Στις 16 Ιανουαρίου ανακοινώθηκε η ίδρυση ενός πολιτικού σχηματισμού στη Γερμανία, που άγγιξε ευαίσθητες χορδές του πολιτικού συστήματος, εντείνοντας περαιτέρω τους φόβους ότι η παρουσία του θα προκαλέσει αντιδράσεις, ωθώντας ακόμη περισσότερους ψηφοφόρους στην Άκρα Δεξιά που πρεσβεύει η εθνολαϊκιστική Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).
Η ίδρυση της «Δημοκρατικής Συμμαχίας για τη Διαφορετικότητα και την Αφύπνιση» έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις στη γερμανική κοινή γνώμη, καθώς πρόκειται για κόμμα με την «υπογραφή» προσώπων τουρκικής καταγωγής που βρίσκονται κοντά στον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η ευρείας κυκλοφορίας Bild γράφει ότι «Έρχεται το κόμμα του Ερντογάν», περιγράφοντας το DAVA -αρκτικόλεξο του νέου κόμματος στα γερμανικά (Demokratischen Allianz für Vielfalt und Aufbruch)- ως μια «αυστηρά εθνικιστική, αντιδημοκρατική, ισλαμιστική» οργάνωση που εκφράζει «ανοιχτά μίσος κατά του Ισραήλ». DAVA σημαίνει στα τουρκικά «δίκη» «αγώνας» ή «υπόθεση» -ανάλογα χρήση της λέξης μέσα στο λόγο ή τι θέλει να επιλέξει ο καθένας. Η λέξη «dava» είναι συνυφασμένη στην τουρκική σύγχρονη Ιστορία με την έννοια της πολιτικής οργάνωσης και χρησιμοποιείται συχνά από τη συντηρητική Δεξιά. Οι ιδρυτές, πάντως, του νέου πολιτικού σχηματισμού επιμένουν ότι το ακρωνύμιο DAVA δεν έχει καμία σχέση με οποιαδήποτε ισλαμική ορολογία.
Στην ιδρυτική του διακήρυξη ο νέος πολιτικός σχηματισμός αναφέρεται στις διακρίσεις που αντιμετωπίζουν στη Γερμανία τα άτομα με μεταναστευτικό υπόβαθρο στην καθημερινή ζωή και υποστηρίζει ότι αποτελεί την πολιτική επιλογή των πολιτών που δεν εκπροσωπούνται από άλλα καθιερωμένα κόμματα. Υπόσχεται ισχυρότερη καταπολέμηση της φτώχειας για τα παιδιά και τους ηλικιωμένους και ζητά μια «ρεαλιστική και αποϊδεολογικοποιημένη» προσφυγική πολιτική. Η διακήρυξη δίνει έμφαση στην «ποικιλομορφία και την ανεκτικότητα» και τονίζει ότι αντιτίθενται σθεναρά στον εθνικισμό, την ξενοφοβία, στον αντιμουσουλμανικό ρατσισμό και τον αντισημιτισμό.
Άμεσος δεδηλωμένος στόχος του DAVA είναι να κατέλθει στις ευρωεκλογές του Ιουνίου, απευθυνόμενο σε μία δεξαμενή ψηφοφόρων 2,5 εκατομμυρίων μουσουλμάνων Γερμανών πολιτών, εκ των οποίων τα περίπου 1,2 εκατομμύρια είναι τουρκικής καταγωγής πολίτες που έχουν λάβει τη γερμανική υπηκοότητα. Με την εφαρμογή από τον Απρίλιο του νέου νόμου για την ιθαγένεια, που θα επιτρέπει την απόκτηση διπλής ιθαγένειας με τη διατήρηση της ιθαγένειας της χώρας καταγωγής, εκτιμάται ότι δικαίωμα ψήφου θα αποκτήσουν επιπλέον 2,5 εκατομμύρια Γερμανοί -πλέον- πολίτες μουσουλμανικού θρησκεύματος και θα ενισχύσουν τη δεξαμενή ψηφοφόρων του κόμματος.
Στη Γερμανία υπάρχουν περίπου 2,8 εκατομμύρια άτομα τουρκικής καταγωγής. Από αυτά τα 1,2 εκατομμύρια υπολογίζεται ότι είναι Γερμανοί πολίτες που ήδη ψηφίζουν στη Γερμανία, ενώ οι εγγεγραμμένοι στους τουρκικούς εκλογικούς καταλόγους Τούρκοι πολίτες είναι 1,5 εκατ., αρκετοί εκ των οποίων αναμένουν την εφαρμογή του νέου νόμου για να γίνουν κάτοχοι διπλής υπηκοότητας, γερμανικής και τουρκικής. Στις τελευταίες εκλογές του περασμένου Μαΐου, δύο στους τρεις Τούρκους της Γερμανίας, με ποσοστό 67,22%, ψήφισαν υπέρ του Ερντογάν.
Δεν υπάρχουν πολλές έρευνες για την εκλογική συμπεριφορά των τουρκικής καταγωγής Γερμανών πολιτών. Σύμφωνα με μία έρευνα του 2017 από ερευνητές του Πανεπιστημίου Ντούισμπουργκ-Έσσης και του Πανεπιστημίου της Κολωνίας, που επικαλείται το BBC, το 35% των ψηφοφόρων τουρκικής καταγωγής ψήφισε το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) στις γερμανικές βουλευτικές εκλογές του 2017. Ακολουθούσαν τα κόμματα της Χριστιανικής Ένωσης (CDU-CSU), με ποσοστό 20%. Στη λεγόμενη «δεύτερη γενιά», το ποσοστό του SPD αυξήθηκε στο 40%, ενώ το ποσοστό της Χριστιανικής Ένωσης έπεφτε στο 14%. Οι πιο νέοι ψηφοφόροι, ωστόσο, τα εγγόνια δηλαδή της πρώτης γενιάς, ψηφίζουν με εντελώς διαφορετικά κίνητρα και η ψήφος τους παρουσιάζει μεγαλύτερη διασπορά μεταξύ των κομμάτων.
Ποιοι βρίσκονται πίσω από το DAVA
Ως επικεφαλής τη πρωτοβουλίας DAVA εμφανίζεται το πρώην μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD), Μεχμέτ Τεϊφίκ Οζτζάν. Μεταξύ των στελεχών είναι ο Μουσταφά Γιολντάς, γιατρός από το Αμβούργο, που είχε διατελέσει πρόεδρος της Διεθνούς Οργάνωσης Ανθρωπιστικής Βοήθειας (IHH), της απαγορευμένης στη Γερμανία ισλαμιστικής οργάνωσης, γνωστής από την υπόθεση του Mavi Marmara που επιχείρησε να σπάσει το 2010 τον αποκλεισμό της Γάζας και είχε την αιματηρή κατάληξη. Σύμφωνα με την Deutsche Welle, το γερμανικό υπουργείο Εσωτερικών έχει φάκελο για τον Γιολντάς για «υποστήριξη της Χαμάς και οργανώσεων που πρόσκεινται στη Χαμάς».
Ο άλλος ιδρυτής, ο Αλί Ιχσάν Ουνλού, πρώην πρόεδρος στην Κάτω Σαξονία και τη Βρέμη, του τουρκικού οργανισμού «Τουρκοϊσλαμική Ένωση Θρησκευτικών Υποθέσεων» (DITIB), η οποία συνδέεται με τη Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων της τουρκικής κυβέρνησης, και είναι επίσης αποδέκτης του γερμανικού ομοσπονδιακού τάγματος Αξίας.
Ο δικηγόρος Φατίχ Ζινγκάλ, επίσης στέλεχος του DAVA, είναι δικηγόρος από το Σόλινγκεν και πρώην μέλος του SPD. Ο ίδιος επιχείρησε να δώσει απάντηση στις επικρίσεις που δέχονται: «Ο πολιτικός μας σχηματισμός DAVA έφτασε στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας Bild. Δεν υπάρχει άλλη πολιτική οργάνωση/κόμμα που να έχει προσελκύσει τόση προσοχή και τόσο σύντομα μετά την ίδρυσή της. Είμαστε στο σωστό δρόμο».
Πέμπτο στη σειρά όνομα στο ευρωψηφοδέλτιο του DAVA αναμένεται να είναι εκείνο της Γιοντζά Καγιάογλου, της «γυναίκας που μάχεται για τον Ερντογάν» όπως τη χαρακτηρίζει η Bild. Με σπουδές ηλεκτροτεχνικού, εμπειρία στη βιομηχανία και προσκεκλημένη ως λέκτορας στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Βάδης-Βυρτεμβέργης, η Καγιάογλου ήταν μέχρι τον Απρίλιο του 2021 πρόεδρος της νεολαίας της UID (Ένωση Διεθνών Δημοκρατών) στη Βάδη-Βυρτεμβέργη. Η Bild υποστηρίζει ότι η γερμανική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Προστασίας του Συντάγματος έθεσε το 2010 την UID υπό παρακολούθηση επειδή είναι «ασύμβατη με τις φιλελεύθερες και δημοκρατικές αρχές».
«Παράρτημα του Ερντογάν»
Η ίδρυση της «Δημοκρατικής Συμμαχίας για τη Διαφορετικότητα και την Αφύπνιση» προκάλεσε αντιδράσεις σχεδόν από το σύνολο των κυρίαρχων κομμάτων στην γερμανική πολιτική σκηνή.
Σε συνέντευξή της στη Welt TV, η συμπρόεδρος του SPD, Σάσκια Έσκεν, τόνισε: «Θα ήθελα να καταστήσω σαφές στους πολίτες τουρκικής καταγωγής στη Γερμανία ότι η Γερμανία είναι μια ενωμένη χώρα, ότι είμαστε ένας λαός, ότι δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στα ακροδεξιά δίκτυα που θέλουν να απελάσουν μετανάστες, όπως είδαμε πρόσφατα [σ.σ. αναφέρεται στις αποκαλύψεις για τους μυστικούς σχεδιασμούς της AfD), να προωθηθούν στην εξουσία, αλλά ταυτόχρονα δεν μπορούν να παίξουν ρόλο εδώ οι διχαστικές τάσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν».
«Το τελευταίο πράγμα που χρειαζόμαστε είναι ένα παράρτημα του Ερντογάν να κατεβαίνει στις εκλογές στη Γερμανία», ανέφερε ο τουρκικής καταγωγής υπουργός Γεωργίας των Πρασίνων, Τζεμ Οζντεμίρ, σε ανάρτησή του στον λογαριασμό του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ο Γενς Σπαν, αναπληρωτής πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU), δήλωσε επίσης ότι «ένα παράρτημα του Ερντογάν στη Γερμανία θα σήμαινε την ίδρυση ενός ακόμη εξτρεμιστικού κόμματος στη χώρα». Σε ανάλογο μήκος κύματος, ο Κριστόφ ντε Βρίες, τομεάρχης Εσωτερικών του CDU, υποστήριξε ότι ο Ερντογάν θα έχει ένα δεύτερο εργαλείο επιρροής στη Γερμανία, παράλληλα με το DITIB, και κάλεσε τις γερμανικές αρχές ασφαλείας να παρακολουθούν πλήρως όλες τις δραστηριότητες του κόμματος αυτού και όλες τις διασυνδέσεις του με την τουρκική κυβέρνηση.
