τη Σερβία τα ρωσικά πολεμικά ελικόπτερα τα οποία έχει στην κατοχή της η Εθνική Φρουρά.
Πρόκειται για την απόσυρση ουσιαστικά από την Εθνική Φουρά των 11 ρωσικών επιθετικών ελικοπτέρων Mi-35P που ήταν ενταγμένα στην Εθνική Φρουρά και παραχώρηση τους στη Σερβία.
Οι λόγοι που οδήγησαν τη Λευκωσία σε αυτή την κίνηση δεν είναι μόνο πολιτικοί που αφορούν την απεξάρτηση από τη ρωσική αμυντική βιομηχανία αλλά αφορούν και την ανάγκη εκσυγχρονισμού και ενίσχυσης των αεροπορικών δυνατοτήτων της Εθνικής Φρουράς.
Η Ρωσία ακολουθεί μια συγκεκριμένη πρακτική στις πωλήσεις μαχητικών και ελικοπτέρων στο εξωτερικό. Η πώληση δεν συνοδεύεται με την τεχνογνωσία στη συντήρηση των αεροσκαφών και ελικοπτέρων ώστε κάθε εργασία να μην μπορεί να γίνει χωρίς τη συμβολή των Ρώσων προμηθευτών.
Έτσι υπάρχει διαρκής εξάρτηση από τον Ρώσο προμηθευτή, με την υποχρέωση να υπάρχουν συνεχείς πληρωμές σε Ρώσους τεχνικούς και στη ρωσική Rostnertol για τα ανταλλακτικά
Όταν η Κύπρος συμμετείχε στις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας και όταν οι κυπριακές τράπεζες σταμάτησαν την εξαγωγή εμβασμάτων στη Ρωσία, το κυπριακό υπουργείο Άμυνας δεν μπορούσε πλέον να πληρώσει για τη συντήρηση και την υποστήριξη ανταλλακτικών των ελικοπτέρων.
Μια προσωρινή λύση βρέθηκε το 2019, αλλά δεν ήταν αρκετή για να καλύψει τις ανάγκες επισκευής η συντήρησης, με αποτέλεσμα να καθηλωθούν στο έδαφος τα ελικόπτερα, καθώς το 2021 μόλις τα πέντε από τον συνολικό αριθμό των ελικοπτέρων πετούσαν συμμετέχοντας σε δυο ετήσιες ασκήσεις με την Ισραηλινή Αμυντική Δύναμη και δύο ασκήσεις με πραγματικά πυρά της Κυπριακής Εθνικής Φρουράς.
Ο τρόπος με τον οποίο η Ρωσία στήνει τις πωλήσεις ελικοπτέρων οδηγεί τελικά στο να στοιχίζει περισσότερο η συντήρηση τους, καθώς το κόστος για τους Ρώσους τεχνικούς και για τα ανταλλακτικά στη Rostvertol, ξεπερνούν την πραγματική αξία του ελικοπτέρου.
Η Κυπριακή Δημοκρατία όμως έχει κινηθεί παράλληλα για την ενίσχυση της και κάλυψη του κενού που αφήνει η πώληση των ρωσικών ελικοπτέρων. Σε συμφωνία με την Airbus, στις 24 Ιουνίου 2022 αγόρασε 6 ελικόπτερα H145M με κόστος περίπου στα 140 εκατ. ευρώ.
Τα νέα ελικόπτερα, που προσφέρονται για ένα ευρύ φάσμα επιλογών, από τη μεταφορά δυνάμεων και υλικών και την προσβολή εχθρικών δυνάμεων μέχρι για πυρά υποστήριξης φίλιων δυνάμεων και δυνατότητα συλλογής, επεξεργασίας και εκμετάλλευσης πληροφοριών, αναβαθμίζουν σημαντικά τις δυνατότητες της Εθνικής Φρουράς.
Η απομάκρυνση της Κύπρου από τη Ρωσία ήταν όρος και για την υπογραφή πριν από ένα χρόνο της συμφωνίας για αμυντική συνεργασία με τις ΗΠΑ, καθώς και για την άρση του αποκλεισμού προμήθειας «μη φονικού» αμυντικού εξοπλισμού από τις ΗΠΑ.
Οι σχέσεις που έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια η Κύπρος με τις ΗΠΑ και τη Γαλλία αλλά και ο αναβαθμισμένος ρόλος της στην τρέχουσα κρίση στη Γάζα, έχει ενοχλήσει ιδιαίτερα την Τουρκία ενώ ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ε. Τατάρ έκανε λόγο για παραβίαση των Ιδρυτικών Συμφωνιών και της Συνθήκης Εγγυήσεων, με την παρουσία ξένων δυνάμεων και οπλικών συστημάτων στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Παραβλέποντας φυσικά την παρουσία 40.000 κατοχικών στρατευμάτων τη λειτουργία παράνομου στρατιωτικού αεροδρομίου στην Κατεχόμενη Κύπρο και τη δημιουργία παράνομου ναυστάθμου για το Τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό στην Αμμόχωστο.
