Καταρρέει το μέτωπο της Ουκρανίας εν μέσω συζητήσεων για κατάπαυση του πυρός
AP Photo / Evgeniy Maloletka
AP Photo / Evgeniy Maloletka
Economist

Καταρρέει το μέτωπο της Ουκρανίας εν μέσω συζητήσεων για κατάπαυση του πυρός

Τη στιγμή που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη η δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο και οι συζητήσεις για κατάπαυση του πυρός στο Ουκρανικό έχουν φουντώσει για τα καλά, ο Economist γράφει σε ανάλυσή του ότι το Κίεβο αντιμετωπίζει πλέον σοβαρές δυσχέρειες στα πολεμικά μέτωπα, σε σύγκριση με την Ρωσία. «Με απλά λόγια, η Ρωσία έχει το πεζικό και η Ουκρανία όχι», γράφει το περιοδικό. 

Ο Economist δίνει έμφαση στην πρόσφατη νίκη των ρωσικών στρατευμάτων στην κωμόπολη Βέλικα Νοβόσιλκα στην επαρχία Ντονμπάς. «Τα πράγματα έγιναν κρίσιμα στις αρχές του νέου έτους, όταν τα ρωσικά στρατεύματα κατέλαβαν χωριά αμέσως βορειοανατολικά και δυτικά της, στριμώχνοντας τους Ουκρανούς υπερασπιστές από τρεις πλευρές. Μέχρι την Πέμπτη 23 του μηνός, ο στενός διάδρομος προς αυτό που είχε γίνει ένας σχεδόν απομονωμένος θύλακας είχε γίνει αδιάβατος. Η εντολή για υποχώρηση δόθηκε μόλις κατέβηκε η ομίχλη. Ήταν ένα εφιαλτικό εγχείρημα που έπρεπε να ολοκληρωθεί με τα πόδια, κάτω από ουρανό γεμάτο drone και διασχίζοντας ένα ποτάμι», επισημαίνει σχετικά. 

Σύμφωνα με τον συντάκτη της ανάλυσης «η μικρή νίκη της Ρωσίας στη Βέλικα Νοβόσιλκα (πληθυσμός μόλις 5.000 πριν από τον πόλεμο) ακολούθησε το γνωστό μοτίβο: ανελέητες επιθέσεις πεζικού, καταστροφικές απώλειες, κατάρρευση της ουκρανικής άμυνας και τελική υποχώρησή τους».

Ένα εξίσου σημαντικό στοιχείο είναι ότι πλέον οι ρωσικές δυνάμεις επιτίθενται σε περιοχές με ορυχεία ή χρήσιμα κοιτάσματα μεταλλευμάτων (π.χ. λιθίου). Το σχέδιο του Κρεμλίνου εξαρτάται πιθανότατα από το πού μπορεί να σημειώσει γρήγορη πρόοδο. Η ελάχιστη απαίτηση της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησής» του φαίνεται ότι εξακολουθεί να είναι η κατάληψη ολόκληρης της περιοχής του Ντονμπάς (που περιλαμβάνει τις επαρχίες Λουχάνσκ και Ντόνετσκ), η ανάκτηση του ελέγχου της ρωσικής περιοχής του Κουρσκ, την οποία η Ουκρανία έχει καταλάβει εν μέρει, και η διατήρηση της «χερσαίας γέφυρας» που κατέλαβε στα πρώτα στάδια του πολέμου και συνδέει την Κριμαία με τη Ρωσία. 

Στο Κουρσκ, η Ρωσία δεν έχει ακόμη ανακτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων, παρά το γεγονός ότι έχει αναπτύξει μια δύναμη που μαζί με 62.000 Βορειοκορεάτες στρατιώτες, ίσως τρεις φορές μεγαλύτερη από την ουκρανική ομάδα. Στο Ντονμπάς, εν τω μεταξύ, η εκδίωξη της Ουκρανίας από τις εναπομείνασες πόλεις, οι οποίες είναι καλά οχυρωμένες, δεν θα είναι εύκολη. Τα ανοιχτά πεδία δυτικά του Ποκρόβσκ και μια ψυχολογικά επιζήμια προώθηση στην περιοχή του Ντνίπρο μπορεί να αποδειχθούν πιο δελεαστικά. «Ψάχνουν τα αδύνατα σημεία μας», λέει ο Αντρίι Τσέρνιακ, αξιωματικός της στρατιωτικής αντικατασκοπείας.

Το σύγχρονο πεδίο της μάχης, όπου κυριαρχούν τα κατασκοπευτικά drones, που παρακολουθούν και χτυπούν στόχους, αλλάζει τη φύση των μαχών. Στη Βέλικα Νοβόσιλκα, για παράδειγμα, τα τεθωρακισμένα οχήματα έπαιξαν ελάχιστο ρόλο. «Ένα από τα άρματα μάχης μας κινήθηκε κοντά στις γραμμές του μετώπου», λέει ο λοχαγός Ιβάν Σέκατς, αξιωματικός της 110ης ταξιαρχίας της Ουκρανίας που υπερασπίζεται την πόλη. «Δέκα drones επιτέθηκαν, ανατινάσοντάς το σχεδόν αμέσως». Η μάχη αντ' αυτού γινόταν από το πεζικό -μικρές ρωσικές ομάδες των τριών, τεσσάρων, πέντε ατόμων, που στέλνονταν προς τα εμπρός κατά κύματα. Οι περισσότερες είχαν γρήγορο και αιματηρό τέλος. Κάποιοι όμως κατάφεραν να δημιουργήσουν νέες θέσεις και να μεταφέρουν τη μάχη πιο κοντά, αναγκάζοντας τους Ουκρανούς σε υποχώρηση.

Οι ρωσικές τακτικές προκαλούν στην Ουκρανία πολλούς πονοκεφάλους. Με απλά λόγια, η Ρωσία έχει το πεζικό και η Ουκρανία όχι. Τα προβλήματα επιστράτευσης και λιποταξίας έχουν πλήξει σκληρά τις εφεδρείες της Ουκρανίας. «Δυσκολευόμαστε να αντικαταστήσουμε τις απώλειες στο πεδίο της μάχης», λέει ο συνταγματάρχης Παύλο Φεντόσενκο, διοικητής μιας ουκρανικής τακτικής ομάδας στο Ντονμπάς. «Μπορεί να ρίξουν στρατιώτες ενός τάγματος σε μια θέση που έχουμε επανδρώσει με τέσσερις ή πέντε στρατιώτες».

Οι ταξιαρχίες που απαρτίζουν την πρώτη γραμμή του Ντονμπάς είναι σταθερά υποστελεχωμένες, υπό πίεση και καταρρέουν. Η γραμμή του μετώπου συνεχίζει να υποχωρεί. «Δεν έχουμε πλέον τακτική πέρα από το να κλείνουμε τρύπες», λέει ο “Kupol”, το ψευδώνυμο ενός διοικητή που έχει πλέον αποσυρθεί, ο οποίος μέχρι τον Σεπτέμβριο ηγείτο μιας ταξιαρχίας που πολεμούσε στο ανατολικό Ντονμπάς. «Ρίχνουμε τάγματα μέσα στο χάος και ελπίζουμε ότι μπορούμε με κάποιον τρόπο να σταματήσουμε την προώθηση των Ρώσων».

Η προσοχή του κόσμου έχει στραφεί στις διαπραγματεύσεις που δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει, στα αντιφατικά μηνύματα της κυβέρνησης Τραμπ που τη μια μέρα φαίνονται θετικά για την Ουκρανία και την επόμενη λιγότερο... θετικά. Όσο η γραμμή του μετώπου συνεχίζει να κινείται, ο Πούτιν φαίνεται να έχει λίγους λόγους να συμβιβαστεί. Οι Ρώσοι δεν θα ξεμείνουν από όπλα σύντομα, λέει ο αξιωματικός των μυστικών υπηρεσιών Τσέρνιακ. «Έχουν τουλάχιστον ένα χρόνο, ενδεχομένως και δύο, για να συνεχίσουν να πολεμούν όπως πολεμούν».

Το στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα παραμένει μια «ιερή αγελάδα» για το Κρεμλίνο, πρόσθεσε, και θα προστατευτεί από ενδεχόμενους οικονομικούς αντίθετους ανέμους, πληθωρισμό ή κυρώσεις. Εν τω μεταξύ, η Βόρεια Κορέα προμηθεύει είδη που βρίσκονται σε έλλειψη, όπως κάννες όπλων και συστήματα πυροβολικού.

Τρία χρόνια μετά την έναρξη του πολέμου, δεν είναι ακόμη σαφές αν η Ρωσία μπορεί να μετατρέψει τα πολλά τακτικά κέρδη της σε κάτι μεγαλύτερο - αρκετά για να πιέσει βαθύτερα πίσω από τις αποδυναμωμένες γραμμές της Ουκρανίας και να προκαλέσει πραγματική ανησυχία. Ο Τσέρνιακ ανέφερε ότι τα μέχρι στιγμής στοιχεία δείχνουν ότι αυτό είναι απίθανο. «Βλέπουμε τα αποθέματά τους, τους πυραύλους τους, τον εξοπλισμό τους - και δεν είναι αρκετά. Όχι ακόμα».