Αμερικανίδα δικάστρια ακύρωσε χθες Πέμπτη τη συμφωνία για την κήρυξη πτώχευσης της φαρμακευτικής εταιρείας Purdue, διότι προβλέπει πρακτικά την ασυλία των ιδιοκτητών της, της οικογένειας Σάκλερ, με αντάλλαγμα τη χορήγηση ποσού 4,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε θύματα και θεσμούς που επλήγησαν από την κρίση των οπιοειδών στις ΗΠΑ.
Στην απόφασή της, που συμβουλεύθηκε το Γαλλικό Πρακτορείο, η δικάστρια Κολίν Μακμάον τονίζει πως το δικαστήριο πτωχευτικού δικαίου το οποίο επικύρωσε τη συμφωνία αυτή τον Σεπτέμβριο δεν είχε τη δικαιοδοσία να απαγορεύσει κάθε ενδεχόμενη μελλοντική άσκηση ποινικής δίωξης και αγωγής σε βάρος των μελών της οικογένειας, εκτός εάν προκύψει ότι ενήργησαν με δόλο.
Η Περντιού ανακοίνωσε αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση της απόφασης αυτής ότι σκοπεύει να ασκήσει έφεση.
Το σχέδιο για την πτώχευση της βιομηχανίας που παρήγαγε το ισχυρό οπιοειδές αναλγητικό OxyContin είχε εξασφαλίσει την υποστήριξη της συντριπτικής πλειονότητας των πιστών της και 40 και πλέον αμερικανικών πολιτειών.
Όμως αρκετά μέρη αποφάσισαν να ασκήσουν έφεση, ανάμεσά τους αντιπρόσωπος του υπουργείου Δικαιοσύνης και εννέα πολιτειών.
Η συμφωνία, επιχειρηματολόγησαν, δεν επέτρεψε να ακουστούν τα θύματα, ούτε να προσφύγουν ενδεχομένως εκ νέου στη δικαιοσύνη εναντίον των Σάκλερ.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, ο Μέρικ Γκάρλαντ, εξέφρασε ικανοποίηση για την χθεσινή απόφαση, εκτιμώντας σε ανακοίνωση Τύπου πως το πτωχευτικό δικαστήριο «δεν είχε το δικαίωμα να στερήσει από τα θύματα της κρίσης των οπιοειδών το δικαίωμα να προσφύγουν εναντίον της οικογένειας Σάκλερ».
«Πρόκειται για τεράστια νίκη για τη δικαιοσύνη και για την υποχρέωση να δίνεται λόγος», που θα ανοίξει ξανά το ζήτημα της πολύ αμφιλεγόμενης πτώχευσης της Περντιού και «θα αναγκάσει την οικογένεια Σάκλερ να έρθει πρόσωπο με πρόσωπο με την καταστροφή που προκάλεσε», ήταν η αντίδραση του εισαγγελέα της πολιτείας Κονέτικατ, του Ουίλιαμ Τονγκ, που είχε επίσης ασκήσει έφεση.
Η επιθετική προώθηση του OxyContin από την Περντιού, με παρότρυνση των Σάκλερ παρότι γνώριζαν πόσο εθιστική ήταν η δραστική του ουσία, θεωρείται από πολλούς ο πυροκροτητής της κρίσης των οπιοειδών – στην οποία αποδίδονται πάνω από 500.000 θάνατοι τα τελευταία 20 χρόνια στις ΗΠΑ.
Η Περντιού, οι Σάκλερ και το OxyContin έχουν πλέον μετατραπεί σε σύμβολα των ακροτήτων μιας φαρμακευτικής βιομηχανίας έτοιμης να κάνει τα πάντα για να εξασφαλίσει κέρδος.
Η φαρμακευτική βιομηχανία κήρυξε στάση πληρωμών τον Σεπτέμβριο του 2019, προτείνοντας ένα σχέδιο πτώχευσης για να απαλλαγεί από τη χιονοστιβάδα των μηνύσεων σε βάρος της και αποδεχόμενη να παραδεχθεί την ενοχή της.
Στην απόφασή της, η δικάστρια Μακμάον αναγνωρίζει ότι η άρση της ασυλίας που παραχωρήθηκε στους Σάκλερ θα οδηγήσει «σχεδόν σίγουρα στην ακύρωση ενός σχεδίου καταρτισμένου επιμελώς», που είχε και θετικά στοιχεία, όπως η χρηματοδότηση προγραμμάτων για την απεξάρτηση από τα οπιοειδή.
Ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Περντιού, ο Στιβ Μίλερ, υποστήριξε ότι η απόφαση «θα καθυστερήσει, και πιθανόν θα βάλει τέλος, στη δυνατότητα των πιστωτών μας, κοινοτήτων και προσώπων να λάβουν δισεκατομμύρια δολάρια» για την άμβλυνση των συνεπειών της κρίσης των οπιοειδών.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης της πολιτείας Ουάσινγκτον, ο Μπομπ Φέργκιουσον, επίσης εξέφρασε ικανοποίηση για τη χθεσινή απόφαση: «δεν μπορούν να υπάρχουν δύο συστήματα δικαιοσύνης, ένα για τους απλούς Αμερικανούς κι ένα για τους δισεκατομμυριούχους», τόνισε και πρόσθεσε πως «είμαι έτοιμος να συνεχίσω τη μάχη ως το ανώτατο δικαστήριο, αν χρειάζεται, για να εξασφαλιστεί αληθινή λογοδοσία της οικογένειας Σάκλερ».
Το σχέδιο προέβλεπε ότι η επιχείρηση θα κλείσει ως το 2024 και ότι θα τη διαδεχθεί νέο σχήμα, που θα διαχειρίζεται εξ ολοκλήρου ένα τραστ. Πέραν της πώλησης του OxyContin για «θεμιτούς» σκοπούς (σ.σ. για καρκινοπαθείς και άλλους ασθενείς που αντιμετωπίζουν οξείς πόνους), θα προσφέρει, δωρεάν ή σε πολύ φθηνή τιμή, φάρμακα για την αποτροπή του θανάτου από υπερβολική δόση οπιοειδών και θεραπείες απεξάρτησης από τα οπιοειδή. Τα μέλη της οικογένειας Σάκλερ δεσμεύθηκαν να διαθέσουν 4,32 δισεκ. δολάρια, πέρα από τα 225 εκατ. που πλήρωσαν στο υπουργείο Δικαιοσύνης.
Ωστόσο, στη χθεσινή απόφαση εγείρονται ερωτήματα για τα ποσά που προβλέπει η συμφωνία. Η Περντιού άλλωστε είχε εξασφαλίσει πάνω από 10 εκατομμύρια στην οικογένεια Σάκλερ τη δεκαετία προτού η βιομηχανία κηρύξει στάση πληρωμών.
Πριν από μία εβδομάδα, το περίφημο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης (MoMA) και οι Σάκλερ, που αυτοπροβάλλονταν για δεκαετίες ως μαικήνες των τεχνών και φιλάνθρωποι, ανακοίνωσαν συμφωνία βάσει της οποίας το όνομα της οικογένειας θα αφαιρεθεί από επτά εκθεσιακούς χώρους.
