Η κίνηση του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν να παρακάμψει την Εθνοσυνέλευση και να «περάσει» την αντιδημοφιλή μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος χωρίς ψηφοφορία στην Κάτω Βουλή μπορεί μεν να εξασφαλίζει την προώθηση της απαραίτητης για την οικονομία της Γαλλίας μεταρρύθμισης ωστόσο φαίνεται να οδηγείται σε μια πύρρειο νίκη.
Χρησιμοποιώντας ειδικές συνταγματικές εξουσίες αντί να διακινδυνεύσει την απόρριψη της μεταρρύθμισης από τους νομοθέτες, ο Μακρόν έδωσε «πυρομαχικά» στην αντιπολίτευση και στα συνδικάτα που θεωρούν τη μεταρρύθμιση αντιδημοκρατική.
Θα μπορούσε επίσης να πέσει στα χέρια της ακροδεξιάς.
«Είναι ένα δημοκρατικό πραξικόπημα», δήλωσε η ηγέτιδα της ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν στους δημοσιογράφους μετά από μια χαοτική συνεδρίαση στο κοινοβούλιο, όπου η πρωθυπουργός Ελιζαμπέτ Μπορν αποδοκιμάστηκε όταν ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση θα επικαλεστεί το άρθρο 49.3 του Συντάγματος που της επιτρέπει να περάσει τη νομοθεσία χωρίς ψηφοφορία.
Παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση είχε χορηγήσει στα κόμματα μια σειρά από δαπανηρά «ζαχαρωτά» για να χρυσώσει το χάπι της μεταρρύθμισης, συνειδητοποίησε ότι τελικά δεν συγκέντρωνε αρκετές ψήφους από τους συντηρητικούς νομοθέτες στην Κάτω Βουλή για να εξασφαλίσει την έγκριση του σχεδίου της για την αύξηση του κατώτατου ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης στα 64 από τα 62 έτη.
Κάποτε γνωστός ως πολιτικός κινήσεων υψηλού ρίσκου, ο Μακρόν επέλεξε να παίξει εκ του ασφαλούς.
Ανησυχούσε πολύ για τις ευρύτερες οικονομικές επιπτώσεις για να διακινδυνεύσει να θέσει σε κίνδυνο μια μεταρρύθμιση που είχε ως στόχο να καθησυχάσει τους επενδυτές και τους οίκους αξιολόγησης σχετικά με τη βιωσιμότητα του γαλλικού χρέους, δήλωσε κυβερνητική πηγή.
Ωστόσο, οι εβδομάδες θερμών συζητήσεων στο κοινοβούλιο και οι διαμαρτυρίες στους δρόμους που συγκέντρωσαν πάνω από 1 εκατομμύριο ανθρώπους κινδύνευσαν να αφήσουν μια τοξική κληρονομιά που θα μπορούσε να ενισχύσει τους ακροδεξιούς λαϊκιστές, είπαν οι αναλυτές.
«Τροφή» στη ριζοσπαστική δεξιά;
«Αυτή η μεταρρύθμιση έχει όλα τα συστατικά για να ενισχύσει τις ψήφους των κομμάτων της ριζοσπαστικής δεξιάς», δήλωσε ο Μπρούνο Παλιέ, πολιτικός επιστήμονας στο γαλλικό πανεπιστήμιο Sciences-Po.
Ο Παλιέ δήλωσε ότι το βάρος της μεταρρύθμισης θα το επωμιστεί η κατώτερη μεσαία τάξη, ένα τμήμα του πληθυσμού που ήδη αισθάνεται ότι είναι ο χαμένος της παγκοσμιοποίησης, όπως συνέβη στη Βρετανία πριν από το Brexit και στις Ηνωμένες Πολιτείες πριν από την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ.
«Αυτή η δυσαρέσκεια δεν πρόκειται να εξαφανιστεί, θα μεταμορφωθεί σε κάτι διαφορετικό, απλώς θα περιμένει να έρθουν οι κάλπες για να εκδηλωθεί ξανά», πρόσθεσε.
Οι προηγούμενοι ηγέτες που παρενέβησαν στην ηλικία συνταξιοδότησης το έκαναν με κόστος, δήλωσε ο Παλιέ, επισημαίνοντας την αποτυχία του Νικολά Σαρκοζί να κερδίσει την επανεκλογή του το 2012, αφού αύξησε την ηλικία συνταξιοδότησης στα 62 από τα 60 το 2010.
Σίγουρα, οι ισχυρισμοί περί αυταρχισμού από τους επικριτές του συνταξιοδοτικού νομοσχεδίου είναι τραβηγμένοι.
Το άρθρο 49.3 του Συντάγματος, το οποίο επικαλέστηκε ο Μακρόν για να περάσει τη μεταρρύθμιση, έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν από κυβερνήσεις της αριστεράς, της δεξιάς και του κέντρου. Ο πρώην σοσιαλιστής πρωθυπουργός Μισέλ Ροκάρ κατέφυγε στις ειδικές εξουσίες που συνεπάγεται 28 φορές στις δεκαετίες του 1980 και του 1990.
Ωστόσο, από την αρχή η κυβέρνηση Μακρόν απέτυχε να υποστηρίξει τη μεταρρύθμιση.
Οι υπουργοί αρχικά πούλησαν τις αλλαγές ως απαραίτητες για να σώσουν το συνταξιοδοτικό σύστημα από την κατάρρευση. Στη συνέχεια εξήγησαν ότι οι αλλαγές ήταν μια «αριστερή μεταρρύθμιση».
Η «ενέδρα» της Λεπέν
Οι πολιτικοί παρατηρητές λένε ότι η Λεπέν έπαιξε καλά τα χαρτιά της.
Είναι σε καλή θέση να επωφεληθεί από τον τρόπο με τον οποίο εξελίχθηκε η συζήτηση, δήλωσαν στο Reuters πολιτικές πηγές και απογοητευμένοι ψηφοφόροι, με τον Μακρόν να μην μπορεί να διεκδικήσει τρίτη θητεία το 2027 και χωρίς να υπάρχει σαφής διάδοχος στον ορίζοντα.
«Η κυρία Λεπέν είναι έτοιμη για την ενέδρα» δήλωσε σήμερα, λίγες ώρες πριν από την ψηφοφορία, ο Λωρέν Μπερζέρ επικεφαλής του μετριοπαθούς συνδικάτου CFDT. "Η δυσαρέσκεια, το κοινωνικό χρέος που συσσωρεύεται, θα αξιοποιηθεί από τους λαϊκιστές και την ακροδεξιά. Είναι τρομακτικό", δήλωσε.
Η Λεπέν έχει επανειλημμένα δηλώσει την αντίθεσή της στη μεταρρύθμιση, αλλά έχει δώσει εντολή στους συναδέλφους της στο κοινοβούλιο να μην χρησιμοποιούν τακτικές παρεμπόδισης όπως αυτές του μπλοκ της ριζοσπαστικής αριστεράς, σύμφωνα με τον μακροπρόθεσμο στόχο της να κερδίσει την αξιοπρέπεια.
Σε κάποιο σημείο των συζητήσεων ζήτησε μάλιστα από τους νομοθέτες της να σηκωθούν όρθιοι και να χειροκροτήσουν τον υπουργό που ήταν υπεύθυνος για την υπεράσπιση της μεταρρύθμισης, ο οποίος είχε χαρακτηριστεί "δολοφόνος" από έναν αριστερό νομοθέτη.
Κυβερνητική πηγή δήλωσε στο Reuters ότι η Λεπέν εμφανίστηκε ως ο αξιοσέβαστος αντίπαλος στο κοινοβούλιο, καθώς η αριστερά προσπαθούσε να μπλοκάρει το νομοσχέδιο με χιλιάδες τροπολογίες και η κεντροδεξιά τσακωνόταν για το αν θα στηρίξει τη νομοθεσία.
«Κατάφερε ακόμη και να φανεί ως ο διαιτητής των συζητήσεων, κάτι που είναι απίστευτο», δήλωσε η πηγή.
Φωνή λαού...
Ο Μακρόν θα θελήσει να γυρίσει γρήγορα σελίδα, με τους κυβερνητικούς αξιωματούχους να ετοιμάζουν ήδη πιο κοινωνικά ευαίσθητες μεταρρυθμίσεις σε μια προσπάθεια να «καλοπιάσει» το 74% των Γάλλων διαφωνεί με την επιλογή του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν να θέσει με προεδρικό διάταγμα σε εφαρμογή την μεταρρύθμιση.
Αυτό προκύπτει από δημοσκόπηση της εταιρείας Odoxa-Backbone Consulting, την οποία δημοσιεύει η γαλλική εφημερίδα Figaro.
Σύμφωνα με την ίδια δημοσκόπηση, έξι στους δέκα Γάλλους τάσσονται υπέρ της συνέχισης των απεργιακών κινητοποιήσεων με στόχο την κατάργηση της αναμόρφωσης του γαλλικού συνταξιοδοτικού συστήματος, η οποία μεταξύ άλλων προβλέπει και την αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης των Γάλλων από τα 62 στα 64 χρόνια.
Λίγα λεπτά μετά την παράκαμψη του κοινοβουλίου από την κυβέρνηση, πραγματοποιήθηκε αυθόρμητη διαδήλωση στην Place de la Concorde στο Παρίσι, απέναντι από την Εθνοσυνέλευση.
Ο συμβολισμός ήταν ισχυρός: Εκεί ήταν το σημείο όπου ο Λουδοβίκος ΙΣΤ' αποκεφαλίστηκε πριν από 230 χρόνια.
Διαβάστε επίσης:
Γαλλία: Εκρηκτικό σκηνικό εντός και εκτός Κοινοβουλίου για το συνταξιοδοτικό (pics&vids)