Η Κίνα έχει κατασκευάσει ή επεκτείνει περισσότερα από 200 εξειδικευμένα κέντρα κράτησης σε εθνικό επίπεδο για την ανάκριση υπόπτων στο πλαίσιο της εκστρατείας κατά της διαφθοράς του Σι Τζινπίνγκ, σύμφωνα με έρευνα του CNN. Ο Κινέζος πρόεδρος επεκτείνει την καταστολή και πέρα από το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα σε ένα ευρύ φάσμα του δημόσιου τομέα.
Από τότε που ανέλαβε την εξουσία το 2012, ο Σι έχει ξεκινήσει μια σαρωτική εκστρατεία κατά της δωροδοκίας και της απιστίας, εξουδετερώνοντας διεφθαρμένους αξιωματούχους, καθώς και πολιτικούς αντιπάλους σε μεγάλη κλίμα και με πρωτοφανή ταχύτητα, εδραιώνοντας τον έλεγχό του σε κόμμα και στρατό.
Τώρα, στην τρίτη του θητεία, ο ανώτατος ηγέτης έχει μετατρέψει την αδυσώπητη εκστρατεία του σε μόνιμο και θεσμοθετημένο χαρακτηριστικό της αορίστου χρόνου διακυβέρνησής του. Και ολοένα και περισσότερο, μερικά από τα πιο τρομακτικά εργαλεία που έχει για να κρατήσει τους αξιωματούχους στη γραμμή του, χρησιμοποιούνται εναντίον ενός πολύ ευρύτερου τμήματος της κοινωνίας, από ιδιώτες επιχειρηματίες μέχρι διευθυντές σχολείων και νοσοκομείων - ανεξάρτητα από το αν είναι μέλη του κόμματος των 99 εκατομμυρίων.
Το διευρυμένο καθεστώς κράτησης, που ονομάζεται «liuzhi» ή «διατήρηση υπό κράτηση», συνοδεύεται από εγκαταστάσεις με επενδυμένες επιφάνειες και φρουρούς όλο το εικοσιτετράωρο σε κάθε κελί, όπου οι κρατούμενοι μπορούν να κρατούνται έως και έξι μήνες χωρίς να βλέπουν ποτέ δικηγόρο ή μέλη της οικογένειάς τους. Πρόκειται για την επέκταση ενός συστήματος που χρησιμοποιείται από καιρό από το κόμμα, για να ασκεί έλεγχο και να ενσταλάζει φόβο στα μέλη του.
Το νέο καθεστώς κράτησης
Για δεκαετίες, ο πειθαρχικός βραχίονας του κόμματος, η Κεντρική Επιτροπή για την Επιθεώρηση Πειθαρχίας (CCDI), είχε λειτουργήσει ένα μυστικό, εξωθεσμικό σύστημα κράτησης για την ανάκριση στελεχών του Κομμουνιστικού Κόμματος που ήταν ύποπτα για διαφθορά και άλλα παραπτώματα. Οι υπό έρευνα αξιωματούχοι εξαφανίζονταν σε κομματικές εγκαταστάσεις, ξενοδοχεία ή άλλες μυστικές τοποθεσίες για μήνες κάθε φορά, χωρίς πρόσβαση σε νομικό σύμβουλο ή οικογενειακές επισκέψεις.
Το 2018, εν μέσω αυξανόμενων επικρίσεων σχετικά με την εκτεταμένη κακοποίηση, τα βασανιστήρια και την εξαναγκαστική ομολογία, ο Σι κατάργησε την αμφιλεγόμενη πρακτική γνωστή ως «shuanggui» ή «διπλός προσδιορισμός» - ένα νεύμα στην εξουσία του κόμματος να καλεί μέλη για έρευνα σε καθορισμένο χρόνο και τόπο.
Όμως ο Κινέζος ηγέτης δεν κατάργησε τη μυστική κράτηση, η οποία αποτελούσε ισχυρό όπλο στον πόλεμό του κατά της διαφθοράς και της διαφωνίας. Αντ' αυτού, κωδικοποιήθηκε με νόμο, δόθηκε νέο όνομα και τέθηκε υπό την αρμοδιότητα μιας νέας ισχυρής κρατικής υπηρεσίας, της Εθνικής Εποπτικής Επιτροπής (NSC).
Ιδρύθηκε το 2018 στο πλαίσιο της συνταγματικής αναθεώρησης που άνοιξε τον δρόμο για να κυβερνήσει ισόβια ο Σι, η νέα υπηρεσία ενοποίησε τις δυνάμεις της κυβέρνησης κατά της δωροδοκίας και τις συγχώνευσε με το CCDI. Οι δύο υπηρεσίες εργάζονται χέρι-χέρι και μοιράζονται τα ίδια γραφεία, το ίδιο προσωπικό, ακόμη και τον ίδιο ιστότοπο - μια ρύθμιση που επεκτείνει την αρμοδιότητα του εσωτερικού παρατηρητή δωροδοκίας του κόμματος σε ολόκληρο τον δημόσιο τομέα.
Ένας δικηγόρος ποινικής υπεράσπισης, ο οποίος έχει εκπροσωπήσει Κινέζους αξιωματούχους σε υποθέσεις διαφθοράς, δήλωσε στο CNN ότι είδε μικρή βελτίωση στην προστασία των δικαιωμάτων των κρατουμένων στο πλαίσιο του νέου καθεστώτος κράτησης liuzhi.
Ο δικηγόρος, ο οποίος ζήτησε ανωνυμία λόγω φόβου για αντίποινα από την κυβέρνηση, δήλωσε ότι πολλοί από τους πελάτες τους είχαν περιγράψει λεπτομερώς την κακοποίηση, τις απειλές και τις εξαναγκαστικές ομολογίες κατά τη διάρκεια της κράτησης των λιουζίνι.
«Οι περισσότεροι από αυτούς υπέκυπταν στην πίεση και την αγωνία. Όσοι αντιστάθηκαν μέχρι τέλους ήταν μια μικρή μειοψηφία», δήλωσε ο δικηγόρος.
Το Liuzhi ρίχνει ένα πολύ ευρύτερο δίχτυ από το shuanggui, στοχεύοντας όχι μόνο τα μέλη του κόμματος, αλλά και οποιονδήποτε ασκεί «δημόσια εξουσία» - από αξιωματούχους και δημόσιους υπαλλήλους μέχρι διευθυντές δημόσιων σχολείων, νοσοκομείων, αθλητικών οργανισμών, πολιτιστικών ιδρυμάτων και κρατικών εταιρειών. Μπορεί επίσης να θέσει υπό κράτηση άτομα που θεωρείται ότι εμπλέκονται σε υπόθεση δωροδοκίας, όπως επιχειρηματίες που είναι ύποπτοι για δωροδοκία σε αξιωματούχο που βρίσκεται υπό διερεύνηση.
Μεταξύ των κρατουμένων liuzhi υψηλού προφίλ συγκαταλέγονται ο Bao Fan, ένας δισεκατομμυριούχος τραπεζίτης επενδύσεων, και ο Li Tie, πρώην αστέρας του αγγλικού ποδοσφαίρου της Premier League και προπονητής της εθνικής ομάδας ανδρών της Κίνας. (Ο Λι καταδικάστηκε σε 20 χρόνια φυλάκιση για διαφθορά αυτόν τον μήνα.) Τουλάχιστον 127 ανώτερα στελέχη εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών - πολλές από αυτές ιδιωτικές επιχειρήσεις - έχουν τεθεί υπό κράτηση με liuzhi, με τα τρία τέταρτα των συλλήψεων να λαμβάνουν χώρα μόνο τα τελευταία δύο χρόνια, σύμφωνα με ανακοινώσεις εταιρειών.
Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης λένε ότι η διευρυμένη δικαιοδοσία γεμίζει μακροχρόνια κενά στον αγώνα του κόμματος κατά της διαφθοράς και δίνει τη δυνατότητα στους διώκτες της δωροδοκίας να κυνηγήσουν την καθημερινή κατάχρηση εξουσίας που ενδημεί στον τεράστιο δημόσιο τομέα της χώρας, από τις δωροδοκίες και τις μίζες στα νοσοκομεία μέχρι την υπεξαίρεση σχολικών κονδυλίων.
Οι επικριτές λένε ότι πρόκειται για άλλο ένα παράδειγμα της ολοένα και πιο σφιχτής επιρροής του κόμματος στο κράτος και σε όλες τις πτυχές της κοινωνίας υπό τον Σι, τον πιο ισχυρό και αυταρχικό ηγέτη της Κίνας εδώ και δεκαετίες.
Η μαρτυρία
Ο αρχιτέκτονας Τσεν Τζιαντζούν, ένας αρχιτέκτονας που ανέλαβε και τοπικό αξίωμα, ισχυρίζεται ότι υποχρεώθηκε να ομολογήσει ψευδώς ότι δωροδοκήθηκε ενώ ήταν υπό το ειδικό καθεστώς κράτησης το 2022, στην πόλη Ξιανγιάνγκ.
Ο ίδιος λέει σε μαρτυρία του ότι τον παρακολουθούσαν εναλασσόμενα ζευγάρια φρουρών όλο το 24ωρο, ότι ήταν υποχρεωμένος να κάθεται όρθιος επί 18 ώρες χωρίς να κινείται ή να μιλάει ενώ όταν έσκυβε έστω και λίγο, οι φρουροί του έκαναν επιπλήξεις.
Στην ανάρτηση του στην πλατφόρμα WeChat ο Τσεν επισύναψε και σκίτσα σε χαρτί τουαλέτας στα οποία αποτύπωσε τη ζωή του υπό το ειδικό καθεστώς του liuzhi.
Όπως ανέφερε, του επιτρεπόταν να κοιμάται μόνο για λιγότερες από έξι ώρες την ημέρα κάτω από έντονα φώτα που δεν έσβηναν ποτέ ενώ στο κρεβάτι έπρεπε να ξαπλώνει ανάσκελα και να κρατάει τα χέρια του πάνω από την κουβέρτα για να τον βλέπουν οι φρουροί.
«Το παρατεταμένο μαρτύριο με άφησε σωματικά και ψυχικά εξαντλημένο, με θολή συνείδηση, διανοητική κατάρρευση, χαοτικές σκέψεις και παραισθήσεις», έγραψε ο Τσεν, προσθέτοντας ότι όταν βγήκε από το liuzhi είχε χάσει 15 κιλά.
Το 2023, ο Τσεν καταδικάστηκε σε έξι χρόνια φυλάκισης για αποδοχή δωροδοκιών ύψους 2,5 εκατομμυρίων γιουάν (340.000 δολάρια). Έκανε έφεση και περιμένει την απόφαση, σύμφωνα με το Caixin, ένα επιχειρηματικό περιοδικό γνωστό για τα ερευνητικά του ρεπορτάζ.
