Τουρκία και Ινδία είναι τα τελευταία «θύματα» της αναθεώρησης της εμπορικής πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών και της τάσης προστατευτισμού που διακρίνει τον Ντόναλντ Τραμπ. Όπως ανακοινώθηκε αργά χθες από τις αρμόδιες αρχές της Ουάσινγκτον, αμφότερες πρόκειται να αφαιρεθούν από τη λίστα των 120 χωρών που απολαμβάνουν προνομιακού καθεστώτος πρόσβασης στην αμερικανική αγορά -κάτι που συνεπάγεται την επιβολή υψηλών δασμών σε προϊόντα αξίας αρκετών δισ. δολαρίων που αμφότερες εξάγουν στις ΗΠΑ.
Παρά το γεγονός ότι τα αίτια που επικαλείται η σχετική εισήγηση δεν περιλαμβάνουν αναφορές σε ανεπιθύμητες σχέσεις με τρίτες χώρες και σε σχέδια ανταγωνιστικά των αντίστοιχων αμερικανικών, οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν ως δεδομένο ότι η παραπάνω εξέλιξη αποτελεί και ένα είδος αντιποίνων για τις γέφυρες που οικοδομούν η Άγκυρα και το Νέο Δελχί με τη Μόσχα. Για του λόγου το αληθές, πρέπει να σημειωθεί ότι τόσο η Τουρκία όσο και η Ινδία έχουν συμφωνήσει να προμηθευτούν τα προηγμένα ρωσικά πυραυλικά συστήματα αεράμυνας S-400, ενώ η πολεμική αεροπορία της δεύτερης προχωρά και στην υπογραφή συμβολαίου για την αγορά ρωσικών μαχητικών αεροσκαφών τύπου Mig.
Επισήμως, πάντως, οι ΗΠΑ επικαλέστηκαν πιο... ανώδυνους λόγους. Όσον αφορά στην Τουρκία, το αιτιολογικό σημειώνει ότι το επίπεδο ανάπτυξης της οικονομίας της δεν δικαιολογεί πλέον την υπαγωγή της στο συγκεκριμένο πρόγραμμα. «Στις τεσσεράμιση δεκαετίες που έχουν περάσει από τότε που η Τουρκία εντάχθηκε στους δικαιούχους του προγράμματος GSP για τις αναπτυσσόμενες χώρες, η οικονομία της έχει αναπτυχθεί και διαφοροποιηθεί», σημειώνει χαρακτηριστικά ο Ντόναλντ Τραμπ στη σχετική επιστολή του προς το Κογκρέσο -από τη δημοσιοποίηση της οποίας πρέπει να περάσουν τουλάχιστον 60 ημέρες μέχρι να τεθεί σε ισχύ το νέο καθεστώς.
Σημειώνεται ότι το 2017, οι Ηνωμένες Πολιτείες εισήγαγαν από την Τουρκία, με βάση τους ευνοϊκούς όρους του συγκεκριμένου προγράμματος, αγαθά αξίας 1,66 δισ. δολαρίων, ποσό που αντιπροσωπεύει το 17,7% των συνολικών εισαγωγών τους από τη συγκεκριμένη χώρα. Υπενθυμίζεται, επίσης, ότι η αναθεώρηση που κατέληξε στην απόφαση εξαίρεσης της Τουρκίας από τη λίστα των προνομιούχων έγινε τον περασμένο Αύγουστο, στο αποκορύφωμα της διπλωματικής αντιπαράθεσης για τη Συρία, τον πάστορα Μπράνσον (που στη συνέχεια ελευθερώθηκε), αλλά και τις σχέσεις με τη Ρωσία. Έγινε δε σχεδόν ταυτόχρονα με την επιβολή δασμών της τάξης του 50% (έναντι 20% που ίσχυε μέχρι τότε) από τις ΗΠΑ στις εισαγωγές τουρκικού χάλυβα και αλουμινίου -με αποτέλεσμα και η Άγκυρα να αυξήσει τους δασμούς στις εισαγωγές αμερικανικού καπνού, αυτοκινήτων και αλκοόλ.
Πιο περίπλοκα είναι τα πράγματα όσον αφορά στην Ινδία, η οποία θεωρείται και η πλέον ωφελημένη χώρα από το σύστημα GSP. Δεν μπορεί να θεωρηθεί τυχαίο, επίσης, το γεγονός ότι το πλήγμα έρχεται σε μία στιγμή επικίνδυνης έντασης με το γειτονικό Πακιστάν και επικείμενων βουλευτικών εκλογών. «Διαπιστώνω ότι η Ινδία δεν έχει παράσχει διαβεβαιώσεις στις ΗΠΑ ότι θα διασφαλίσει ισότιμη και εύλογη πρόσβαση στις αγορές της», σημειώνει ο Τραμπ στην επιστολή του προς το Κογκρέσο.
Οι αναλυτές εκτιμούν ότι οι αυξημένοι αμερικανικοί δασμοί θα αφορούν ινδικά προϊόντα αξίας 5-6 δισ. δολαρίων που εξάγονται στις ΗΠΑ. Όμως, η κυβέρνηση του Ναρέντρα Μόντι ισχυρίζεται πως το αντίκτυπο θα είναι περιορισμένο, μιας και το ετήσιο όφελος που απολάμβανε η χώρα δεν ξεπερνά, σύμφωνα με την ίδια, τα 200 εκατ. δολάρια.
Γιώργος Παυλόπουλος
AP Photo/Rajanish Kakade, File
