Η τυφλή σύγκρουση, η εμμονική αντιπαράθεση και το αδιέξοδο
Ουκρανία

Η τυφλή σύγκρουση, η εμμονική αντιπαράθεση και το αδιέξοδο

Η απουσία προοπτικής λήξης των πολεμικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο για κλιμάκωση και περαιτέρω εμβάθυνση του αδιεξόδου σε μια αναμέτρηση που πραγματικά τείνει να πάρει διαστάσεις «τελικής αναμέτρησης» μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας. Ένας νέος Ψυχρός Πόλεμος που οι πτυχές του καθόλου δεν αποκλείουν την κλιμάκωση του σε θερμή αντιπαράθεση.

Ο τρόπος με τον οποίο τοποθετείται τις τελευταίες ημέρες η Ουάσιγκτον, μετά κυρίως και την έγκριση της βοήθειας των 33 δισ. για την Ουκρανία, επιβεβαιώνει τη στροφή αυτή καθώς πλέον δεν είναι στόχος της παρέμβασης η εξασφάλιση της ακεραιότητας της Ουκρανίας, αλλά η εξουδετέρωση της Ρωσίας ως δυνητικής απειλής. Αυτό ακριβώς όμως η Μόσχα το εκλαμβάνει ως πόλεμο με proxy με στόχο την ανάσχεση και τελικά την υποταγή της Ρωσίας.

Δυστυχώς, αυτή η διαμορφούμενη αντίληψη, δεν αφήνει κανένα περιθώριο για τη διπλωματία.

Όσο ο Βλ. Πούτιν αισθάνεται ότι η Δύση στοχοποιεί τελικά τον ίδιο, την εξουσία του αλλά και τον παγκόσμιο ρόλο της Ρωσίας, τόσο εγκλωβίζεται σε μια επικίνδυνη τακτική, όπου ούτε ο συμβιβασμός ούτε οι ειρηνευτικές συνομιλίες, έχουν θέση σε αυτή. Η μοναδική επιλογή που του μένει είναι να πολεμήσει εκτός ορίων ελπίζοντας ότι τουλάχιστον με την απειλή των πυρηνικών θα μπορέσει καταρχήν να διασώσει τη θέση του και συγχρόνως να επιτύχει την κατοχύρωση του ρόλου της Ρωσίας ως υπερδύναμης η οποία θα έχει λόγο και στις υποθέσεις της Ευρώπης.

Στον πόλεμο αυτό κρίσιμος παράγοντας είναι και οι επί του εδάφους επιτυχίες του ρωσικού στρατού αλλά και η αντοχή της ρωσικής οικονομίας στο πρωτοφανές στην ιστορία εμπάργκο που της επιβάλει η Δύση.

Ο Ρωσικός Στρατός αποδείχθηκε ότι ήταν υπερτιμημένος, καθώς και η επιχείρηση να αποσπάσει εδαφικά κέρδη με προέλαση μέχρι το Κίεβο και κατάκτηση όλης της ακτής της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα, απέτυχε παταγωδώς με μεγάλες μάλιστα απώλειες. Ακόμη και αυτή η Μαριούπολη αντιστέκεται εδώ και εβδομάδες στις υπέρτερες ρωσικές δυνάμεις. Η απώλεια της ναυαρχίδας του Ρωσικού Στόλου της Μαύρης Θάλασσας «ΜΟΣΚΒΑ» άφησε βαριά σφραγίδα στη ρωσική επιχείρηση. Όπως και η αδυναμία της ρωσικής αεράμυνας τόσο να προστατεύσει το «ΜΟΣΚΒΑ», όσο και να αντιμετωπίσει τα φθηνά τουρκικά Bayraktar που προκάλεσαν απώλειες κυρίως σε τεθωρακισμένα και σε οχήματα μεταφοράς προσωπικού, αλλά και σε μικρά σκάφη στη Μαύρη Θάλασσα.

Με τρωθέν το κύρος και το γόητρο του ο Ρωσικός Στρατός θα επιδιώξει με κάθε τρόπο τη νίκη στην Ουκρανία που μεταφράζεται υπό τις παρούσες συνθήκες στην προσάρτηση της Ανατολικής περιοχής του Ντονμπάς και όλης της παράκτιας στη Μαύρη Θάλασσα περιοχής τουλάχιστον μέχρι την Οδησσό.

Όμως αυτό δεν είναι αρκετό για να δικαιολογήσει στο εσωτερικό της Ρωσίας την τεράστια και με μεγάλο κόστος επιχείρηση, ούτε μια τέτοια «νίκη» ταιριάζει με τις φιλοδοξίες και το στάτους της Ρωσίας ως μεγάλης παγκόσμιας δύναμης. Ακριβώς αυτό είναι που θα διατηρεί ανοικτό διαρκώς το ενδεχόμενο η Ρωσία να επιδιώξει είτε μεγαλύτερη επέκταση της επιχείρησης προς την καρδιά της Ουκρανίας, η προς την Υπερδνειστερία.

Και εφόσον αυτή η σύγκρουση παίρνει πλέον μια άλλη διάσταση σε επόμενη φάση η ρωσική απειλή δε θα στραφεί μόνο εναντίον της Ουκρανίας και της Μολδαβίας αλλά και του πυρήνα της Ευρωατλαντικής Ασφάλειας, με απειλές εναντίον των δυο Σκανδιναβικών χωρών, της Σουηδίας και της Φιλανδίας πριν ακόμη υποβάλουν το επίσημο αίτημα για την ένταξη στο ΝΑΤΟ ή ακόμη και στην περίοδο που το αίτημα αυτό θα έχει υποβληθεί και θα αναμένει την έγκριση του από τη Συμμαχία λίγο πριν ισχύσει τυπικά η ρήτρα του άρθρου 5 της Συνθήκης της Ουάσιγκτον

Η Ρωσία εκτός από περιοχές της Ουκρανίας που έχει το πλεονέκτημα και εκεί ρίχνει τις χερσαίες δυνάμεις της, πλέον αποφεύγει να εκτεθεί σε μεγαλύτερο κίνδυνο και έτσι περιορίζεται σε πλήγματα με πυραύλους. Με τον τρόπο αυτό πλήττει τις υποδομές της Ουκρανίας και σιγά - σιγά υπονομεύει την ίδια την επιβίωση της χώρας. Γιατί οι πολεμική βοήθεια που προσφέρει η Δύση, τα σύγχρονα όπλα η εκπαίδευση σε αυτά Ουκρανών στρατιωτών είναι σημαντικά αλλά η καταστροφή της χώρας την καθιστά «αβίωτη» για τους πολίτες της, υποσκάπτει την αμυντική ικανότητα της και τελικά υπονομεύει την προσπάθεια της να κερδίσει ένα πόλεμο από τον οποίο όλοι γνωρίζουν ότι θα βγει, ισοπεδωμένη με τεράστιες απώλειες.

Ένας πόλεμος που όλοι γνωρίζουμε πως ξεκίνησε και πως θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί, έχει τινάξει στον αέρα το παγκόσμιο σύστημα διεθνών σχέσεων, έχει φέρει στη δημόσια συζήτηση ακόμη και το ενδεχόμενο χρήσης πυρηνικών, 77 ολόκληρα χρόνια μετά τον εφιάλτη της Χιροσίμα, έχει υπονομεύσει την παγκόσμια οικονομία και τις προοπτικές ανάκαμψης μετά από την περιπέτεια της πανδημίας, δημιουργεί νέες Κόκκινες Γραμμές και διαχωριστικά τείχη σε παγκόσμιο επίπεδο. Και τελικά είναι μια αντιπαράθεση στην οποία δυσκολεύεται κανείς να προβλέψει, εάν θα έχει και ποιοι θα είναι οι νικητές.

Ο πρόεδρος Πούτιν μπορεί να δώσει ανάσα στο καθεστώς του και να παρατείνει την επιβολή της Ρωσίας ως υπερδύναμης με αυτή την αχαλίνωτη συμπεριφορά που αγνοεί παντελώς το Διεθνές Δίκαιο και τη διεθνή νομιμότητα, έχοντας όμως καταστρέψει την αξιοπιστία της Ρωσίας ως συνομιλητή στην Ασφάλεια και ως μεγάλου εταίρου στην ενέργεια και στις εμπορικές ανταλλαγές.

Ο ίδιος θα έχει να αντιμετωπίσει βραχυπρόθεσμα την απώλεια τεράστιων εσόδων από το εμπάργκο της Δύσης σε εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου τα οποία βρίσκουν μεν αγορές για τα επόμενα λίγα χρόνια στην Ασία, όμως πρακτικά η επιτάχυνση της Ευρώπης προς εναλλακτικές πηγές ενέργειας αφήνουν «γυμνή» τη Ρωσία. Όμως δεν μπορεί ο Βλ. Πούτιν να αντιστρέψει την πορεία παρακμής της Ρωσίας.

Και η Ευρώπη όμως θα περάσει μια δύσκολη φάση μετάβασης η οποία δε θα αφορά μόνο τη στροφή προς την πράσινη ενέργεια ως πρώτο βήμα για την απεξάρτηση από τη Ρωσία, αλλά και τη γενική αναταραχή που θα επιφέρει σοβαρές οικονομικές ανακατατάξεις, με πληθωριστικές πιέσεις, ύφεση και σοβαρή πολιτική πίεση στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.

Το ερώτημα που τίθεται και θα είναι όλο και πιο έντονο το επόμενο διάστημα είναι εάν «αξίζει τον κόπο» όλη αυτή η αναταραχή και η κρίση. Εάν δηλαδή η αντιπαράθεση στην Ουκρανία στην οποία δόθηκε από την αρχή ιδεολογικό ταυτοτικό περιεχόμενο από τη Ρωσία με τις ΗΠΑ να ακολουθούν και να αποδέχονται αυτή την άνευ ορίων σύγκρουση των «δυο κόσμων», μπορεί να οδηγήσει πράγματι σε έναν καλύτερο και πιο ισορροπημένο κόσμο. Και να μην οδηγήσει τελικά σε μια τυφλή αντιπαράθεση που κανείς δε θα είναι νικητής, αλλά αντιθέτως όλοι θα είναι χαμένοι…