Σε σημείο καμπής η Μέση Ανατολή με ορατό τον κίνδυνο ενός κύκλου αντιποίνων μεταξύ Ισραήλ και Ιράν ως νέα «κανονικότητα» έπειτα από έναν σκιώδη πόλεμο δεκαετιών, ή ακόμη και μίας ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης με οδυνηρές συνέπειες για την περιοχή και διεθνώς.
Μπροστά στα νέα δεδομένα που ήλθε να δημιουργήσει το απευθείας χτύπημα του Ιράν με μπαράζ drone και πυραύλων, το Ισραήλ διαμηνύει ότι θα απαντήσει στον τόπο, το χρόνο και με τον τρόπο της επιλογής του, ενόσω η διεθνής πίεση διογκώνεται προς την κυβέρνηση Νετανιάχου για επίδειξη αυτοσυγκράτησης.
Έχοντας ήδη ανοιχτό το μέτωπο της Γάζας μετά την αδιανόητης βαρβαρότητας τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, καθώς και το μέτωπο του βορρά απέναντι στην Χεζμπολάχ, το Ισραήλ βρίσκεται ενώπιον δύσκολων επιλογών καθώς σταθμίζει το μήνυμα αποτρεπτικής ισχύος που θα στείλει ως απάντηση σε μία άνευ προηγουμένου ιρανική επίθεση, που αποκρούστηκε επιτυχώς μεν, παραβίασε τις κόκκινες γραμμές δε.
Οι στρατιωτικές επιλογές εξετάζονται σε διαδοχικά «πολεμικά συμβούλια» υπό το βάρος της διεθνούς πίεσης, αλλά και των αντίρροπων δυνάμεων στο εσωτερικό της κυβέρνησης Νετανιάχου. Μία από τις συνέπειες της ιρανικής επίθεσης είναι ότι έχει πλέον θέσει ένα πρότυπο για αντίποινα, ένα νέο είδος εξίσωσης στις εντάσεις μεταξύ Ισραήλ και Ιράν. Και από τη μορφή της ισραηλινής αντίδρασης θα εξαρτηθεί ποια τροπή θα λάβουν οι εξελίξεις.
«Δεν μπορούμε να μείνουμε άπραγοι μπροστά σε αυτού του είδους της επιθετικότητα. Το Ιράν δεν θα ξεφύγει ατιμώρητο. Θα απαντήσουμε στο χρόνο, τον τόπο και με τον τρόπο που θα επιλέξουμε», δήλωσε χθες ο εκπρόσωπος των Ισραηλινών Δυνάμεων Άμυνας (IDF), υποναύαρχος Ντάνιελ Χαγκάρι.
Από αμερικανικός πλευράς, ο Λευκός Οίκος έχει καταστήσει σαφές πως οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν προκρίνουν απάντηση, και δεν αποτελούν μέρος της. H Ουάσινγκτον αναμένει ότι η στρατιωτική απάντηση του Ισραήλ θα είναι περιορισμένης εμβέλειας, βάσει ρεπορτάζ του CNN που επικαλείται αξιωματούχους της διακυβέρνησης Μπάιντεν και πηγές που έχουν γνώση των συζητήσεων. Οι συγκεκριμένες πληροφορίες υποδηλώνουν ότι το Ισραήλ σταθμίζει ένα υπολογισμένο χτύπημα ακριβείας.
Στρατιωτικοί αναλυτές επισημαίνουν ότι οποιαδήποτε άμεση επίθεση στο ιρανικό έδαφος θα περιπλεκόταν περαιτέρω από την άρνηση των ΗΠΑ να συμμετάσχουν σε στρατιωτικά αντίποινα, και την πιθανή απροθυμία των Αράβων γειτόνων του Ισραήλ να επιτρέψουν στα μαχητικά του να πετάξουν πάνω από το έδαφός τους -σε αντίθεση με την ασπίδα που ύψωσαν προς απόκρουση της ιρανικής επίθεσης στο πλαίσιο της περιφερειακής συμμαχίας που έχει συγκροτήσει η Ουάσινγκτον και για πρώτη φορά δοκιμάστηκε.
Η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν στέλνει την ίδια στιγμή αλλεπάλληλες προειδοποιήσεις ότι θα ανταποδώσει «όχι σε μέρες, αλλά σε δευτερόλεπτα», κατά δήλωση του υφυπουργού Εξωτερικών Αλί Μπαγκερί Κανί στη δημόσια τηλεόραση. Ενώ το καθεστώς προβάλλει ως «νίκη» την επίθεση κατά του Ισραήλ, η προοπτική ισραηλινών αντιποίνων έχει θορυβήσει πολλούς Ιρανούς που ήδη πασχίζουν οικονομικά και το θεοκρατικό καθεστώς τους έχει σφίξει ακόμη περισσότερο τη «θηλιά» μετά τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις που ξέσπασαν το 2022.
Ο Ιρανός πρόεδρος, Εμπραχίμ Ραΐσι, προειδοποιεί ότι στην «παραμικρή ενέργεια» κατά των συμφερόντων του Ιράν» θα δοθεί «σοβαρή, εκτεταμένη και επώδυνη» απάντηση, χαρακτηρίζοντας την επίθεση της χώρας του στο Ισραήλ ως πράξη «νόμιμης άμυνας». Διά της Μόσχας, την οποία η Τεχεράνη προμηθεύει με drones που σκοτώνουν τους αμάχους της Ουκρανίας, ήλθε πάντως «σήμα» πως το Ιράν δεν θέλει περαιτέρω κλιμάκωση.
«Ο Εμπραχίμ Ραΐσι σημείωσε ότι οι ενέργειες του Ιράν ήταν αναγκαστικές και περιορισμένης φύσης. Παράλληλα, τόνισε ότι η Τεχεράνη δεν ενδιαφέρεται για περαιτέρω κλιμάκωση των εντάσεων», ανέφερε ανακοίνωση του Κρεμλίνου κατόπιν χθεσινής τηλεφωνικής επικοινωνίας των Βλαντιμίρ Πούτιν και Εμπραχίμ Ραΐσί. Για αντίποινα της Τεχεράνης στο Ισραήλ, και τίποτα περισσότερο, μίλησε ο Πούτιν, και κάλεσε όλες τις πλευρές στη Μέση Ανατολή να απέχουν από ενέργειες που θα πυροδοτούσαν μια νέα αντιπαράθεση, η οποία, όπως προειδοποίησε, θα είχε καταστροφικές συνέπειες για την περιοχή.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζουν την ίδια στιγμή το ενδεχόμενο να επιβάλουν άμεσα νέες κυρώσεις ως απάντηση στην «κακόβουλη και αποσταθεροποιητική δραστηριότητα» του Ιράν, όπως δήλωσε ο Αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν. Διπλωματικός αναβρασμός επικρατεί διεθνώς προς αποσόβηση το κινδύνου ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή, και με ζητούμενο να συζητήσει τρόπους αποκλιμάκωσης της έντασης μεταβαίνει στο Ισραήλ η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να κινηθεί προς επέκταση των κυρώσεων κατά της Τεχεράνης ακόμη και εντός ημερών.
Ένας πιθανός στόχος για την επέκταση των κυρώσεων, σύμφωνα με αξιωματούχους, είναι η διεύρυνσή τους για όσους εμπλέκονται στην παραγωγή μη επανδρωμένων αεροσκαφών, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν στην επίθεση του Σαββατοκύριακου και έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί ευρέως κατά της Ουκρανίας από τη Ρωσία. Η Τζάνετ Γέλεν κατά πληροφορίες θα πιέσει τους ομολόγους της που επισκέπτονται την Ουάσινγκτον για τις ετήσιες εαρινές συνεδριάσεις του ΔΝΤ αυτή την εβδομάδα να κινηθούν συντονισμένα.
Εν αναμονή των αντιποίνων, ορισμένοι Ισραηλινοί αναλυτές εικάζουν ότι όσο περισσότερο καθυστερεί η απάντηση, τόσο λιγότερο σκληρή πιθανότατα θα είναι. Ουδείς γνωρίζει σε κάθε περίπτωση πού θα γείρει η πλάστιγγα, και εν μέσω της γενικευμένης ανησυχίας ο επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), Ραφαέλ Γκρόσι, έχει επίσης καλέσει στη «μέγιστη αυτοσυγκράτηση», αναφέροντας επίσης ότι το Ιράν είχε κλείσει εντός του Σαββατοκύριακου τις πυρηνικές εγκαταστάσεις για λόγους ασφαλείας.
