Η Μαρίν Λεπέν στην αίθουσα του δικαστηρίου που θα κρίνει το πολιτικό της μέλλον
Χωρίς την Λεπέν οι προεδρικές κάλπες του 2027;
AP Photo/Aurelien Morissard
AP Photo/Aurelien Morissard
Η Μαρίν Λεπέν στην αίθουσα του δικαστηρίου που θα κρίνει το πολιτικό της μέλλον

Χωρίς την Λεπέν οι προεδρικές κάλπες του 2027;

Η Μαρίν Λεπέν έχει διεκδικήσει τρεις φορές την προεδρία της Γαλλικής Δημοκρατίας, ερχόμενη κάθε φορά όλο και πιο κοντά στο να περάσει τις πύλες του Μεγάρου των Ηλυσίων. Εάν οι δικαστές κάνουν δεκτή την εισαγγελική πρόταση στην πολύκροτη υπόθεση υπεξαίρεσης κονδυλίων του Ευρωκοινοβουλίου, δεν θα υπάρξει τέταρτη.

Η απόφαση δεν θα έλθει πριν από τις αρχές του 2025, αλλά το γεγονός ότι οι εισαγγελείς ζητούν τη στέρηση του δικαιώματος του εκλέγεσθαι από την ηγέτιδα της Άκρας Δεξιάς προκαλεί ήδη αναταράξεις στη γαλλική πολιτική σκηνή, με την Μαρίν Λεπέν να χαρακτηρίζει τις κατηγορίες πολιτικά υποκινούμενες και την Εθνική Συσπείρωση (RN) να παραπέμπει στο «παράδειγμα» Τραμπ, που διώχθηκε αλλά «στέφθηκε» με τη λαϊκή ψήφο.

Η υπόθεση χρονολογείται από την εποχή της θητείας της Μαρίν Λεπέν στο Ευρωκοινοβούλιο την περίοδο 2004-2016. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, επί σειρά ετών εμφάνιζε ως συνεργάτες της στις Βρυξέλλες στελέχη που αμείβονταν από το Ευρωκοινοβούλιο αλλά στην πραγματικότητα εργάζονταν αποκλειστικά για το κόμμα (τότε Εθνικό Μέτωπο) εντός γαλλικών συνόρων. Εκτός της Λεπέν, άλλα 24 πρώην και νυν μέλη της Εθνικής Συσπείρωσης βρίσκονται στο εδώλιο για κατάχρηση κοινοτικών κονδυλίων, αρνούμενοι στο σύνολό τους τις κατηγορίες.

Έπειτα από σχεδόν έξι εβδομάδες ακροάσεων, η Εισαγγελία του Δικαστηρίου του Παρισιού ανακοίνωσε εντός της εβδομάδας ότι ζητά την καταδίκη της Μαρίν Λεπέν σε πενταετή φυλάκιση με αναστολή, τη στέρηση δικαιώματος του εκλέγεσθαι για πέντε χρόνια και την επιβολή οικονομικού προστίμου ύψους 300.000 ευρώ. Ζητείται, επίσης, η επιβολή προστίμου στο κόμμα ύψους 2 εκατ. ευρώ. Η δίκη θα συνεχιστεί έως τις 27 Νοεμβρίου με τις αγορεύσεις της υπεράσπισης και θα χρειαστούν εβδομάδες ή μήνες για την ετυμηγορία.

Εφόσον η εισαγγελική πρόταση γίνει δεκτή, η Λεπέν δεν θα μπορεί να θέσει υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές του 2027, εκεί όπου έχει στρέψει ολόκληρη τη στρατηγική της αφότου φιλελεύθερο Κέντρο και Αριστερά ύψωσαν από κοινού φραγμό κατά της καλπάζουσας Άκρας Δεξιάς στις πρόωρες εκλογές, κρατώντας την μακριά από τις πύλες της εξουσίας. Oι εισαγγελείς έχουν επισυνάψει αίτημα προσωρινής εκτέλεσης, δηλαδή η απαγόρευση συμμετοχής στην πολιτική θα ισχύει από την πρώτη στιγμή που ενδεχομένως καταδικαστεί, ακόμη και αν ασκήσει έφεση. Το ίδιο ισχύει για το σύνολο των κατηγορουμένων.

Η Μαρίν Λεπέν κατηγορεί τους εισαγγελείς ότι επιδιώκουν να «καταστρέψουν» την Εθνική Συσπείρωση, να αποκλείσουν την ίδια από την πολιτική σκηνή και τη διεκδίκηση της προεδρίας το 2027 και να «στερήσουν από το γαλλικό λαό τη δυνατότητα να ψηφίσει όποιον θέλει». Υποστηρίζει πως πρόκειται για επίθεση στη Δημοκρατία, και το ίδιο καταγγέλλει ο πρόεδρος του RN Ζορντάν Μπαρντελά, ο οποίος δεν βρίσκεται μεταξύ των κατηγορούμενων. «Η εισαγγελία δεν ενεργεί δίκαια. Επιδιώκει να διώξει και να εκδικηθεί την Μαρίν Λεπέν», αναφέρει.

Οι εισαγγελείς απορρίπτουν το «κατηγορώ», αναφέροντας ότι έλαβαν αυτή την απόφαση με πλήρη γνώση των γεγονότων και ότι οι ίδιοι δεν φέρουν ευθύνη για τις «πολιτικές φιλοδοξίες» των κατηγορουμένων. «Δεν βρισκόμαστε σήμερα εδώ εξαιτίας μίας αδυσώπητης επίθεσης, ούτε λόγω μιας καταγγελίας από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά έχουμε φθάσει στο τέλος μίας μακράς δικαστικής έρευνας», δήλωσε η εισαγγελέας Λουίζ Νεϊτόν.

Στοιχεία για ένα «οργανωμένο σύστημα» για την «εξοικονόμηση πόρων με κάθε κόστος» και εξυπηρέτηση των συμφερόντων του RN έχει παρουσιάσει η Εισαγγελία του Παρισιού. Οι αρχές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ανέφεραν ότι το νομοθετικό σώμα έχασε περίπου 4 εκατ. ευρώ μέσω αυτού του σχεδίου. Η Λεπέν έχει υποστηρίξει ότι οι βοήθοι που πληρώνονταν με κοινοτικά κονδύλια ήταν φυσικό να ασχολούνται με την πολιτική, διότι αυτό ήταν που τους προσέλκυσε αρχικά στη δουλειά. Ο Εθνικός Συναγερμός έχει επιστρέψει ένα εκατομμύριο ευρώ, κάτι που επιμένει ότι δεν αποτελεί παραδοχή ενοχής.

Ο Πατρίκ Μεζονέβ, δικηγόρος που εκπροσωπεί το Ευρωκοινοβούλιο, δήλωσε στους δημοσιογράφους: «Ακούω συχνά τους εκλεγμένους βουλευτές του Εθνικού Συναγερμού, όταν πρόκειται για μια κλοπή 50 ευρώ, να λένε ότι η δικαιοσύνη πρέπει να είναι γρήγορη, πρέπει να είναι αυστηρή. Όταν, λοιπόν, έχουμε υπεξαιρέσει, γιατί περί αυτού πρόκειται, 4,5 εκατ. ευρώ σε βάρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, άρα των φορολογουμένων και ιδίως των Γάλλων φορολογουμένων, ας μη ‘φωνάζουμε’ σκάνδαλο». Ο ίδιος δήλωσε ότι οι εισαγγελείς εξήγησαν ότι η υπόθεση δεν αφορούσε την παρεμπόδιση οποιουδήποτε να κατέβει στις εκλογές, αλλά τη διαπίστωση ότι κάθε πολίτης είναι ίσος ενώπιον του νόμου.

Δεν είναι η πρώτη φορά που έχουν απασχολήσει το Ευρωκοινοβούλιο κατηγορίες περί «βοηθών» ευρωβουλευτών που η μισθοδοσία τους καταβαλλόταν από κοινοτικά κονδύλια ενώ δεν εργάζονταν στις Βρυξέλλες. Ευρωβουλευτές του ευρω-σκεπτικιστικού UKIP του Νάιτζελ Φάρατζ είχαν αναγκαστεί να επιστρέψουν στα κοινοτικά ταμεία εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Κοινή έρευνα της γερμανικής εφημερίδας Die Welt και της ολλανδικής ερευνητικής ομάδας Follow the Money αποκάλυψε επίσης πέρυσι ότι 108 ευρωβουλευτές είχαν κληθεί να επιστρέψουν συνολικά δύο εκατομμύρια ευρώ στην περίοδο 2019-2022, αντιμετωπίζοντας κατηγορίες για κατάχρηση κονδυλίων. 

Με το πολιτικό μέλλον της Λεπέν επί της ουσίας στον «αέρα», ο Εθνικός Συναγερμός λανσάρει στο Χ το hashtag #jesoutiensmarine (στηρίζω την Μαρίν), ενώ η ηγέτιδα της ακροδεξιάς δέχεται και την υποστήριξη πολιτικών συμμάχων στην Ευρώπη, ανάμεσά τους ο αντιπρόεδρος της ιταλικής κυβέρνησης και ηγέτης της Λέγκα, Ματέο Σαλβίνι, ο οποίος καταγγέλλει την εισήγηση των εισαγγελέων ως απόπειρα «να εμποδίσουν τη λαϊκή βούληση και τον δημοκρατικό άνεμο αλλαγής». Στους απροσδόκητους υποστηρικτές και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζεράλντ Νταρμανέν, ο οποίος δήλωσε ότι «η μάχη κατά της κα Λεπέν δίνεται στα δικαστήρια και όχι αλλού», προσθέτοντας ότι θα ήταν «βαθιά σοκαριστικό» εάν αποκλειστεί από την πολιτική σκηνή.

Στον αντίποδα, ο Ξαβιέ Μπερτράν, το όνομα του οποίου είχε βρεθεί στη λίστα Μακρόν για τη θέση της πρωθυπουργίας στο δίμηνο θρίλερ που ακολούθησε τις πρόωρες του Ιουλίου, δηλώνει: «Ας σταματήσουμε να το αποκαλούμε αυτό άρνηση της δημοκρατίας, λες και ο Εθνικός Συναγερμός δεν θα μπορούσε να ‘κατεβάσει’ υποψήφιο. Έχουν έναν εναλλακτικό υποψήφιο, το όνομά του είναι Ζορντάν Μπαρντελά, ο οποίος απλώς περιμένει [την κατάλληλη στιγμή]».

Θεωρητικά, το έδαφος είναι πρόσφορο για τον προστατευόμενο της Λεπέν, Μπαρντελά. Όμως, όπως επισημαίνει ο Ζαν-Ιβ Καμί, με ειδίκευση στην Άκρα Δεξιά στο Ίδρυμα Jean-Jaurès, οποιαδήποτε δημόσια απόπειρα του Ζορντάν Μπαρντελά να υποσκελίσει την Λεπέν θα ήταν «αυτοκτονική» δεδομένης της επιρροής της στο κόμμα και του κακού ιστορικού όσων έχουν επιχειρήσει στο παρελθόν «πραξικοπήματα» στην ηγεσία της ακροδεξιάς στην Ευρώπη. «Ο Μπαρντελά έχει τον χρόνο με το μέρος του. Κερδίζει πόντους στην παρούσα κατάσταση, κυκλοφορώντας το βιβλίο του, ενώ ταυτόχρονα αποφεύγει τα νομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το κόμμα του. Χωρίς να λέει ότι το μόνο που έχει να κάνει είναι να περιμένει και να δει, αν της απαγορευτεί η υποψηφιότητα, είναι ήδη στην αφετηρία».

Η Μαρίν Λεπέν έχει ήδη συμμετάσχει σε τρεις προεδρικές εκλογές και κάθε φορά αύξησε το ποσοστό της. Το 2012 τερμάτισε τρίτη πίσω από τον Φρανσουά Ολάντ και τον Νικολά Σαρκοζί με 17,9% των ψήφων. Στη συνέχεια έχασε από τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν, τόσο το 2017 όσο και το 2022 με 33,9% και 41,5% των ψήφων αντίστοιχα, όταν τα δημοκρατικά αντανακλαστικά των Γάλλων την κράτησαν εκτός Μεγάρου των Ηλυσίων παρά την αντιδημοφιλία Μακρόν. Στις κάλπες του 2027 δείχνει να οδεύει μετά τη μεγαλύτερη φόρα από ποτέ άλλοτε, παρότι στο στοίχημα που ανέλαβε ο Μακρόν με την προκήρυξη πρόωρων εκλογών, μετά τη συντριβή του Κέντρου και την πρωτιά της Άκρας Δεξιάς στις ευρωεκλογές, στήθηκε και πάλι ανάχωμα και δεν επιβεβαιώθηκαν οι προβλέψεις που ήθελαν την ακροδεξιά πρώτη σε κοινοβουλευτική δύναμη.

Ήταν το αριστερό μπλοκ Νέο Λαϊκό Μέτωπο (NFP) που κέρδισε τις περισσότερες έδρες, αλλά όχι αρκετές για απόλυτη πλειοψηφία. Το κεντρώο Ensemble του Μακρόν ήρθε δεύτερο και ο Εθνικός Συναγερμός κατέλαβε την τρίτη θέση. Στο μετεκλογικό χάος που ακολούθησε, τα ηνία τελικά ανέλαβε τελικά ο Μισέλ Μπαρνιέ, με την Άκρα Δεξιά εκτός κυβέρνησης, αλλά στην ουσία σε ρόλο ρυθμιστή. Τώρα, υπό τα νέα δεδομένα, αρκετοί ανησυχούν ότι η εύθραυστη ισορροπία θα μπορούσε να σπάσει, όχι μόνο επειδή η Μαρίν Λεπέν διαμαρτύρεται ότι ο Μπαρνιέ έδωσε πολύ λιγότερο βάρος στην Εθνική Συσπείρωση από ό,τι είχε υποσχεθεί. Ελλείψει πλειοψηφίας, προκειμένου να περάσει ο νόμος για τον προϋπολογισμό ο Μπαρνιέ θα αναγκαστεί να καταφύγει στον μηχανισμό του άρθρου 49.3 και να επέλθει έτσι πρόταση μομφής, την οποία το RN σε αυτό το σημείο θα μπορούσε να ψηφίσει.