Την περασμένη Παρασκευή, 24 Απριλίου, η κυβέρνηση της Ιταλίας προέβλεψε ότι στο τέλος του έτους και υπό το βάρος της πρωτόγνωρης κρίσης την οποία έχει προκαλέσει η πανδημία στη χώρα, το δημοσιονομικό έλλειμμα θα διαμορφωθεί πάνω από το 10% του ΑΕΠ (το υψηλότερο ποσοστό από τις αρχές της δεκαετίας του '90), έναντι 1,6% πέρυσι, ενώ το δημόσιο χρέος θα εκτιναχθεί στο 156%.
Παρ' όλα αυτά, η έκθεση της Standard & Poor's που δημοσιοποιήθηκε την ίδια ημέρα δεν μετέβαλε την υφιστάμενη αξιολόγηση για την πιστοληπτική ικανότητα της Ιταλίας, διατηρώντας τη στη ζώνη σχετικής ασφαλείας. Η ανακούφιση για τη Ρώμη δεν κράτησε πολύ, ωστόσο, καθώς χθες ήρθαν τα άσχημα νέα, τα οποία φέρνουν την ιταλική κυβέρνηση σε δεινή θέση.
Η Fitch, συγκεκριμένα, προχώρησε στην υποβάθμιση των κρατικών χρεογράφων της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης και τα τοποθέτησε μόλις μία βαθμίδα πάνω από τη ζώνη των «σκουπιδιών» (στο ΒΒΒ-). «Σύμφωνα με το βασικό μας σενάριο, η αναλογία του χρέους ως προς το ΑΕΠ απλώς θα σταθεροποιηθεί μεσοπρόθεσμα σε αυτό το υψηλό επίπεδο, υπογραμμίζοντας τους κινδύνους όσον αφορά τη βιωσιμότητά του», σημειώνει στην έκθεσή της.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, η Fitch προχώρησε και σε μία πολιτική εκτίμηση η οποία μόνο καθησυχαστική δεν είναι για την κυβέρνηση του Τζουζέπε Κόντε. Αν και διαπίστωσε ότι τα θετικά ποσοστά για τον πρωθυπουργό και τα κόμματα που τον στηρίζουν – Δημοκρατικοί και Κίνημα Πέντε Αστέρων – βρίσκονται σε επίπεδο-ρεκόρ, προέβλεψε ότι «οι πολιτικές συγκρούσεις θα ενταθούν παράλληλα με τη σταδιακή χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων, καθώς το ενδιαφέρον θα στρέφεται προς την οικονομία και την απάντηση της Ευρώπης στην κρίση».
Πανάκριβος δανεισμός
Τα παραπάνω σημαίνουν, πολύ απλά, ότι ο δανεισμός της Ιταλίας από τις αγορές καθίσταται πιο δύσκολος και ακριβός μετά την υποβάθμιση. Καθώς μάλιστα δεν μπορεί να τον αποφύγει εάν θέλει να μείνει συνεπής στις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί προς πολίτες και επιχειρήσεις, οι οποίες κοστολογούνται σε πολλές δεκάδες δισ. ευρώ (άμεσες ενισχύσεις, κρατικές εγγυήσεις και πάσης φύσης επιδόματα), το αδιέξοδο αρχίζει να διαφαίνεται στον ορίζοντα.
Υπό αυτό το πρίσμα, η στήριξη των Ευρωπαίων εταίρων αποκτά ακόμη μεγαλύτερη, αν όχι ζωτική σημασία για τη Ρώμη, η οποία είναι εκ των πραγμάτων αναγκασμένη να εντείνει τις προσπάθειές της για την χορήγηση ευρωπαϊκών κεφαλαίων με ευνοϊκούς όρους. Και ταυτόχρονα, να επιμείνει για την έκδοση ενός ευρωομολόγου – το οποίο, πρακτικά, θα της δώσει τη δυνατότητα να δανειστεί από τις αγορές με τις πλάτες της Γερμανίας και των άλλων χωρών του Βορρά που διαθέτουν την υψηλότερη δυνατή αξιολόγηση.
Το σίγουρο είναι ότι η κατάσταση μοιάζει «μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα» για τον Κόντε, καθώς από τη μία έχει τις αφιλόξενες αγορές και από την άλλη τις απαιτήσεις και τους όρους του Βερολίνου και των συμμάχων του. Καθώς δε ούτε οι μεν ούτε οι δε δείχνουν να πείθονται από τις διαβεβαιώσεις του Ιταλού υπουργού Οικονομικών, Ρομπέρτο Γκουαλτιέρι, ότι «τα θεμελιώδη μεγέθη της οικονομίας και των δημοσιονομικών είναι ισχυρά», οι αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν είναι εξαιρετικά δύσκολες και παρακινδυνευμένες.
Καραδοκεί ο Σαλβίνι
Πολύ περισσότερο καθώς ο εθνικιστής και λαϊκιστής ηγέτης της Λίγκας του Βορρά, Ματέο Σαλβίνι, όπως και οι νεοφασίστες σύμμαχοί του στο κόμμα Αδέλφια της Ιταλίας, έχουν αρχίσει να ακονίζουν τα μαχαίρια τους και ετοιμάζονται για το αποφασιστικό χτύπημα, την πρώτη στιγμή που θα διαπιστώσουν ότι η κυβέρνηση έχει μείνει ακάλυπτη και εμφανίζεται ενδοτική απέναντι στην «κακή και γερμανική Ευρώπη».
Η Ιταλία, περισσότερο παρά ποτέ, είναι σήμερα ο αδύναμος κρίκος, από τον οποίο θα κριθούν πολλά. Για την Ευρώπη.
AP Photo/Andrew Medichini
