Μπροστά στις παρελκυστικές τακτικές της Ρωσίας και τα μαξιμαλιστικά της αιτήματα έχουν έλθει οι Ηνωμένες Πολιτείες και με τις επαναλαμβανόμενες δημόσιες δηλώσεις περί «συγκρατημένης αισιοδοξίας» για τη συμφωνία εκεχειρίας στην Ουκρανία να συγκρούονται κατά τα φαινόμενα σε μεγάλο βαθμό με την πραγματικότητα, το ερώτημα που προβάλλει είναι πώς θα κινηθεί ο Ντόναλντ Τραμπ, ποιες πιέσεις προτίθεται να ασκήσει στον Βλαντιμίρ Πούτιν ή ακόμη και εάν οι πιέσεις θα μπορούσαν να επιστρέψουν στο Κίεβο για περαιτέρω παραχωρήσεις.
Το Κρεμλίνο δείχνει καθαρά πως, τουλάχιστον προς το παρόν, θέλει να συνεχίσει τον πόλεμο και να διαπραγματευτεί κατευθείαν μία τελική ειρηνευτική συμφωνία για την οποία θα χρειαστεί πολύς χρόνος και στο χρόνο αυτό οι ρωσικές δυνάμεις θα εξακολουθούν να επιχειρούν στο ουκρανικό έδαφος. Ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει μία εκεχειρία άμεσα για να σταματήσει η αιματοχυσία και να επιδείξει επίσης τη μεγάλη διπλωματική νίκη που έχει προαναγγείλει, με τις τελικές διευθετήσεις να έπονται. Και τώρα τι γίνεται;
Η Ρωσία αισθάνεται ότι διαπραγματεύεται από θέση ισχύος: η ανάκτηση πολλών κατεχόμενων από την Ουκρανία εδαφών στο Κουρσκ και η αργή αλλά σταθερή προέλαση στο Ντονμπάς κάνει τη Μόσχα να αισθάνεται μάλλον σίγουρη. Ο Πούτιν είναι πιθανότατα επίσης αποφασισμένος να εκμεταλλευτεί την «κατανόηση» του Ντόναλντ Τραμπ και υπό αυτή την έννοια, η στρατηγική του θα μπορούσε να είναι άκαμπτη προκειμένου να επιτύχει μία ειρηνευτική συμφωνία που να ευνοεί τα ρωσικά αιτήματα, εκμεταλλευόμενη την ηπιότητα που έχει επιδείξει μέχρι στιγμής ο Αμερικανός πρόεδρος.
Αλλά εδώ η Ρωσία θα μπορούσε να παίξει με τη φωτιά. Η ρωσική στάση θα μπορούσε, στην πραγματικότητα, να οδηγήσει σε αλλαγή της αμερικανικής πολιτικής στο ζήτημα της Ουκρανίας σε βάρος της Μόσχας. Και εδώ, ωστόσο, οι θέσεις του Κιέβου και της Μόσχας και ο βαθμός αδυναμίας τους στην αμερικανική πίεση διαφέρουν: «Αν για το Κίεβο, η απειλή της διακοπής της αμερικανικής υποστήριξης ισοδυναμεί με υπαρξιακή απειλή, για τη Μόσχα, περισσότερες κυρώσεις και περισσότερα όπλα προς το Κίεβο είναι απλώς μια συνηθισμένη επιχείρηση», αναφέρει η Ελεονόρα Τάφουρο Αμπροζέτι, ανώτατη ερευνήτρια του Ιταλικού Ινστιτούτου Πολιτικών Μελετών (ISPI).
Η απάντηση της Ρωσίας στην αμερικανική πρόταση εκεχειρίας ήταν βγαλμένη απευθείας από το κλασικό διπλωματικό της εγχειρίδιο, που εγκλωβίζει τους συνομιλητές σε εξαντλητικές διαβουλεύσεις θέτοντας όρους που οδηγούν σε καθυστερήσεις και μπορεί το Κρεμλίνο να επιδιώξει, εν τω μεταξύ, τους στρατηγικούς του στόχους. Η εικόνα δείχνει πόσο δύσκολο θα είναι για την προεδρία Τραμπ να απομακρύνει τη Ρωσία από τη θέση της και να προχωρήσει σε σοβαρές διαπραγματεύσεις για την κατάπαυση του πυρός, επισημαίνει από πλευράς του ο Στίβεν Κόλινσον του CNN.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, μετά το δημόσιο «μαστίγωμα» του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, έφθασε στο σημείο να διακόψει τη στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ ως μέσο πίεσης στην ουκρανική πλευρά. Αφού έλαβε ό,τι ζητούσε, των ορυκτών περιλαμβανομένων, τα όπλα και οι πληροφορίες για το πεδίο των επιχειρήσεων ρέουν και πάλι, αλλά η διακοπή έστειλε ένα σαφές μήνυμα στον Ζελένσκι ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να τερματίσει τον πόλεμο με τους δικούς του όρους, αν ήθελε.
Θα ασκηθεί όμως τέτοια πίεση στον Πούτιν, τώρα που εκείνος, σε αντίθεση με τον Ουκρανό πρόεδρο, δεν συμβαδίζει με τον Τραμπ; Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωνε εξάλλου εδώ και εβδομάδες δημοσίως ότι ήταν πεπεισμένος πως ο Βλαντιμίρ Πούτιν ήθελε να σταματήσει τις μάχες. Η απάντηση της Πέμπτης δεν μαρτυρά κάτι τέτοιο. Ο Ρώσος πρόεδρος θόλωσε τα νερά και έθεσε σειρά απαιτήσεων που δεν θα μπορούσε να αποδεχθεί το Κίεβο. Μπορεί όμως, και πάλι κατά την ανάγνωση του Κόλινσον, και να σχεδιάστηκε έτσι για να δελεάσει έναν πρόεδρο που «κυνηγά» το είδος της νίκης που θα αντιπροσώπευε μία εκεχειρία.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι από πλευράς του κατηγορεί τον Βλαντιμίρ Πούτιν ότι «περιπλέκει» εσκεμμένα τις συνομιλίες για να παρακωλύσει την ειρηνευτική διαδικασία και απευθύνεται στον Αμερικανό πρόεδρο. «Ο Πούτιν δεν θα τερματίσει αυτόν τον πόλεμο από μόνος του και δεν πρέπει να αφήσουμε αυτό τον πόλεμο να παρατείνεται», λέει και καλεί τον Τραμπ να χρησιμοποιήσει την «ισχύ της Αμερικής» για αναγκάσει τη Ρωσία να αποδεχθεί την εκεχειρία.
Ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ και συνολικά η αμερικανική κυβέρνηση, περιλαμβανομένων των Μάρκο Ρούμπιο και Στιβ Γουίτκοφ, επαναλαμβάνουν τη φράση «συγκρατημένη αισιοδοξία» για τις επαφές που είχε ο τελευταίος στη Μόσχα με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, επιστρέφοντας στην Ουάσινγκτον με το «μήνυμα» του Ρώσου προέδρου. Σε χθεσινή ανάρτησή του ο Τραμπ ανέφερε πως οι επαφές των Ηνωμένων Πολιτειών με τη Ρωσία τις τελευταίες ημέρες ήταν «πολύ καλές και παραγωγικές» και υπάρχουν «πολύ καλές πιθανότητες ο πόλεμος επιτέλους να τελειώσει». Η τηλεφωνική επικοινωνία ακόμη δεν έχει «κλείσει» αλλά οι δύο πρόεδροι ανταλλάσσουν δημόσια μηνύματα και ο τόνος και το περιεχόμενο θορυβεί το Κίεβο.
Υιοθετώντας τον ισχυρισμό του Πούτιν περί χιλιάδων Ουκρανών στρατιωτών που είναι «πλήρως περικυκλωμένοι» από τις ρωσικές δυνάμεις στο Κουρσκ, ο Τραμπ ανέφερε επίσης στην ανάρτησή του πως ζήτησε έντονα από τον Πούτιν να επιδείξει η Ρωσία «έλεος» για τις ζωές των στρατιωτών. Πέραν του ίδιου του ουκρανικού στρατού και του Ζελένσκι, ανεξάρτητοι στρατιωτικοί αναλυτές, ακόμη και φιλορωσικά κανάλια στο Telegram έχουν αμφισβητήσει τα περί περικύκλωσης χιλιάδων Ουκρανών. Ο Μάικλ Κόφμαν, στρατιωτικός αναλυτής στο Carnegie Endowment, χαρακτήρισε τους ισχυρισμούς περί μαζικής περικύκλωσης ως «μυθοπλασία». Επειδή, εν τω μεταξύ, δημιουργήθηκαν παρερμηνείες ο Λευκός Οίκος εξέδωσε διευκρινιστική ανακοίνωση αναφέροντας πως δεν μίλησε απευθείας ο Αμερικανός πρόεδρος με τον Πούτιν, αλλά αναφερόταν στη συνάντηση του ειδικού απεσταλμένου για τη Μέση Ανατολή Στιβ Γουίτκοφ, που χειρίζεται και το ζήτημα της Ουκρανίας, με τον Πούτιν το βράδυ της Πέμπτης.
«Αυτή τη στιγμή χιλιάδες Ουκρανοί στρατιώτες είναι εντελώς περικυκλωμένοι από τον ρωσικό στρατό και βρίσκονται σε πολύ κακή και ευάλωτη θέση. […] Αυτό θα ήταν μία φρικτή σφαγή που δεν έχει ξανασυμβεί από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο», έγραφε ο Τραμπ στο Truth Social. Ο Πούτιν... ανταποκρίθηκε και λίγες ώρες αργότερα, μιλώντας στο συμβούλιο ασφαλείας της Ρωσίας, είπε πως θα εισακουστεί η έκκληση Τραμπ εφόσον οι στρατιώτες παραδοθούν. Παρεμπιπτόντως όταν ο ίδιος επισκεπτόταν εντός της εβδομάδας το Κουρσκ φορώντας στολή παραλλαγής δήλωνε ότι στο εξής οι αιχμάλωτοι πολέμου θα αντιμετωπίζονται ως τρομοκράτες.
Στις χθεσινές δηλώσεις του που προβλήθηκαν από τα ρωσικά δίκτυα ο Πούτιν επίσης εξήρε έναν Τραμπ που «κάνει τα πάντα» για τη βελτίωση των σχέσεων Μόσχας-Ουάσινγκτον. «Γνωρίζουμε ότι η νέα κυβέρνηση με επικεφαλής τον πρόεδρο Τραμπ κάνει τα πάντα για να αποκαταστήσει τουλάχιστον κάτι από αυτό που ουσιαστικά είχε καταστραφεί από την προηγούμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ», ανέφερε. Παρά τα λόγια Πούτιν, η στρατηγική Τραμπ πράγματι δοκιμάζεται και ήδη Ρεπουμπλικανοί στη Γερουσία τον καλούν να απαντήσει με σκληρές κυρώσεις στη Μόσχα εάν δεν ανταποκριθεί. Με κυρώσεις είχε απειλήσει κάποια στιγμή και ο ίδιος ο Τραμπ, αλλά τώρα τηρεί στάση αναμονής και εμμένει στη «συγκρατημένη αισιοδοξία».
Είναι η φράση που χρησιμοποιεί και ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ, αλλά και αυτή που χρησιμοποίησε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, μιλώντας στους δημοσιογράφους μετά το πέρας των εργασιών της G7 στον Καναδά, η οποία και ολοκληρώθηκε χθες με κοινό ανακοινωθέν που προειδοποιεί για την επιβολή κυρώσεων στη Μόσχα εάν δεν αποδεχθεί την πρόταση κατάπαυσης του πυρός, άμεσης ισχύος και αρχικής διάρκειας 30 ημερών, στην οποία η Ουκρανία έχει δώσει το πράσινο φώς.
«Θα εξετάσουμε πιο προσεκτικά τη ρωσική θέση και ο πρόεδρος θα καθορίσει στη συνέχεια ποια θα είναι τα επόμενα βήματα. Αρκεί να πω ότι νομίζω ότι υπάρχει λόγος να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι» δήλωσε από το Κεμπέκ ο Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος και ηγήθηκε μαζί με τον σύμβουλο εθνικής ασφαλείας Μάικ Γουόλτς της διαπραγμάτευσης με την ουκρανική πλευρά στην Τζέντα. «Αναγνωρίζουμε ότι πρόκειται για μια δύσκολη και περίπλοκη κατάσταση. Δεν θα είναι εύκολο, δεν θα είναι απλό, αλλά σίγουρα αισθανόμαστε ότι είμαστε τουλάχιστον μερικά βήματα πιο κοντά στον τερματισμό αυτού του πολέμου και στην επίτευξη ειρήνης» ανέφερε προσθέτοντας πως θα απαιτηθούν αμοιβαίες παραχωρήσεις.
