Ο διαβόητος Ματέο Μεσίνα Ντενάρο, φυγάς επί 30ετίας πριν συλληφθεί οκτώ μήνες πριν σε κλινική του Παλέρμο, κατέληξε σε νοσοκομείο της Λ’ Άκουιλα, και με το θάνατό του κλείνει ένας οδυνηρός κύκλος βίας και αίματος που συντάραξε την Ιταλία.
Ο τελευταίος νονός της παλαιάς γενιάς της σικελικής μαφίας, γνωστός ως «Diabolik», βρισκόταν πίσω από τα πλέον αποτρόπαια εγκλήματα της Κόζα Νόστρα, περιλαμβανομένης της δολοφονίας των δικαστών Τζοβάνι Φαλκόνε και Πάολο Μπορσελίνο.
Ο Πιερλουίτζι Μπόντι, δήμαρχος της Λ’ Άκουιλα στην κεντρική Ιταλία, επιβεβαίωσε το θάνατο του Ματέο Μεσίνα Ντενάρο σε ηλικία 61 ετών σε νοσοκομείο της πόλης, μιλώντας για μία «ύπαρξη που έζησε χωρίς τύψεις και μετάνοια» και τον επίλογο ενός «οδυνηρού κεφαλαίου της πρόσφατης Ιστορίας του έθνους μας».
«Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί σε κανέναν την προσευχή, αλλά δεν μπορώ να πω ότι λυπάμαι» ήταν η δήλωση του αντιπροέδρου της ιταλικής κυβέρνησης Ματέο Σαλβίνι.
Από πλευράς του ο διάσημος συγγραφέας Ρομπέρτο Σαβιάνο, ο οποίος εξέθεσε τη δράση της Κόζα Νόστρα, έγραψε στο Χ: «Ματέο Μεσίνα Ντενάρο (1962-2023), δολοφόνος. Το αφεντικό είναι νεκρό, η Ιταλία συνεχίζει να είναι μια χώρα με έφεση στη μαφία».
Matteo Messina Denaro (1962-2023), assassino.
— Roberto Saviano (@robertosaviano) September 25, 2023
Il boss è morto, l’Italia continua a essere un paese a vocazione mafiosa. pic.twitter.com/jkBcfmXdIZ
Τον Ιανουάριο, ο καταζητούμενος από το 1993 Ματέο Μεσίνα Ντενάρο, συνελήφθη σε ιδιωτική κλινική στο Παλέρμο, όπου υποβαλόταν περιοδικά σε αγωγή για καρκίνο χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο Αντρέα Μποναφέντε. Στις 8 Αυγούστου, μεταφέρθηκε από τη φυλακή υψίστης ασφαλείας της Λ’ Άκουιλα στο νοσοκομείο Σαν Σαλβατόρε της πόλης, καθώς η υγεία του είχε επιδεινωθεί και δεν ήταν «συμβατή» με το σκληρό καθεστώς φυλάκισης υπό το οποίο κρατούνταν, κατά δήλωσή του δικηγόρου του Αλεσάντρο Καρέλα.
Από το βράδυ της περασμένης Παρασκευής, είχε αναφερθεί ότι βρισκόταν σε «μη αναστρέψιμο κώμα» και ο θάνατός του επήλθε τα ξημερώματα της Δευτέρας. Τις τελευταίες ημέρες η κόρη του, την οποία συνάντησε για πρώτη φορά ενώ βρισκόταν στη φυλακή τον Απρίλιο, ήταν στο πλευρό του, μετέδωσε το ιταλικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Ansa.
Ο Ντενάρο γεννήθηκε στο Καστελβετράνο της Σικελίας το 1962. «Ευδοκίμησε» στην οικογενειακή επιχείρηση, χτίζοντας μια παράνομη αυτοκρατορία πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ στους τομείς των αποβλήτων, της αιολικής ενέργειας και του λιανικού εμπορίου. Έγινε γνωστός ως «Diabolik ή U Siccu» (ο κοκαλιάρης).
Το 2002, καταδικάστηκε ερήμην σε ισόβια κάθειρξη επειδή πάτησε ο ίδιος τη σκανδάλη ή διέταξε τη δολοφονία δεκάδων ανθρώπων. Ενώ βρισκόταν ελεύθερος, ο αρχιμαφιόζος που κόμπαζε ότι «γέμισε ένα νεκροταφείο, ολομόναχος», είχε προφανώς διατηρήσει τον πολυτελή τρόπο ζωής του, χάρη σε διάφορους χρηματοδότες που, σύμφωνα με τους εισαγγελείς, περιλάμβαναν πολιτικούς και επιχειρηματίες. Ήταν γνωστό ότι φορούσε πάντα ακριβά κοστούμια, Rolex και γυαλιά ηλίου Ray-Ban...
Οι επιχειρήσεις για το εντοπισμό του Ντενάρο περιπλέκονταν από το γεγονός ότι δεν υπήρχαν καθόλου πρόσφατες φωτογραφίες του. Έχοντας στη διάθεσή τους μόνο μερικές φωτογραφίες ταυτότητας που τραβήχτηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και στις αρχές της δεκαετίας του '90, οι ιταλικές αρχές χρησιμοποίησαν τεχνολογία αιχμής και πληροφορίες μεταμεληθέντων μαφιόζων για να φτιάξουν ψηφιακά το πορτρέτο του.
Δεκάδες άνθρωποι συνελήφθησαν και αφέθηκαν ελεύθεροι γιατί δεν ήταν εκείνοι ο στόχος. Επί 30 χρόνια, κάθε φορά που οι ερευνητές έδειχναν να πλησιάζουν τα ίχνη του Ματέο Μεσίο Ντενάρο, ο αρχινονός εξαφανιζόταν για να εμφανιστεί μετά ξανά κάπου αλλού.
Τελικά, οι καραμπινιέροι έλαβαν μια καθοριστική πληροφορία: Στις 16 Ιανουαρίου, περίπου στις 8 το πρωί, ο ύποπτος θα επέστρεφε στην κλινική για να υποβληθεί σε θεραπεία. Μετά τη σύλληψη, ο Ντενάρο μεταφέρθηκε σε φυλακή υψίστης ασφαλείας στη Λ’ Άκουιλα, όπου συνεχίστηκε η αγωγή του. «Με συλλάβατε μόνο λόγω της ασθένειάς μου» είπε ο ίδιος στους εισαγγελείς που τον ανέκριναν.
Όπως και άλλα αφεντικά της σικελικής μαφίας, ο Ντενάρο αρνούνταν να συνεργαστεί με τις αρχές και να αποκαλύψει τα εγκλήματα της Κόζα Νόστρα. Σύμφωνα με πληροφοριοδότες της μαφίας και εισαγγελείς, είχε δώσει την εντολή για ορισμένες από τις πιο φρικτές δολοφονίες που διέπραξε η Κόζα Νόστρα, συμπεριλαμβανομένων των βομβιστικών επιθέσεων που σκότωσαν τους δικαστές Τζοβάνι Φαλκόνε και Πάολο Μπορσελίνο.
Οι ερευνητές της ιταλικής αστυνομίας θεωρούν ότι ο τελευταίος νονός της σικελικής μαφίας έχει πάρει τα μυστικά της Κόζα Νόστρα στον τάφο του. «Αυτό που είπε, έγινε -παραδόθηκε μόνο στην ασθένεια. Αν δεν είχε καρκίνο, θα ήταν δύσκολο να είχε συλληφθεί» δήλωσε ο αδελφός του Πάολο Μπορσελίνο, Σαλβατόρε.