Στη δύση του 2023 κλιμακώνονται οι φόβοι για διάχυση στον Λίβανο και πέραν αυτού της σύγκρουσης Ισραήλ-Χαμάς, η οποία στην πραγματικότητα έχει λάβει ήδη περιφερειακή διάσταση. Το Ισραήλ βρίσκεται επί ποδός πολέμου και στο βορρά, όπου οι επιθέσεις της Χεζμπολάχ και τα αντίποινα εντείνονται, ενώ μένει να διαφανεί η αντίδραση του Ιράν για το θάνατο του στρατηγού Ραζί Μουσαβί σε αεροπορική επιδρομή στη Συρία -το βαρύτερο πλήγμα στην προβολή της Ισλαμικής Δημοκρατίας στη Μέση Ανατολή μετά τη δολοφονία του στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί των Φρουρών της Επανάστασης, το 2020.
Η Χεζμπολάχ έχει εξαπολύσει το τελευταίο 48ωρο τον υψηλότερο αριθμό διασυνοριακών επιθέσεων από την 8η Οκτωβρίου, την επομένη της τρομοκρατικής επίθεσης της Χαμάς, η οποία και οδήγησε στην εισβολή στο έδαφος της Λωρίδας της Γάζας. Δεκάδες ρουκέτες και drone αναχαιτίζει η ισραηλινή αεράμυνα· τα πλήγματα του ισραηλινού στρατού στο νότιο Λίβανο ταυτόχρονα αυξάνονται και επεκτείνονται σε βάθος, και το βλέμμα των Ηνωμένων Πολιτειών και περιφερειακών δυνάμεων εστιάζει στο βόρειο μέτωπο, με ζητούμενο αυτό να μην ανοίξει.
Ο αρχηγός του Επιτελείου των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF), Χέρζι Χαλέβι, έχει ανακοινώσει ότι ο στρατός τελεί σε «ύψιστη ετοιμότητα» και έχει εγκρίνει σχέδια δράσης. «Το πρώτο μας καθήκον είναι να αποκαταστήσουμε την ασφάλεια και το αίσθημα ασφάλειας στους κατοίκους στο βορρά, και αυτό θα πάρει χρόνο», αναφέρει ο αντισυνταγματάρχης Χαλέβι, προσθέτοντας: «Πρέπει να είμαστε έτοιμοι να χτυπήσουμε, εάν απαιτηθεί».
Πιο σκληρή η προειδοποίηση διά στόματος του Ισραηλινού πρώην υπουργού Άμυνας και νυν μέλους του πολεμικού συμβουλίου της κυβέρνησης Νετανιάχου, Μπένι Γκαντζ: «Η κατάσταση στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ πρέπει να αλλάξει. Η κλεψύδρα για μία διπλωματική λύση αδειάζει. Εάν ο κόσμος και η λιβανέζικη κυβέρνηση δεν δράσουν προκειμένου να αποτρέψουν τα πυρά κατά των κατοίκων του βόρειου Ισραήλ και να απομακρύνουν τη Χεζμπολάχ από τα σύνορα, τότε θα το κάνουν οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις».
«Η εκστρατεία θα συνεχιστεί και θα επεκταθεί, ανάλογα με την ανάγκη, σε περισσότερες εστίες ή μέτωπα», διαμηνύει ο Μπένι Γκαντζ. Τις τελευταίες εβδομάδες, το Ισραήλ έχει απομακρύνει 70.000 κατοίκους από τα βόρεια σύνορά του, επιπλέον των 150.000 που έχουν μετακινηθεί από τα νότια σύνορα με τη Λωρίδα της Γάζας.
Στον Λίβανο, 120.000 άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τις κατοικίες τους υπό το φόβο επανάληψης του πολέμου του 2006, όταν η απαγωγή δύο Ισραηλινών στρατιωτών από τη Χεζμπολάχ σε διασυνοριακή επίθεση οδήγησε σε εισβολή του ισραηλινού στρατού στο νότιο Λίβανο και σφυροκόπημα 34 ημερών. Η σφοδρότητα της ισραηλινής απάντησης ήταν τέτοια που ο ηγέτης της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, αργότερα δήλωσε ότι εάν γνώριζε πως θα ακολουθούσε ένας πόλεμος τέτοιας κλίμακας δεν θα είχε δώσει ποτέ την εντολή για την απαγωγή των στρατιωτών.
Από τον Οκτώβριο έως σήμερα, περισσότερα από 100 άτομα έχουν σκοτωθεί στον Λίβανο, οι περισσότεροι άνδρες της Χεζμπολάχ, ωστόσο μεταξύ των νεκρών βρίσκονται και άμαχοι, περιλαμβανομένων τριών δημοσιογράφων. Από την ισραηλινή πλευρά, τουλάχιστον τέσσερις άμαχοι και εννέα στρατιώτες είναι γνωστό ότι έχουν πεθάνει στα σύνορα με τον Λίβανο από την έναρξη των εχθροπραξιών.
Μετά τις ωμότητες που διέπραξε κατά Ισραηλινών αμάχων, η Χαμάς επιχείρησε να εμπλέξει τη Χεζμπολάχ -τον ισχυρότερο και πλέον επικίνδυνο «πληρεξούσιο» της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν- καθώς και ένοπλες ομάδες στη Δυτική Όχθη και ολόκληρη την περιοχή για να προκαλέσει έναν περιφερειακό πόλεμο κατά του Ισραήλ. Ωστόσο, όταν ξεκίνησε η επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα, η Χεζμπολάχ δεν ενεπλάκη άμεσα περιοριζόμενη σε μικρής κλίμακας επιθέσεις, γεγονός που επιχειρούσε να αποκωδικοποιήσει ο ισραηλινός στρατός καθώς εκτιμούσε τις παραμέτρους του πολέμου.
«Αυτό που γνωρίζουμε τώρα είναι ότι η Χεζμπολάχ ενεπλάκη στις 8 Οκτωβρίου και σταδιακά έγινε όλο και πιο τολμηρή, μέχρι που έφτασε στη σημερινή κατάσταση, όπου χρησιμοποιεί όλα τα όπλα της εκτός από τα όπλα μεγάλου βεληνεκούς», δηλώνει στην Washington Post o Ζακ Νεριά, πρώην επικεφαλής αναλυτής των υπηρεσιών στρατιωτικών πληροφοριών του Ισραήλ και σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του πρωθυπουργού Γιτζάκ Ράμπιν τη δεκαετία του 1990.
Το βόρειο μέτωπο προβάλλει τη δεδομένη στιγμή ως το πιο επικίνδυνο, και στις αρχές Ιανουαρίου επίκειται να επιστρέψει στη Μέση Ανατολή ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Άντονι Μπλίνκεν, καθώς οι βασικοί δρώντες διεθνώς και στην περιοχή αναμένεται να προσπαθήσουν να πείσουν το Ισραήλ να μην εισβάλει στο νότιο Λίβανο για να απωθήσει τη Χεζμπολάχ πίσω από τον ποταμό Λιτάνι.
Η ένταση έχει επιδεινωθεί περαιτέρω μετά το θάνατο του στρατηγού Σαγιέντ Ραζί Μουσαβί των Φρουρών της Επανάστασης (IRGC) σε πυραυλική επίθεση στη Συρία, την οποία το Ιράν αποδίδει στο Ισραήλ. Κατά κανόνα, και με ελάχιστες εξαιρέσεις, το Ισραήλ δεν επιβεβαιώνει ή διαψεύδει ανάλογα πλήγματα.
«Θάνατος στην Αμερική και το Ισραήλ» φώναζαν τα πλήθη στην κηδεία του, στην οποία παρέστη και ο ανώτατος πνευματικός ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Η Συρία αποτελεί επί μακρόν πεδίο σκιώδους πολέμου ανάμεσα στο Ισραήλ και την Ισλαμική Δημοκρατία, με το πρώτο να πλήττει τακτικά στόχους που συνδέονται με την Τεχεράνη στην αραβική χώρα, όπου τα ηνία εξακολουθεί να κρατά έπειτα από δέκα και πλέον χρόνια εμφυλίου το φιλοϊρανικό καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ.
Ο θάνατος του διοικητή της επίλεκτης δύναμης Αλ Κουντς αναπόφευκτα παραπέμπει στην αμερικανική επιδρομή της 3ης Ιανουαρίου 2020 στο αεροδρόμιο της Βαγδάτης που είχε στόχο τον Ιρανό στρατηγό Κασέμ Σουλεϊμανί, προσωπικότητα-σύμβολο για τους Φρουρούς της Επανάστασης και πρωταγωνιστή της περιφερειακής πολιτικής της Τεχεράνης.
Το καθεστώς των αγιατολάχ είχε προειδοποιήσει με σκληρά αντίποινα τις Ηνωμένες Πολιτείες (επί προεδρίας Τραμπ την εποχή εκείνη), αλλά η απάντηση είχε περιοριστεί σε ορισμένες χειρουργικές επιδρομές εναντίον βάσεων στο βόρειο Ιράκ. Εντύπωση προκάλεσε το γεγονός ότι, στη σκιά του θανάτου του Ραζί Μουσαβί, ο εκπρόσωπος των Φρουρών της Επανάστασης, Ραμεζάν Σαρίφ, επιχείρησε να εμφανίσει την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου ως σκέλος αντιποίνων για τη δολοφονία του Κασέμ Σουλεϊμανί -γεγονός που απέρριψε άμεσα από πλευράς της η ίδια η Χαμάς.
Πέραν των ενδείξεων διχασμού στον επονομαζόμενο «άξονα της αντίστασης», αναλυτές του Ιταλικού Ινστιτούτου Διεθνών Πολιτικών Μελετών (ISPI) «διαβάζουν» στη δήλωση Σαρίφ μία αντίδραση της Τεχεράνης ενδεχομένως ανάλογη με αυτή την δολοφονίας Σουλεϊμανί, ήτοι συγκρατημένη και «περιχαρακωμένη». Το ερώτημα δεν είναι εάν το Ιράν θα αντιδράσει, αλλά η κλίμακα της αντίδρασης. Και παρά την εμπρηστική ρητορική από την έναρξη του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς, το Ιράν έχει δείξει ότι δεν θέλει να εμπλακεί άμεσα και θα αφήσει σε άλλους παράγοντες του επονομαζόμενου «άξονα της αντίστασης» να εκδικηθούν.
Η Ισλαμική Δημοκρατία έχει καταδείξει ότι δεν θέλει να αναλάβει την ευθύνη για μια περιφερειακή διεύρυνση της σύγκρουσης, σε τέτοιο βαθμό που αρνείται σε κάθε δυνατή ευκαιρία ότι συμμετείχε ή οργάνωσε την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου. Το ίδιο ισχύει και για τη Χεζμπολάχ, πρωταγωνιστή του φιλοϊρανικού γαλαξία στη Μέση Ανατολή.
Οι επιθέσεις της ωστόσο πλέον εντείνονται ανησυχητικά, ενώ η επιδρομή στη Συρία κατά το ISPI αποδεικνύει για άλλη μία φορά πώς η συνεχιζόμενη σύγκρουση μεταξύ της Χαμάς και του Ισραήλ έχει ήδη προσλάβει περιφερειακή διάσταση και εμπλέκει παράγοντες σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Όσο για τους Χούθι της Υεμένης, έχουν αναδειχθεί στον πιο απρόβλεπτο από τους περιφερειακούς παράγοντες που ελέγχονται από την Τεχεράνη. Είναι εκείνοι που έχουν κάνει μέχρι στιγμής τον «περισσότερο θόρυβο» απειλώντας άμεσα την Ερυθρά Θάλασσα και έναν από τους στρατηγικούς κόμβους του παγκόσμιου εμπορίου.
