Σχέδια για την επέκταση των αμυντικών επενδύσεων ετοιμάζει η ΕΕ, σύμφωνα με τα οποία οι κυβερνήσεις της θα μπορούν να αυξάνουν τις στρατιωτικές δαπάνες, χωρίς να παραβιάζουν τους δημοσιονομικούς κανόνες του μπλοκ.
«Το κόστος του στρατιωτικού προσωπικού και της συντήρησης του εξοπλισμού - το οποίο επί του παρόντος προσμετράται στα στοιχεία του ελλείμματος μιας χώρας που ελέγχονται αυστηρά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή - θα μπορούσε να ληφθεί υπόψη παράλληλα με τις βασικές αμυντικές δαπάνες», δήλωσαν στο Politico τέσσερις αξιωματούχοι, τρεις από εθνικές κυβερνήσεις και ένας από την ΕΕ.
Όπως αναφέρει το Politico, η Ευρώπη αναζητά απεγνωσμένα τρόπους για να χρηματοδοτήσει τις αμυντικές της ανάγκες, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία εισέρχεται στον τέταρτο χρόνο του και ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ απαιτεί την αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ.
Οι κανόνες της ΕΕ για τις δαπάνες έχουν ως στόχο να διατηρούν τα ελλείμματα των εθνικών προϋπολογισμών - το ποσό που δαπανούν οι κυβερνήσεις σε σχέση με αυτά που εισπράττουν - σε ποσοστό μικρότερο του 3% του μεγέθους της οικονομίας και το δημόσιο χρέος σε ποσοστό που δεν υπερβαίνει το 60%.
Ωστόσο, οι χώρες μπορούν να «κερδίσουν» περισσότερο χρόνο για να φτάσουν σε αυτά τα επίπεδα, εάν επενδύσουν στην άμυνα. Μπορούν επίσης να αποφύγουν ένα τιμωρητικό μέτρο - γνωστό ως διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος - εάν οι επιπλέον δαπάνες τους σχετίζονται με την άμυνα.
Μάλιστα, ο προτεινόμενος ευρύτερος κανονισμός - ο οποίος εξακολουθεί να είναι μόνο μια επιλογή που εξετάζεται - θα αποτελούσε «δώρο» για χώρες με υπερβολικούς προϋπολογισμούς, όπως η Ιταλία με το βουνό του χρέους της ή η Γαλλία με τις αιώνιες υπερβολικές δαπάνες, αλλά σε περιπτώσεις όπως η Πολωνία, η οποία παρακολουθείται από την Επιτροπή για υπερβολικό έλλειμμα παρά τις μεγάλες δαπάνες για την άμυνα.
Η διεύρυνση του κανονισμού των αμυντικών δαπανών είναι το δεύτερο κομμάτι των «έκτακτων μέτρων» για την ενίσχυση της στρατιωτικής ικανότητας του μπλοκ που πρότεινε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στη συνάντησή της με τους ηγέτες της ΕΕ την προηγούμενη Δευτέρα, όπως αποκάλυψε το Politico.
Υπενθυμίζεται ότι, η πρώτη ήταν μια ρήτρα έκτακτης ανάγκης, την οποία οι χώρες θα μπορούσαν να ενεργοποιήσουν σε περίπτωση γεγονότων που δεν θα μπορούσαν να ελέγξουν, κάτι που θα τους επέτρεπε να παρεκκλίνουν από τις προηγουμένως συμφωνηθείσες δημοσιονομικές γραμμές.
Τα δημοσιονομικά συντηρητικά κράτη με επικεφαλής τη Γερμανία αντιτάχθηκαν σε αυτή την πρόταση κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης των επικεφαλής των υπουργείων Οικονομικών της ΕΕ την περασμένη εβδομάδα.
Ωστόσο, υπάρχουν έντονες ανησυχίες ότι η απλή διεύρυνση του κανονισμού της άμυνας δεν θα είναι αρκετή για κυβερνήσεις με υψηλό χρέος, όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Γαλλία, ώστε να αυξήσουν τον αμυντικό προϋπολογισμό τους χωρίς να προβούν σε περικοπές από αλλού.
Αναγκαία η εύρεση λύσεων
Υπό το πρίσμα προηγούμενων χρηματοπιστωτικών κρίσεων, η Επιτροπή θεωρεί τους μεταρρυθμισμένους δημοσιονομικούς κανόνες της - οι οποίοι τέθηκαν σε ισχύ μόλις πριν από ένα χρόνο, αλλά χαρακτηρίστηκαν ως υπερβολικά αυστηροί από χώρες όπως η Ιταλία και η Πολωνία - ως «απαράβατους».
Την ίδια ώρα, ωστόσο, προσπαθεί να βρει δημιουργικές λύσεις για να επιτρέψει μεγαλύτερη ευελιξία.
Αξιωματούχοι από τα ευρωπαϊκά υπουργεία Οικονομικών συνεργάζονται με την οικονομική υπηρεσία της Επιτροπής για το θέμα αυτό εδώ και αρκετό καιρό, δήλωσαν αρκετοί διπλωμάτες της ΕΕ στο Politico.
Η απροσδόκητη κίνηση της φον ντερ Λάιεν την περασμένη Δευτέρα επιτάχυνε αυτό το συνεχιζόμενο έργο.
Ωστόσο, ενώ η πρόταση κινδυνεύει να πυροδοτήσει μια συζήτηση σχετικά με το είδος των αμυντικών επενδύσεων που χρειάζεται το μπλοκ, θεωρείται επίσης ως μία από τις λίγες βιώσιμες επιλογές για τον συγκερασμό των στόχων της ΕΕ.
Ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ δήλωσε ότι «είναι ένας τρόπος να δοθεί «ανακούφιση» σε άλλες χώρες υπό το πρίσμα της αντίστασης της Γερμανίας σε πιο δημιουργικούς δρόμους για την αύξηση των αμυντικών δαπανών της ΕΕ», αναφερόμενος στην αντίθεση του Γερμανού καγκελάριου Όλαφ Σολτς στην έκδοση ευρωομολόγων για την άμυνα.
«Οι χώρες της ανατολικής και νότιας Ευρώπης, καθώς και η Γαλλία, μπορούν να εργαστούν για να υποστηρίξουν τις αλλαγές που εξετάζει η Επιτροπή», δήλωσε ο διπλωμάτης, ενώ πρόσθεσε ότι «οι ανατολικές χώρες τονίζουν πόσο σημαντική είναι η ετοιμότητα και αυτό σημαίνει δαπάνες για τη μεταφορά στρατευμάτων και την ετοιμότητα για στρατιωτική κινητοποίηση».
