Η εξέγερση των Γεωργιανών απέναντι στον κλοιό της Μόσχας
AP Photo/Zurab Tsertsvadze
AP Photo/Zurab Tsertsvadze

Η εξέγερση των Γεωργιανών απέναντι στον κλοιό της Μόσχας

Σκηνές από το Κίεβο και την εξέγερση της πλατείας Μαϊντάν κατά του καθεστώτος Γιανουκόβιτς αναβιώνουν στην έτερη πρώην σοβιετική δημοκρατία της Γεωργίας, η οποία έχει βρεθεί στο μεταίχμιο μεταξύ του ευρωατλαντικού δρόμου και της επανόδου στη σφαίρα επιρροής του Κρεμλίνου. Η Τιφλίδα σείεται από διαδηλώσεις που διογκώνονται ημέρα με την ημέρα και μία κυβέρνηση, που ενταφιάζει δημοκρατικά δικαιώματα και ελευθερίες και μαζί τους την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας, απαντά με σκληρή καταστολή επικροτούμενη από τη Μόσχα.

Την επανάληψη των βουλευτικών εκλογών της 26ης Οκτωβρίου και την έναρξη διαπραγματεύσεων ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση ζητούν οι διαδηλωτές που βρίσκονται εδώ και μία εβδομάδα κάθε βράδυ απέναντι σε αντλίες νερού, γκλομπ και δακρυγόνα. Οι διαδηλώσεις γίνονται προοδευτικά όλο και πιο βίαιες και οι ειδικές δυνάμεις κατηγορούνται για βάναυση καταστολή, με τον πρωθυπουργό Ηρακλί Κομπαχίτζε να διαμηνύει ότι «εξέγερση στη Γεωργία δεν θα υπάρξει» και να επαναλαμβάνει άνευ στοιχείων ότι οι διαδηλώσεις «χρηματοδοτούνται από το εξωτερικό» -υπονοώντας πόσο απαραίτητος ήταν ο νόμος περί «ξένης επιρροής» με τον οποίο άνοιξε προ μηνών ο Ασκός του Αιόλου.

Ένας νόμος βγαλμένος απευθείας από το «εγχειρίδιο» Πούτιν για τη φίμωση της κοινωνίας της πολιτών και την καταστολή της διαφωνίας, που είχε βρει απέναντί του την αντιπολίτευση και την πρόεδρο της χώρας Σαλόμε Ζουραμπισβίλι, ήλθε να συμπληρωθεί με τη στοχοποίηση της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας διά του νόμου «για την προστασία των οικογενειακών αξιών και των ανηλίκων» για να φθάσει η Ευρωπαϊκή Ένωση να «παγώσει» τη διαδικασία προσχώρησης της Γεωργίας στους κόλπους της, καθώς και να αναστείλει την οικονομική στήριξη προς την Τιφλίδα.

Στις βουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου το μεγάλο διακύβευμα ήταν Δύση ή Ρωσία και κατά την αντιπολίτευση η διαδικασία στιγματίστηκε από παρατυπίες και ρωσική ανάμειξη. Τα στοιχεία της εκλογικής επιτροπής αμφισβητούνται και η οριακή νίκη του κυβερνώντος Γεωργιανού Ονείρου δεν αναγνωρίζεται από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, ούτε και την πρόεδρο Σαλόμε Ζουραμπισβίλι, η οποία και έχει ανακοινώσει ότι δεν πρόκειται να εγκαταλείψει το αξίωμά της μέχρι να διεξαχθούν νέες εκλογές και να αναδειχθεί ένα νέο κοινοβουλευτικό σώμα που θα έχει εκλέξει πρόεδρο βάσει των κανόνων.

Η πολιτική κρίση που μαίνεται από τον Οκτώβριο προσέλαβε εκρηκτικές διαστάσεις την περασμένη εβδομάδα όταν η κυβέρνηση μετέθεσε στην… ατζέντα της επόμενης τετραετίας τις συνομιλίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είχε προηγηθεί ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου βάσει του οποίου οι γεωργιανές εκλογές δεν ήταν ούτε ελεύθερες, ούτε δίκαιες. Η αναστολή του διαλόγου με την ΕΕ έως το 2028 έχει πυροδοτήσει κύμα διαδηλώσεων που κάνει τη Μόσχα να «βλέπει» μία νέα πλατεία Μαϊντάν και να προειδοποιεί διά στόματος Ντμίτρι Μεντβέντεφ ότι «η Γεωργία βρίσκεται στο δρόμο της Ουκρανίας προς τη σκοτεινή άβυσσο»...

Όπως και στις αντίστοιχες συγκεντρώσεις του 2023, όταν πρωτοεισήχθη ο αμφιλεγόμενος νόμος περί «ξένων πρακτόρων», τα πλάνα με τους χιλιάδες Γεωργιανούς που υψώνουν τη σημαία της ΕΕ μαζί με εκείνη της χώρας τους φέρνει στη μνήμη ανάλογες εικόνες από το Κίεβο και την εξέγερση της πλατείας Μαΐντάν, που πυροδότησε το 2013 η απόφαση του τότε προσκείμενου στη Μόσχα προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς να αναστείλει τις συνομιλίες για τη Συμφωνία Σύνδεσης ΕΕ-Ουκρανίας. 

Αν και ο κυβερνητικός συνασπισμός υπό το κόμμα Γεωργιανό Όνειρο είχε κερδίσει τις προηγούμενες εκλογές στη βάση πλατφόρμας υπέρ της Δύσης, σήμερα αποπειράται να ωθήσει τη Γεωργία πιο κοντά στη Ρωσία και μιλά την ίδια «γλώσσα» με το Κρεμλίνο για τις διαδηλώσεις που συγκλονίζουν τη χώρα. Ο πρωθυπουργός Ηρακλί Κομπαχίτζε επαναλαμβάνει διαρκώς πως οι διαδηλώσεις υποκινούνται και χρηματοδοτούνται από το εξωτερικό· κατηγορεί τους «εξτρεμιστές και τους ξένους προστάτες τους» ότι αναζητούν «ένα πρόσχημα για ταραχές και την ουκρανοποίηση της Γεωργίας» και διαμηνύει ότι «κανένα σενάριο Μαϊντάν δεν θα πετύχει στη Γεωργία». 

Η Ρωσία μιλά περί «προφανούς απόπειρας αποσταθεροποίησης» στη Γεωργία. Μπορεί κανείς να κάνει έναν άμεσο παραλληλισμό με τα γεγονότα του Μαϊντάν στην Ουκρανία. Υπάρχουν όλα τα σημάδια μίας απόπειρας να ξεκινήσει μία πορτοκαλί επανάσταση», αναφέρει ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, υποστηρίζοντας παράλληλα δίχως να πείθει ότι «όλα όσα συμβαίνουν στη Γεωργία είναι εσωτερική υπόθεση της Γεωργίας». Την ίδια στιγμή από την Τιφλίδα, η πρόεδρος Σαλόμε Ζουραμπισβίλι απευθύνεται στην Ευρώπη καλώντας την να επιδείξει την μέγιστη «ηθική και πολιτική υποστήριξη» στους Γεωργιανούς που διαδηλώνουν, αναφέροντας πως όλη η χώρα εξεγείρεται. Κατά την ίδια, η Μόσχα ακολουθεί μια «υβριδική στρατηγική» εναντίον της Γεωργίας και άλλων χωρών, όπως η Μολδαβία και η Ρουμανία.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες καταδικάζουν τις μαζικές συλλήψεις και τη βία κατά διαδηλωτών και πολιτικών της αντιπολίτευσης, η κυβέρνηση Μπάιντεν βάζει «φρένο» στη στρατηγική εταιρική συνεργασία με τη Γεωργία, ενώ Λιθουανία, Λετονία και Εσθονία επιβάλλουν κυρώσεις σε Γεωργιανούς που ευθύνονται «για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» κατά τις διαδηλώσεις. Στη μαύρη λίστα περιλαμβάνονται ο Γεωργιανός υπουργός Εσωτερικών Βαχτάνγκ Γκομελαούρι, καθώς και ο μυστικοπαθής ολιγάρχης Μπιτζίνα Ιβανισβίλι, ιδρυτής και πραγματικός ηγέτης του Γεωργιανού Ονείρου που δημιούργησε την περιουσία του στη Ρωσία και κατείχε στο παρελθόν το αξίωμα του πρωθυπουργού της Γεωργίας για λίγο περισσότερο από ένα χρόνο.

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία κλόνισε την προσεκτικά διαμορφωμένη ισορροπία που επεδίωκε η Τιφλίδα μεταξύ Ρωσίας και Δύσης. Δύο περιοχές της Γεωργίας, η Αμπχαζία και η Νότια Οσετία, περίπου το 20% των εδαφών της χώρας, βρίσκονται υπό ρωσική κατοχή. Ο Ηρακλί Κομπαχίτζε, έχει κατηγορήσει πολλές φορές τη Δύση ότι ωθεί τη Γεωργία να «ανοίξει ένα δεύτερο μέτωπο» και να την παρασύρει στον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο. Πρόκειται για ένα επιχείρημα που αγγίζει τους φόβους πολλών Γεωργιανών και τού προσφέρει πολιτικό κέρδος σε μία χώρα που έχει σημαδευτεί από τη μνήμη των πολέμων της με τη Ρωσία. Παρόλα αυτά, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι περίπου το 80% των 3,7 εκατομμυρίων Γεωργιανών πολιτών που ζουν στις ελεγχόμενες από την Τιφλίδα περιοχές (πλην τις κατεχόμενες) θέλει την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.