Το πραξικόπημα στην Γκαμπόν που πραγματοποιήθηκε σήμερα από είναι το όγδοο που πραγματοποιείται στη Δυτική και την Κεντρική Αφρική και κατά κύριο λόγο στις γαλλόφωνες χώρες από το 2020. Η περιοχή αυτή την τελευταία δεκαετία είχε κάνει βήματα για να αποβάλει τη φήμη της ως «ζώνη πραξικοπημάτων», ωστόσο η κυρίαρχη ανασφάλεια και η διαφθορά αποδεικνύεται ότι αποτελούν πεδίο δόξης λαμπρό για τους διψασμένους για εξουσία στρατιωτικούς.
Gabonese soldiers announce they have seized power on TV after election results announced
— FRANCE 24 – Breaking (@BreakingF24) August 30, 2023
➡️ https://t.co/5kdsMFJPOX pic.twitter.com/UIE15ViAVu
Νίγηρας
Τον Ιούλιο του 2023, μέλη της προεδρικής φρουράς του Νίγηρα συνέλαβαν τον πρόεδρο Μοχάμεντ Μπαζούμ μέσα στο παλάτι του και εμφανίστηκαν στην εθνική τηλεόραση λέγοντας ότι καταλαμβάνουν την εξουσία για να τερματίσουν την «επιδεινούμενη κατάσταση ασφαλείας και την κακή διακυβέρνηση».
Λίγες ημέρες αργότερα η χούντα ανακήρυξε τον επικεφαλής της προεδρικής φρουράς, τον Αμντουρχαμάνε Τιάνι , νέο αρχηγό του κράτους, εγείροντας ανησυχίες για την ασφάλεια μιας περιοχής όπου ο Νίγηρας υπήρξε βασικός σύμμαχος των δυτικών δυνάμεων που προσπαθούν να περιορίσουν τις εξεγέρσεις ομάδων που συνδέονται με την Αλ Κάιντα και το Ισλαμικό Κράτος.
Το κύριο δυτικοαφρικανικό μπλοκ ECOWAS προσπαθεί να διαπραγματευτεί με τους πραξικοπηματίες ηγέτες, αλλά δήλωσε ότι είναι έτοιμο να στείλει στρατεύματα στον Νίγηρα για να αποκαταστήσει τη συνταγματική τάξη, εάν οι διπλωματικές προσπάθειες αποτύχουν.
Ο Νίγηρας έχει εξουσιοδοτήσει τις ένοπλες δυνάμεις του Μάλι και της Μπουρκίνα Φάσο να επέμβουν στο έδαφός του σε περίπτωση επίθεσης.
Μπουρκίνα Φάσο
Τον Ιανουάριο του 2022, ο στρατός της Μπουρκίνα Φάσο εκδίωξε τον πρόεδρο Ροτς Καμπόρε, κατηγορώντας τον ότι απέτυχε να περιορίσει τη βία των ισλαμιστών μαχητών.
Ο αρχηγός του πραξικοπήματος αντισυνταγματάρχης Πώλ Χένρι Νταμίμπα δεσμεύτηκε να αποκαταστήσει την ασφάλεια, αλλά οι επιθέσεις επιδεινώθηκαν, διαβρώνοντας το ηθικό των ενόπλων δυνάμεων, γεγονός που οδήγησε σε ένα δεύτερο πραξικόπημα τον Σεπτέμβριο του 2022, όταν ο σημερινός αρχηγός της χούντας λοχαγός Ιμπραϊμ Τραόρε κατέλαβε την εξουσία.
Γουινέα
Τον Σεπτέμβριο του 2021, ο διοικητής των ειδικών δυνάμεων συνταγματάρχης Μαμάντι Ντουμπούγια ανέτρεψε τον πρόεδρο Άλφα Κόντε. Ένα χρόνο νωρίτερα, ο Κόντε είχε αλλάξει το σύνταγμα για να παρακάμψει τους περιορισμούς που θα τον εμπόδιζαν να θέσει υποψηφιότητα για τρίτη θητεία, προκαλώντας εκτεταμένες ταραχές.
Ο Ντουμπούγια έγινε προσωρινός πρόεδρος και υποσχέθηκε μετάβαση σε δημοκρατικές εκλογές εντός τριών ετών.
Η ECOWAS απέρριψε το χρονοδιάγραμμα και επέβαλε κυρώσεις στα μέλη της χούντας και στους συγγενείς τους, συμπεριλαμβανομένης της δέσμευσης των τραπεζικών τους λογαριασμών.
Το στρατιωτικό καθεστώς πρότεινε αργότερα να ξεκινήσει η 24μηνη μετάβαση τον Ιανουάριο του 2023, αλλά τα κόμματα της αντιπολίτευσης λένε ότι έχει κάνει ελάχιστα για να θεσπίσει θεσμούς και έναν οδικό χάρτη για την επιστροφή στη συνταγματική διακυβέρνηση.
Τσαντ
Τον Απρίλιο του 2021, ο στρατός του Τσαντ ανέλαβε την εξουσία μετά τον θάνατο του προέδρου Ίντρις Ντέμπι στο πεδίο της μάχης, ενώ επισκεπτόταν στρατεύματα που πολεμούσαν αντάρτες στο βορρά.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία του Τσαντ, ο πρόεδρος του κοινοβουλίου θα έπρεπε να γίνει πρόεδρος. Αλλά ένα στρατιωτικό συμβούλιο παρενέβη και διέλυσε το κοινοβούλιο στο όνομα της διασφάλισης της σταθερότητας.
Ο γιος του Ντέμπι, ο στρατηγός Μαχαμάτ Ιντρις Ντέμπι, ορίστηκε προσωρινός πρόεδρος και ανέλαβε να επιβλέψει μια 18μηνη μετάβαση προς τις εκλογές.
Η αντισυνταγματική μεταβίβαση της εξουσίας οδήγησε σε ταραχές στην πρωτεύουσα Ντζαμένα, οι οποίες κατεστάλησαν από τον στρατό.
Μάλι
Τον Αύγουστο του 2020, μια ομάδα συνταγματαρχών του Μάλι με επικεφαλής τον Ασίμι Γκοΐτα ανέτρεψε τον πρόεδρο Ιμπραίμ Μπουμπακάρ Κέιτα Το πραξικόπημα ακολούθησε αντικυβερνητικές διαμαρτυρίες για την επιδείνωση της ασφάλειας, τις αμφισβητούμενες βουλευτικές εκλογές και τις καταγγελίες για διαφθορά.
Υπό την πίεση των δυτικοαφρικανικών γειτόνων του Μάλι, η χούντα συμφώνησε να παραχωρήσει την εξουσία σε μια προσωρινή κυβέρνηση υπό την ηγεσία πολιτών, η οποία θα αναλάβει να επιβλέψει μια 18μηνη μετάβαση σε δημοκρατικές εκλογές που θα διεξαχθούν τον Φεβρουάριο του 2022.
Όμως οι πραξικοπηματίες συγκρούστηκαν με τον προσωρινό πρόεδρο, τον συνταξιούχο συνταγματάρχη Μπαχ Ντάου\ και οργάνωσαν ένα δεύτερο πραξικόπημα τον Μάιο του 2021. Ο Γκόιτα, ο οποίος είχε διατελέσει προσωρινός αντιπρόεδρος, ανήλθε στην προεδρία.
Η ECOWAS ήρε ορισμένες από τις κυρώσεις κατά του Μάλι, αφού οι στρατιωτικοί κυβερνήτες πρότειναν διετή μετάβαση στη δημοκρατία και δημοσίευσαν νέο εκλογικό νόμο. Η χώρα έχει προγραμματίσει να διεξαγάγει προεδρικές εκλογές τον Φεβρουάριο του 2024 για να επιστρέψει στη συνταγματική διακυβέρνηση.
