Το 2016, κρατικές υπηρεσίες στη Ρωσία απασχολούσαν εκατοντάδες υπαλλήλους και διέθεταν προϋπολογισμό εκατομμυρίων δολαρίων για τη διεξαγωγή πληροφοριακού πολέμου σε μια προσπάθεια να επηρεάσουν τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές. Σήμερα, με το πλεονέκτημα της Δημιουργικής Τεχνητής Νοημοσύνης (Gen AI), μία ανάλογη προσπάθεια -ή ακόμη και σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα- θα μπορούσε να εκτελεστεί με ένα κλάσμα του προσωπικού και με λιγότερα έξοδα.
Οι προεδρικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου στις Ηνωμένες Πολιτείες διαφαίνεται ότι θα γίνουν στόχος των περισσότερων επιχειρήσεων ξένης παρέμβασης και επιρροής στα χρονικά. Δεν αποτελεί κινδυνολογία, αλλά καθαρό σήμα κινδύνου από τον επικεφαλής του FBI, Κρίστοφερ Ρέι.
Οι προεδρικές εκλογές του 2016 είχαν επισκιαστεί από το σκάνδαλο της Cambridge Analytica, ως απόρροια της φρενίτιδας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οι χρήστες των οποίων εθελοντικά διέθεσαν τα προσωπικά τους δεδομένα, τα οποία στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν ως προεκλογικό όπλο. Σήμερα, που η κοινή γνώμη αντιμετωπίζει έως και με αδιαφορία και θεωρεί πλέον δεδομένη την επιρροή των κοινωνικών δικτύων ως συνιστώσα στη διαμόρφωση του εκλογικού αποτελέσματος, ο «άγνωστος Χ» που εισάγει η τεχνολογική εξέλιξη ως μέσο επιρροής του εκλογικού αποτελέσματος ονομάζεται Τεχνητή Νοημοσύνη.
Οι φωτογραφίες και τα βίντεο που δημιουργούνται με ΑΙ περιορίζουν το «φράγμα ανάσχεσης» για την κακόβουλη ξένη επιρροή στις εκλογές, επιτρέποντας σε ξένους πράκτορες να κινηθούν «με ταχύτερο ρυθμό», στοχεύοντας στους Αμερικανούς ψηφοφόρους, δηλώνει ο Κρίστοφερ Ρέι, σε μία από τις πιο άμεσες δημόσιες προειδοποιήσεις από ανώτερο αξιωματούχο των Ηνωμένων Πολιτειών για τα deepfakes, όπως σημειώνει το CNN. Η ΑΙ καθιστά τις προσπάθειες ξένης επιρροής από παλιούς και νέους «παίκτες» πιο ρεαλιστικές και πιο δύσκολο να εντοπιστούν, υπογραμμίζει.
Αποτελεί κοινό μυστικό ότι η Ρωσία επιδίδεται ήδη σε επιχειρήσεις παραπληροφόρησης εν όψει των αμερικανικών εκλογών, χρησιμοποιώντας ψεύτικους διαδικτυακούς λογαριασμούς και bots, αναφέρουν Αμερικανοί αξιωματούχοι και εμπειρογνώμονες στον κυβερνοχώρο.
Με τον Ντόναλντ Τραμπ να αντιτίθεται στην αμερικανική βοήθεια προς την Ουκρανία, τα δυνητικά οφέλη για τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, είναι προφανές πως είναι πολλά σύμφωνα με τον Μπρετ Σάφερ, συνεργάτη της «Συμμαχίας για τη Διασφάλιση της Δημοκρατίας» του German Marshall Fund, ο οποίος ειδικεύεται στην καταγραφή των προσπαθειών παραπληροφόρησης από τη Ρωσία, την Κίνα, το Ιράν και άλλα καθεστώτα. «Όχι ότι δεν είχαν κίνητρο να παρέμβουν στις δύο τελευταίες προεδρικές εκλογές» συμπληρώνει ο Σάφερ, «αλλά θα έλεγα ότι το κίνητρο για παρέμβαση είναι αυξημένο αυτή τη στιγμή».
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν, Τζέικ Σάλιβαν, δηλώνει στο NBC News ότι υπάρχει «αρκετός λόγος να ανησυχούμε» για την προσπάθεια της Ρωσίας να παρέμβει στις εκλογές του 2024.
Αμερικανοί ειδικοί ανησυχούν περισσότερο ότι η Ρωσία θα μπορούσε να παρέμβει στις εκλογές μέσω ενός «deepfake» ήχου ή βίντεο με τη χρήση εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης ή με διαρροές επιζήμιων πληροφοριών που θα υποκλέψουν χάκερ, όπως συνέβη με εσωτερικά μηνύματα του Δημοκρατικού Κόμματος το 2016 με εμπλοκή Ρώσων πρακτόρων της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών.
Σε μια προσπάθεια να κλιμακώσει την πόλωση στις ΗΠΑ, η Ρωσία επιχείρησε να εκμεταλλευτεί τον τελευταίο μήνα την πολιτική διαμάχη μεταξύ της κυβέρνησης Μπάιντεν και του κυβερνήτη του Τέξας, Γκρεγκ Άμποτ, σχετικά με την ασφάλεια στα σύνορα του Τέξας με το Μεξικό. Ρώσοι πολιτικοί, στρατευμένοι blogger, κρατικά μέσα ενημέρωσης και bots προσπαθούσαν επί μέρες να προβάλλουν μία ψευδή εικόνα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκεται στα πρόθυρα ενός εμφυλίου πολέμου.
«Μέχρι στιγμής, οι ρωσικές επιχειρήσεις με στόχο τις ΗΠΑ ήταν καιροσκοπικές. Όποιο αφήγημα βλέπουν να ανεβαίνει στην επικαιρότητα προσπαθούν να το προωθήσουν» δηλώνει στο NBC News ο Έμερσον Μπρούκινγκ, συνεργάτης στο Εργαστήριο Ψηφιακής Εγκληματολογικής Έρευνας του Atlantic Council. «Η παραπληροφόρηση δεν γίνεται εκ του μη όντος. Όσο πιο πολωμένη είναι μια χώρα, τόσο πιο εύκολο είναι για τους ξένους παράγοντες να διεισδύσουν και να καταλάβουν τις πολιτικές της διαδικασίες» τονίζει.
Παρόμοια προσπάθεια βρίσκεται σε εξέλιξη και στην Ευρώπη. Η Γαλλία, η Γερμανία και η Πολωνία δήλωσαν αυτόν τον μήνα ότι η Μόσχα έχει εξαπολύσει μπαράζ προπαγάνδας για να προσπαθήσει να επηρεάσει τις εκλογές του Ιουνίου για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Το Παρίσι έχει ήδη κατηγορήσει τη Ρωσία για σειρά επιχειρήσεων εσωτερικής αποσταθεροποίησης. Καθώς πλησιάζουν οι ευρωεκλογές, η Γαλλία θεωρείται ότι αποτελεί ιδιαίτερο στόχο της Μόσχας. Το Κρεμλίνο έχει σαφές συμφέρον να προωθήσει τη πόλωση στη Γαλλία, σε μια εποχή που η Μαρίν Λεπέν βρίσκεται ψηλά στις δημοσκοπήσεις για τις επόμενες προεδρικές εκλογές του 2027. Η ηγέτις της Ακροδεξιάς χρηματοδότησε προηγούμενες εκστρατείες με ρωσικό τραπεζικό δάνειο, υπενθυμίζει ο Economist.
Προ ημερών, η γαλλική υπηρεσία Viginum εντόπισε το «Portal Kombat», ένα δίκτυο 193 διαδικτυακών τόπων στην υπηρεσία της ρωσικής επιχείρησης παραπληροφόρησης και χειραγώγησης της κοινής γνώμης διεθνώς. Στόχος είναι η υπονόμευση της υποστήριξης της Ουκρανίας στην Ευρώπη, και στο επίκεντρο βρίσκονται η Γαλλία, η Γερμανία και η Πολωνία. Οι 193 ιστοτόποι είναι μόνο ένα μικρό τμήμα του ρωσικού δικτύου που εντοπίστηκαν από τη γαλλική υπηρεσία μεταξύ Σεπτεμβρίου και Δεκεμβρίου 2023.
Το επίδικο της Μόσχας στην περίπτωση των αμερικανικών εκλογών είναι ακόμη μεγαλύτερο.
Όπως και οι δυνατότητα της Τεχνητής Νοημοσύνης να διαστρεβλώσει την πολιτική συζήτηση με deepfake news σε ένα κοινό στις Ηνωμένες Πολιτείες που είναι έτοιμο να τα υιοθετήσει για να επιβεβαιώσει υφιστάμενες προκαταλήψεις και στερεότυπα. Το θυμικό εξάλλου αποδεικνύεται στην πολιτική επικοινωνία ενίοτε πιο ισχυρό από την ορθολογική σκέψη και την πραγματικότητα.
