Μάχες σε δύο μέτωπα και η ανταπόδοση στο Ιράν που «ζυγίζεται»
AP Photo/Maya Alleruzzo
AP Photo/Maya Alleruzzo
Ισραήλ

Μάχες σε δύο μέτωπα και η ανταπόδοση στο Ιράν που «ζυγίζεται»

Άμεσα αντίποινα ή «στρατηγική υπομονή» έναντι του Ιράν; Επί ξυρού ακμής η Μέση Ανατολή αναμένοντας τη χρονική στιγμή και τη μορφή που θα λάβει το ανταποδοτικό χτύπημα του Ισραήλ στο Ιράν για την πυραυλική επίθεση της 1ης Οκτωβρίου. Πλήγματα σε πετρελαϊκές και πυρηνικές εγκαταστάσεις τη δεδομένη στιγμή δείχνουν να απομακρύνονται τουλάχιστον καθ’ όσα διαρρέονται εκ μέρους της κυβέρνησης Μπάιντεν στον αμερικανικό Τύπο, ωστόσο το Ισραήλ ξεκαθαρίζει πως «ακούει» τις απόψεις των ΗΠΑ, αλλά οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν «με βάση το εθνικό συμφέρον».

Το Ισραήλ επιχειρεί ταυτόχρονα στη Λωρίδα της Γάζας και τον Λίβανο, ενώ σε μία ένδειξη ότι μπορεί να επεκτείνει τις χερσαίες επιχειρήσεις του κατά της Χεζμπολάχ, ενισχύοντας παράλληλα τη δική του άμυνα, τα στρατεύματά του φέρονται να αποναρκοθέτησαν και να εγκατέστησαν νέες οχυρώσεις στα όρια μεταξύ των ελεγχόμενων από το Ισραήλ Υψιπέδων του Γκολάν και μιας αποστρατιωτικοποιημένης λωρίδας γης που συνορεύει με τη Συρία

Κατά δηλώσεις πηγών ασφαλείας σε Συρία και Λίβανο και αναλυτών, που επικαλούνται διεθνή πρακτορεία, η κίνηση υποδηλώνει ότι το Ισραήλ μπορεί να επιδιώξει να πλήξει τη Χεζμπολάχ για πρώτη φορά από ανατολικότερα κατά μήκος των συνόρων του Λιβάνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα μια ασφαλή ζώνη από την οποία θα μπορεί να κάνει ελεύθερα αναγνώριση της τρομοκρατικής οργάνωσης και να αποτρέψει διείσδυση.

Εν μέσω επιχειρήσεων σε πολλαπλά μέτωπα, και με την ισραηλινή απάντηση στο Ιράν να εκκρεμεί, οι Ηνωμένες Πολιτείες εμβαθύνουν την εμπλοκή τους σε έναν επεκτεινόμενο περιφερειακό πόλεμο με την παραχώρηση του υπερσύγχρονου αντιπυραυλικού συστήματος THAAD (Terminal High Altitude Area Defense) προς κάλυψη κενών και υποστήριξη της ισραηλινής αεράμυνας από ιρανικούς βαλλιστικούς πυραύλους, εάν η ισραηλινή απάντηση στο Ιράν οδηγήσει σε έναν κύκλο αντιποίνων. 

Εκατό Αμερικανοί στρατιωτικοί θα χειρίζονται το σύστημα στην πρώτη σημαντική ανάπτυξη στρατευμάτων των ΗΠΑ στο Ισραήλ από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα, και αυτό μόλις τρεις εβδομάδες πριν τις αμερικανικές εκλογές που βρίσκουν τον Τζο Μπάιντεν σε ασκήσεις ισορροπίας μεταξύ της ακλόνητης δέσμευσης στην ασφάλεια του Ισραήλ και κινήσεων που θα μπορούσαν να ζημιώσουν τις πιθανότητες επικράτησης της Κάμαλα Χάρις έναντι του Ντόναλντ Τραμπ.

Με την παράμετρο των αμερικανικών εκλογών παρούσα στους ευρύτερους χειρισμούς και υπολογισμούς τόσο όσον αφορά την κυβέρνηση Μπάιντεν όσο και την κυβέρνηση Νετανιάχου, ταυτόχρονα με τη συστοιχία THAAD η Ουάσινγκτον στέλνει στο Τελ Αβίβ και επιστολή εν είδει «τελεσιγράφου» που φέρει τις υπογραφές των Άντονι Μπλίνκεν και Λόιντ Όστιν ζητώντας δράση για τη βελτίωση της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Γάζα εντός 30 ημερών ειδάλλως, όπως αναφέρεται, τίθεται ζήτημα παραβίασης των νόμων που διέπουν την ξένη στρατιωτική βοήθεια - αναφορά που υποδηλώνει ότι η αμερικανική στρατιωτική βοήθεια θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο. Η χρονική προθεσμία εντός της οποίας ζητούνται «επείγουσες και συνεχείς» ενέργειες εκπνέει μετά την προεδρική κάλπη της 5ης Νοεμβρίου.

Όσον αφορά την ισραηλινή ανταπόδοση στο Ιράν για τους 180 βαλλιστικούς πυραύλους που εκτόξευσε στην επικράτειά του την 1η Οκτωβρίου σε ένα χτύπημα πολύ διαφορετικό από τη «χορογραφημένη» επίθεση του Απριλίου και δίχως προγενέστερη ειδοποίηση, στο επίκεντρο της ειδησεογραφίας βρίσκονται πληροφορίες που μετέδωσε πρώτη η Washington Post ότι η ισραηλινή κυβέρνηση έχει μεταφέρει στην Ουάσινγκτον πως προτίθεται να χτυπήσει στρατιωτικούς, και όχι πετρελαϊκούς ή πυρηνικούς στόχους, κίνηση που θα μείωνε την πιθανότητα εντός ανοιχτού πολέμου.

Σχετική διαβεβαίωση αποδίδεται στον Μπενιαμίν Νετανιάχου κατά την προ ημερών τηλεφωνική επικοινωνία που είχε έπειτα από ένα ολόκληρο δίμηνο με τον Τζο Μπάιντεν, όπως μετέφεραν στην WP και έτερα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν μιλώντας υπό καθεστώς ανωνυμίας λόγω της ευαισθησίας του ζητήματος. Εκ μέρους του Λευκού Οίκου δεν υπήρξε κάποιο σχόλιο, ενώ ακολούθησε σύντομη ανακοίνωση από το γραφείο Νετανιάχου που αναφέρει ότι «ακούμε τις απόψεις των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά θα λάβουμε τις τελικές μας αποφάσεις με βάση το εθνικό μας συμφέρον». 

Αν και εκτιμάται ότι δεν έχει ληφθεί ακόμη οριστική απόφαση, μια ισραηλινή αντίδραση, ακόμη και αν δεν στοχεύει πετρελαϊκές ή πυρηνικές εγκαταστάσεις όπως ζητούν Ηνωμένες Πολιτείες, θα μπορούσε και πάλι να είναι μεγάλης κλίμακας, ωθώντας ενδεχομένως το Ιράν να συνεχίσει τον κύκλο των επιθέσεων. Οι ίδιοι αξιωματούχοι δήλωσαν, όπως έρχονται να υποσημειώσουν οι New York Times, πως η διαβεβαίωση προς την κυβέρνηση Μπάιντεν που αποδίδεται στο Τελ Αβίβ αφορούσε στην επόμενη ή αρχική απάντηση κατά του Ιράν - γεγονός που σημαίνει ότι θα μπορούσε να επιδιώξει να χτυπήσει περαιτέρω στόχους στην πορεία.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν θεωρεί ότι εάν το Ισραήλ χτυπήσει τώρα εξαιρετικά ευαίσθητους στόχους, θα μπορούσε να προκαλέσει δραματική κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή με παγκόσμιες προεκτάσεις, τη στιγμή που το ίδιο βρίσκεται ήδη σε πόλεμο με τους ιρανικούς «πληρεξουσίους» στη Γάζα και τον Λίβανο. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι οι τιμές του πετρελαίου υποχώρησαν κατά περίπου 5% μετά τα δημοσιεύματα που ανέφεραν ότι το Ισραήλ διαβεβαίωσε την κυβέρνηση Μπάιντεν ότι δεν προτίθεται να επιτεθεί σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις ή υποδομές πετρελαίου.

Ακόμη και αν αποφύγει τις ιρανικές εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου και τις πετρελαϊκές υποδομές, το Ισραήλ θα μπορούσε να πλήξει ένα ευρύ φάσμα στρατιωτικών στόχων, συμπεριλαμβανομένων συστημάτων εκτόξευσης, χώρων αποθήκευσης και εργοστασίων πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών, καθώς και στρατιωτικές βάσεις και κυβερνητικά κτήρια, σύμφωνα με δύο Ισραηλινούς αξιωματούχους που ενημερώθηκαν για τη διαδικασία σχεδιασμού, οι οποίοι μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας για να συζητήσουν στρατιωτικά ζητήματα. Ακόμη, δεν έχει ζητηθεί εξουσιοδότηση από το συμβούλιο εθνικής ασφαλείας για την ανάληψη συγκεκριμένης δράσης.

Εντός Ισραήλ υπάρχουν φωνές που επιμένουν ότι αυτή είναι η στιγμή και μία «ιστορική ευκαιρία» για ένα άμεσο πλήγμα στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις τώρα που η Χαμάς αποδεκατίζεται και κυρίως η Χεζμπολάχ έχει μείνει ακέφαλη και αποσυντονισμένη (αν και σαφώς χωρίς να στερείται ακόμη επιχειρησιακής ικανότητας όπως κατέδειξε και το αιματηρό χτύπημα κατά της ισραηλινής βάσης κοντά στη Μπενιαμίνα στο βόρειο Ισραήλ, αλλά και οι σειρήνες που διαρκώς ηχούν στο Ισραήλ από εισερχόμενες ρουκέτες).

Στο αντίποδα, βρίσκεται η γραμμή της «στρατηγικής υπομονής» όσον αφορά το Ιράν και της διαχείρισης ενός μετώπου τη φορά, με γνώμονα και το γεγονός ότι ενώ ο Λευκός Οίκος πιέζει ανεπιτυχώς για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα -γεγονός που έχει οδηγήσει σε αυξανόμενες τριβές ανάμεσα σε Μπάιντεν και Νετανιάχου-, μέχρι στιγμής παρέχει την πλήρη υποστήριξή τους στις χερσαίες επιχειρήσεις στον Λίβανο ακόμη και όταν υπάρχουν διεθνείς αντιδράσεις για τους αμάχους, στέλνει το πανίσχυρο σύστημα THAAD και δεσμεύεται για κάθε στρατιωτική βοήθεια για να εξαλειφθεί η απειλή της Χεζμπολάχ.

Μία προκαταρκτική ομάδα και εξαρτήματα που απαιτούνται για τη συστοιχία THAAD έχουν φθάσει ήδη στο Ισραήλ και προσεχώς το σύστημα θα βρίσκεται σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα, σύμφωνα με το αμερικανικό Πεντάγωνο που για ευνόητους λόγους δεν παρέχει κάποιο ακριβές χρονοδιάγραμμα. Το σύστημα THAAD, ικανό να αναχαιτίζει βαλλιστικούς πυραύλους εκτός της γήινης ατμόσφαιρας, θα λειτουργεί σε συντονισμό με το αμυντικό σύστημα «Arrow» του Ισραήλ. Δημοσίευμα των Financial Times έχει κάνει λόγο για ελλείψεις σε πυραύλους αναχαίτισης για την ισραηλινή αεράμυνα τη στιγμή που προετοιμάζεται για πιθανή κλιμάκωση, ενώ και το drone της Χεζμπολάχ στη βάση εκπαίδευσης της επίλεκτης δύναμης Γκολάνι στην Μπενιαμίνα ήλθε να καταδείξει τρωτά σημεία του έτερου ισχυρού συστήματος Iron Dome όσον αφορά την απόκρουση της προερχόμενης από μη επανδρωμένα αεροσκάφη απειλής. Τέσσερις νεοσύλλεκτοι καταδρομείς σκοτώθηκαν και 67 τραυματίστηκαν στη βάση του βόρειου Ισραήλ.