Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ένα σχέδιο για την ενίσχυση της ασφάλειας των υποθαλάσσιων καλωδίων, έπειτα από μια σημαντική αύξηση συμβάντων στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας τους τελευταίους μήνες, που δημιούργησαν υποψίες για δολιοφθορά από τη Ρωσία.
«Η ΕΕ ενισχύει την υποθαλάσσια ασφάλειά της. Σήμερα, λαμβάνουμε μέτρα για να επιβάλλουμε κυρώσεις στους σαμποτέρ, να αποτρέψουμε τους αντιπάλους και να κινητοποιήσουμε τις στρατιωτικές και πολιτικές ικανότητές μας όταν χρειάζεται. Αυτό περιλαμβάνει την ενίσχυση της χρηματοδότησης για τη διαφύλαξη των υποδομών ζωτικής σημασίας», δήλωσε η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ, Κάγια Κάλας.
Το σχέδιο της Επιτροπής παρουσιάστηκε από το Ελσίνκι της Φινλανδίας, από την εκτελεστική αντιπρόεδρο, Χέν Βιρκούνεν. Η ανακοίνωση έρχεται, καθώς η Σουηδία ανακοίνωσε ότι ξεκινά έρευνα μετά την ανακάλυψη ενός άλλου κατεστραμμένου καλωδίου στη Βαλτική Θάλασσα, ανατολικά της νήσου Γκότλαντ.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, τα καλώδια επικοινωνίας συνδέουν διάφορα κράτη μέλη μεταξύ τους, συνδέουν τα νησιά με την ηπειρωτική χώρα της ΕΕ και συνδέουν την ΕΕ με τον υπόλοιπο κόσμο, μεταφέροντας το 99 % της διηπειρωτικής κίνησης στο διαδίκτυο. Τα υποθαλάσσια καλώδια ηλεκτρικής ενέργειας διευκολύνουν την ενοποίηση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας των κρατών μελών, ενισχύουν την ασφάλεια εφοδιασμού τους και παρέχουν υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην ηπειρωτική χώρα. Ωστόσο, τις τελευταίες εβδομάδες και μήνες, τα περιστατικά υποβρυχίων καλωδίων κινδυνεύουν να προκαλέσουν σοβαρές διαταραχές σε βασικές λειτουργίες και υπηρεσίες στην ΕΕ, επηρεάζοντας την καθημερινή ζωή των πολιτών της ΕΕ.
Το σχέδιο προβλέπει στήριξη προς όλα τα κράτη μέλη. Τα βασικά μέτρα περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την ενίσχυση των ικανοτήτων παρακολούθησης των απειλών ανά θαλάσσια λεκάνη, όπως η Μεσόγειος ή η Βαλτική Θάλασσα, για τη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης εικόνας της κατάστασης. Αυτό θα επιτρέψει την έγκαιρη προειδοποίηση και την αποτελεσματικότερη αντίδραση. Προβλέπεται, επίσης, η ταχεία δράση σε περίπτωση συμβάντων που επηρεάζουν υποβρύχια καλώδια και αύξηση της ικανότητας επισκευής, καθώς και επιβολή κυρώσεων και διπλωματικών μέτρων κατά εχθρικών παραγόντων και του «σκιώδους στόλου», αξιοποιώντας πλήρως την εργαλειοθήκη υβριδικών μέσων για την αντιμετώπιση υβριδικών εκστρατειών.
Οι εν λόγω στρατηγικές δράσεις συμπληρώνουν τις τρέχουσες εργασίες της ομάδας εμπειρογνωμόνων για την υποβρύχια καλωδιακή υποδομή, η οποία απαρτίζεται από τα κράτη μέλη και τον Οργανισμό της ΕΕ για την κυβερνοασφάλεια (ENISA). Οι δράσεις είναι συμπληρωματικές προς τις υφιστάμενες δραστηριότητες του ΝΑΤΟ και στηρίζουν τις εθνικές και περιφερειακές προσπάθειες, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευση της Ευρώπης για την προστασία των υποβρυχίων υποδομών ζωτικής σημασίας, η οποία είναι απαραίτητη για τις παγκόσμιες επικοινωνίες και την ενεργειακή ασφάλεια.
Η Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος θα αναπτύξουν προοδευτικά συγκεκριμένες δράσεις το 2025 και το 2026 από κοινού με τα κράτη μέλη και τον Οργανισμό της ΕΕ για την κυβερνοασφάλεια, ENISA. Έως το τέλος του 2025, η Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος αναμένεται να παρουσιάσουν, μεταξύ άλλων δράσεων, τη χαρτογράφηση των υφιστάμενων και προγραμματισμένων υποδομών υποβρύχιων καλωδίων, μια συντονισμένη εκτίμηση κινδύνου για τα υποβρύχια καλώδια, μια εργαλειοθήκη για την ασφάλεια καλωδίων με μέτρα μετριασμού και έναν κατάλογο προτεραιοτήτων για τα καλωδιακά έργα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος.
