Αυτοκίνητα παγιδευμένα με εκρηκτικά, βάρβαρες εκτελέσεις εγκλείστων στις φυλακές όπου συγκρούσεις έχουν εκατοντάδες θύματα, πτώματα κρεμασμένα από γέφυρες, αποκεφαλισμένα σώματα πεταμένα σε δρόμους: η διακίνηση των ναρκωτικών και η βία που έρχεται μαζί ριζώνει στον Ισημερινό, χώρα ως πρότινος απαλλαγμένη από τέτοια φαινόμενα.
Η άλλοτε ειρηνική χώρα που γειτονεύει με την Κολομβία και το Περού, τα δύο κράτη όπου παράγονται οι μεγαλύτερες ποσότητες κοκαΐνης στην υφήλιο, έχει μετατραπεί σε κέντρο της διακίνησης της λευκής σκόνης προς την Ευρώπη και τις ΗΠΑ και ταυτόχρονα σε πεδίο μάχης ανάμεσα σε διάφορες συμμορίες, τονίζουν οι αρχές και αναλυτές.
Ο Ισημερινός, που για χρόνια δεν ήταν παρά χώρα διέλευσης, έχει μετατραπεί πλέον σε «άδυτο του οργανωμένου εγκλήματος», συνοψίζει ο Μάριο Πασμίνιο, πρώην επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών του στρατού, στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών και την Πρόληψη του Εγκλήματος (ONUDC), ο Ισημερινός είναι η χώρα που κατέλαβε την τρίτη θέση στον κόσμο το 2020 στην κατάταξη με τις μεγαλύτερες κατασχέσεις κοκαΐνης, μετά την Κολομβία και τις ΗΠΑ. Σε αυτόν αναλογεί το 6,5% των 1.424 τόνων που ήταν η συνολική ποσότητα που κατασχέθηκε παγκοσμίως.
Από το 2021 μέχρι σήμερα, έχουν κατασχεθεί πάνω από 300 τόνοι κοκαΐνης, σύμφωνα με τον υπουργό Εσωτερικών Πατρίσιο Καρίγιο. Αλλά οι κατασχέσεις αυτές, που έσπασαν το 2021 ετήσιο ρεκόρ φθάνοντας τους 210 τόνους, δεν ξεπερνούν καν το 30% των ποσοτήτων που εκτιμάται ότι διακινούνται στην πραγματικότητα μέσω λιμανιών και αεροδρομίων.
Μέσω του Ισημερινού «διακινούνται κάπου 700 τόνοι κοκαΐνης τον χρόνο» από τις γειτονικές χώρες, την Κολομβία και το Περού, εκτιμά ο κ. Πασμίνιο.
Αυτό το χρυσοφόρο λαθρεμπόριο γεννά πάθη, συγκρούσεις και βίαια ξεκαθαρίσματα λογαριασμών που οι αρχές μοιάζουν να αδυνατούν να ελέγξουν.
Ο δείκτης των ανθρωποκτονιών αυξήθηκε από τις 6 στις 14 ανά 100.000 κατοίκους μεταξύ του 2018 και του 2022, σύμφωνα με τις στατιστικές του υπουργείου Εσωτερικών.
Οι υπηρεσίες πληροφοριών του Ισημερινού κατέγραφαν το 2019 ότι περίπου 26 συμμορίες μάχονταν για τον έλεγχο των εξαγωγών ναρκωτικών. Κυβερνητικές πηγές εκτιμούν πως ο αριθμός αυτός έχει διογκωθεί κι άλλο.
Στη χώρα των 17,5 εκατομμυρίων κατοίκων «οι εκρήξεις και οι εκτελέσεις είναι μηνύματα με σκοπό να ενσταλαχτεί τρόμος, με σκοπό να ειπωθεί πως είναι αυτές (οι συμμορίες), όχι η αστυνομία που ελέγχει κάποια ζώνη στρατηγικής σημασίας», επισημαίνει ο κ. Πασμίνιο.
Σφαγές στις φυλακές
Οργανώσεις της μεξικανικής μαφίας, που θέλουν να ελέγξουν το σύνολο της εμπορικής δραστηριότητας, από την παραγωγή ως την παράδοση, έχουν επεκτείνει τα δίκτυά τους από την Κολομβία στον Ισημερινό.
Τα μεξικανικά καρτέλ Σιναλόα, του Κόλπου και Λος Σέτας βρήκαν στον Ισημερινό δολαριοποιημένη οικονομία όπου μπορούν να ξεπλένουν τα έσοδά τους από παράνομες δραστηριότητες και αρχές ελλιπώς προετοιμασμένες να αντιμετωπίσουν συμμορίες και ανήμπορες να αντιμετωπίσουν την οικονομία της διαφθοράς.
Μέλη τοπικών συμμοριών, όπως οι «Λάτιν Κινγκς» και «Νιέτας», που δρούσαν στο Κίτο και στη Γουαγιακίλ (δυτικά), και στο παρελθόν δεν ασχολούνταν παρά με ληστείες ή εγκλήματα κατά παραγγελία, «στράφηκαν στη διακίνηση των ναρκωτικών», κι αυτό προκάλεσε νέες συγκρούσεις, σύμφωνα με υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που εργάζεται ειδικά με νέους και ζήτησε να μην κατονομαστεί, διότι δέχεται ήδη απειλές κατά της ζωής του.
«Θα μπορούσε να πει κανείς ότι οι σημερινοί ‘narcos’ είναι τα εγγόνια των Λάτιν Κινγκς και των Νιέτας», εκτιμά η Μάρτα Μασίας, πρώην διευθύντρια της μεγαλύτερης φυλακής της Γουαγιακίλ.
Σε ακριβώς αυτό το σωφρονιστικό κατάστημα έχουν γίνει τα περισσότερα από τα ξεκαθαρίσματα λογαριασμών των συμμοριών που έχουν στοιχίσει τη ζωή σε πάνω από 350 φυλακισμένους από τον Φεβρουάριο του 2021.
Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch, HRW), οι φυλακές στον Ισημερινό συχνά ελέγχονται στην πραγματικότητα από τις συμμορίες, που αποσπούν με εκβιάσεις χρήματα από κρατούμενους και μέλη των οικογενειών τους και τους αναγκάζουν να συνεργάζονται μαζί τους.
Μέλη συμμοριών συντονίζουν εξάλλου εγκληματικές δραστηριότητες από τη φυλακή με συνεργούς τους έξω.
Οι συμμορίες εκτιμάται πως έχουν 25.000 μέλη, σύμφωνα με τις αρχές. Η αστυνομία διαθέτει κάτι λιγότερο από τα διπλάσια μέλη.
