Σε προαναγγελία ενεργοποίησης του Τουρκολιβυκού Μνημονίου του 2022, που προβλέπει κοινές έρευνες με τουρκικά ερευνητικά της κρατικής εταιρείας ΤΡΑΟ στις θαλάσσιες περιοχές της Λιβύης, προχώρησε ο Τούρκος υπουργός ενέργειας και φυσικών πόρων Α. Μπαϊρακτάρ.
Ο Τούρκος υπουργός, βρέθηκε στην Τρίπολη της Λιβύης για τη «Σύνοδο Κορυφής για την Ενέργεια και την Οικονομία της Λιβύης» που οργάνωσε η προσωρινή κυβέρνηση Ντμπεϊιμπά και είχε επαφές με την ηγεσία της χώρας.
Σε δηλώσεις του στο πρακτορείο Αναντολού ο Α. Μπαϊρακτάρ, αποκάλυψε ότι παρουσίασε συγκεκριμένες προτάσεις για την προώθηση της συνεργασίας των δύο χωρών στη βάση του Μνημονίου Συνεργασίας του 2022 και στο πλαίσιο της σημαντικής συμφωνίας των δυο χωρών με το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο οριοθέτησης ζωνών θαλάσσιας δικαιοδοσίας του 2019.
«Στο πλαίσιο της συμφωνίας μας για τη θαλάσσια δικαιοδοσία, θέλουμε να δραστηριοποιηθούμε στις θαλάσσιες περιοχές της Λιβύης. Δηλώσαμε ότι μέσω των δικών μας πλοίων μπορούμε να επιτύχουμε πολύ πιο οικονομικά, αποδοτικά και ταχύτερα αποτελέσματα. Την προσεχή περίοδο, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα θα στείλουμε μια ομάδα εδώ. Μπορούμε να δηλώσουμε ότι θα κάνουμε σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση με μια πιο εντατική εργασία» δήλωσε ο Α. Μπαϊρακτάρ.
Το Μνημόνιο του 2022, προβλέπει την ανάθεση ερευνών σε θαλάσσιες περιοχές της Λιβύης από την τουρκική εταιρεία ΤΡΑΟ. Ο ίδιος ο Α. Μπαϊρακτάρ, προέβαλε τα επιτεύγματα των τουρκικών ερευνητικών πλοίων και γεωτρύπανων, όπου σε σύντομο διάστημα εντόπισαν και άρχισαν την εκμετάλλευση κοιτασμάτων φυσικού αερίου στη Μαύρη Θάλασσα.
Η υπογραφή του δεύτερου αυτού Μνημονίου είχε προκαλέσει τις έντονες αντιδράσεις της Αθήνας καθώς είχε αναφορές και παρέπεμπε στο παράνομο Τουρκολιβυκό Μνημόνιο με το οποίο η Τουρκία «εξαφάνιζε» από τον χάρτη ακόμη και την Κρήτη προκειμένου να παρουσιάσει θαλάσσια σύνορα με τη Λιβύη, και αποτέλεσε ουσιαστικά το θεμέλιο της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά την υπογραφή του Μνημονίου αυτού, είχε ακολουθήσει το επεισόδιο με την άφιξη του Ν. Δένδια στην Τρίπολη όπου για να μην συναντηθεί με την ομόλογο του Ν. Μανγκούς που είχε υπογράψει το Μνημόνιο αυτό δεν αποβιβάστηκε από το κυβερνητικό αεροσκάφος και αναχώρησε για την Ανατολική Λιβύη, βάζοντας σε πάγο ουσιαστικά τις σχέσεις των δυο χωρών.
Η ενεργοποίηση του Μνημονίου αποτελεί έναν διαρκή «εφιάλτη», καθώς θα έφερνε τουρκικά ερευνητικά και γεωτρύπανα νοτίως της Κρήτης σε περιοχές που δεν υπάρχει οριοθετημένη ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης και η Ελλάδα έχοντας ορίσει μονομερώς τα εξωτερικά όρια της ΑΟΖ (βάσει του νόμου Μανιάτη) έχει καθορίσει συγκεκριμένα Οικόπεδα που νοτιοανατολικά της Κρήτης έχουν ήδη δοθεί για έρευνες σε ξένες πετρελαϊκές εταιρίες.
Η εφαρμογή από τη Λιβύη του Τουρκολιβυκού Μνημονίου του 2019 θα είχε σαν αποτέλεσμα μεγάλο μέρος της ελληνικής υφαλοκρηπίδας να επικαλυφθεί από τη Λιβυκή ΑΟΖ και ενδεχόμενη απόπειρα ερευνών σε τέτοιες περιοχές θα αποτελούσε μια μοναδική πρόκληση για την Ελλάδα, καθώς θα αφορούσε την επιβολή τετελεσμένων επί του πεδίου.
Η Λιβύη με την κήρυξη Συνορεύουσας Ζώνης πριν μερικές εβδομάδες με την κατάθεση σχετικής επιστολής στον ΟΗΕ είχε επιχειρήσει να επικαιροποιήσει τόσο το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο του 2019 όσο και τις μονομερείς προσπάθειες επιβολής τετελεσμένων με το κλείσιμο του Κόλπου της Σύρτης, που πρακτικά θα οδηγούσαν σε υφαρπαγή μεγάλου μέρους της ελληνικής υφαλοκρηπίδας νότια της Κρήτης.
Ο Τούρκος Υπουργός ενέργειας δήλωσε, ότι η Τουρκία και η Λιβύη θα οδηγήσουν σε ανώτερο επίπεδο τη συνεργασία τους σε πολλά πεδία στον τομέα της ενέργειας τονίζοντας ότι «μαζί με τις εταιρείες του ιδιωτικού μας τομέα και τις κρατικές εταιρείες, πραγματοποιήσαμε αυτή την επίσκεψη για να προωθήσουμε τη συνεργασία της Τουρκίας με τη Λιβύη στον τομέα της ενέργειας, του πετρελαίου και του φυσικού αερίου».
Ο Α. Μπαϊρακτάρ μάλιστα συνέδεσε τη συνεργασία αυτή με τη στρατιωτική βοήθεια, που προσφέρει η Τουρκία στην κυβέρνηση Ντμπεϊμπά και έκανε ειδική αναφορά στις επιθέσεις της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας εναντίον θέσεων Κούρδων στο Β.Ιράκ για την προστασία των κοιτασμάτων που έχει εντοπίσει η Τουρκία στο Σιρνάκ, λέγοντας ότι «η παρουσία της Τουρκίας στο Ιράκ και στη Λιβύη έχει μια παρεμφερή σημασία».
