Ένα ελεγχόμενο ιρανικό χτύπημα και μία εξίσου ελεγχόμενη ισραηλινή απάντηση είναι το ζητούμενο της αμερικανικής διπλωματίας που κινείται σε φρενήρεις ρυθμούς προς αποτροπή ενός ολοκληρωτικού πολέμου που ουδείς δηλώνει ό,τι θέλει, αλλά ο χρόνος πλέον δείχνει να κυλά αντίστροφα για να αποδειχθεί στην πράξη εάν η Μέση Ανατολή μπορεί να οδηγηθεί σε γενικευμένη ανάφλεξη -ακόμη και λόγω κάποιας αστοχίας ή λάθος υπολογισμού.
Η αμερικανική διπλωματία και η ενίσχυση της δύναμης πυρός με νέα πολεμικά μέσα στη Μέση Ανατολή κινούνται με διπλό στόχο: Την αποτροπή και την ετοιμότητα υπεράσπισης του Ισραήλ και των αμερικανικών δυνάμεων στην περιοχή έναντι οιασδήποτε κλίμακας επιθέσεων εκ μέρους της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, πιθανώς σε συντονισμό με τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου και τους έτερους πληρεξουσίους σε Υεμένη, Ιράκ και Συρία.
Το επόμενο βήμα του Ιράν μπορεί να αποβεί καθοριστικό για το αν η Μέση Ανατολή θα βυθιστεί στο χάος. Δυτικοί διπλωμάτες, περιλαμβανομένου του επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, εκτιμούν πως η απάντηση του θεοκρατικού καθεστώτος στην εξουδετέρωση του αρχηγού της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια επί ιρανικού εδάφους επίκειται άμεσα, εντός των επόμενων 24 ή 48 ωρών.
Για την απάντηση στην εξουδετέρωση κορυφαίων διοικητών του Σώματος των Φρουρών της Επανάστασης (IRGC) στο ιρανικό προξενείο προ τεσσάρων μηνών στη Δαμασκό, η Τεχεράνη χρειάστηκε 12 ημέρες, και στον χρόνο αυτό το καθεστώς των μουλάδων δεν ζύγισε μόνο τις συνέπειες, αλλά έστειλε μέσω των κατάλληλων διαύλων μηνύματα ότι δεν επεδίωκε έναν περιφερειακό πόλεμο -μηνύματα που με τη σειρά τους οδήγησαν την Ουάσινγκτον να συγκρατήσει το Ισραήλ στη δική του ανταπάντηση.
Κάποια από αυτά τα μηνύματα σχετικά με την κλίμακα της αντίδρασης και των δύο πλευρών δεν είναι ορατά σήμερα. Όσο μεγαλύτερη η χρονική απόσταση μεταξύ της εξόντωσης Χανίγια και της απάντησης του Ιράν, τόσο μεγαλύτερος ο χρόνος για τη διπλωματία προς αποσόβηση μίας ανεξέλεγκτης τροπής. Εφόσον ευσταθούν οι εκτιμήσεις περί άμεσης απάντησης, το χρονικό αυτό «παράθυρο» δεν θα είναι για πολύ ανοιχτό, αν δεν έχει κλείσει ήδη.
Η ασυνήθιστη επίσκεψη που πραγματοποίησε την Κυριακή ο Ιορδανός υπουργός Εξωτερικών, Αϊμάν Σαφάντι, στην Τεχεράνη, ενδεικτική της αγωνίας για μία γενικευμένη ανάφλεξη, έπεσε στο κενό. Ουδόλως απαρατήρητη πέρασε την ίδια στιγμή η χθεσινή αιφνίδια άφιξη στην ιρανική πρωτεύουσα του γραμματέα του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, Σεργκέι Σοϊγκού, για συνομιλίες με την ιρανική ηγεσία, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου, Μασούντ Πεζεσκιάν. Ο Σοϊγκού απομακρύνθηκε μεν από τη θέση του υπουργού Άμυνας από τον Βλαντιμίρ Πούτιν, αλλά παραμένει κεντρικός παράγοντας της αμυντικής συνεργασίας της Ρωσίας με το Ιράν.
Την 13η Απριλίου το Ιράν εκτόξευσε 300 πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη στην πρώτη απευθείας επίθεση κατά του Ισραήλ από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979. Ένας ad hoc διεθνής συνασπισμός αποτελούμενος από τις αεροπορικές δυνάμεις των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας, της Σαουδικής Αραβίας και της Ιορδανίας συνέδραμε το Ισραήλ να αναχαιτίσει και να καταρρίψει πυραύλους και drones σε ποσοστό 99%. Ήταν μία «θεαματική» απάντηση, δίχως να επιφέρει ουσιαστικό πλήγμα στο Ισραήλ.
Σύμφωνα με αναφορές στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, το Πεντάγωνο σπεύδει τώρα να οργανώσει μια παρόμοια πολυεθνική επιχείρηση, αλλά κατά τους αναλυτές το εγχείρημα ίσως αποδειχθεί αυτή τη φορά πιο δύσκολο. Η Ιορδανία, σύμμαχος της Δύσης με μεγάλο παλαιστινιακό πληθυσμό, πιέζεται στο εσωτερικό να μην προσφέρει ανάλογη στήριξη διά της αναχαίτισης ιρανικών μαχητικών και «ανοίγοντας» τον εναέριο χώρο της σε αμερικανικά και ισραηλινή μαχητικά αεροσκάφη. Στο περιθώριο της χθεσινοβραδυνής συνεδρίασης του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ υπό την προεδρία του Τζο Μπάιντεν προς αποτίμηση της κατάστασης, είχε γνωστοποιηθεί πως ο Αμερικανός πρόεδρος θα είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον βασιλιά Αμπντάλα της Ιορδανίας.
Η παρούσα κλιμάκωση, μετά την εξουδετέρωση του Ισμαήλ Χανίγια της Χαμάς και τον Φουάντ Σουκρ της Χεζμπολάχ εντός 12ώρου, φέρει παρόμοια, αλλά και διαφορετικά χαρακτηριστικά συγκριτικά με τα γεγονότα του Απριλίου, όταν για πρώτη φορά με τις ωμότητες της 7ης Οκτωβρίου πρόβαλε τόσο ανοιχτά ο κίνδυνος ενός περιφερειακού πολέμου. Κατά την «ανάγνωση» του ιταλικού Ινστιτούτου Διεθνών Πολιτικών Μελετών (ISPI), η κατάσταση είναι παρόμοια καθώς υπαγορεύεται από την ίδια επιθυμία των μερών να αποκαταστήσουν την περιφερειακή τους αποτροπή. Ωστόσο, μπορεί να είναι διαφορετική επειδή σε αυτό το αντιφατικό «παιχνίδι», στο οποίο ο κύριος κανόνας φαινόταν να είναι η κλιμάκωση της έντασης για να επιδειχθεί η ισχύς και να αποτραπεί η αντίδραση του αντιπάλου, κάτι μπορεί να έχει «ραγίσει».
Παρόλο που ούτε η Χεζμπολάχ ούτε το Ιράν έχουν δείξει μετά την 7η Οκτωβρίου ότι επιζητούν να μετατρέψουν τη σύγκρουση σε περιφερειακό πόλεμο, το αναπόφευκτο «μπρος-πίσω» με το Ισραήλ θα μπορούσε να συνεχιστεί πέρα από τις προθέσεις των δρώντων, και ο μεγαλύτερος κίνδυνος για το Ιράν και τη Χεζμπολάχ είναι να βρεθούν αιχμάλωτοι της ίδιας παγίδας που συνέβαλαν να δημιουργήσουν τα τελευταία χρόνια.
Διπλωματικοί και αμυντικοί αναλυτές έχουν εστιάσει τα τελευταία 24ωρα στο γεγονός ότι το Ιράν έχει αποφύγει να «ρίξει» τη Χεζμπολάχ σε μία πλήρους κλίμακας επίθεση κατά του Ισραήλ, θεωρώντας την πρωτίστως ως την εμπροσθοφυλακή κατά του Ισραήλ. Η Χεζμπολάχ θεωρείται ο πιο ισχυρός μη κρατικός παράγοντας παγκοσμίως. Το Ισραήλ εκτιμά ότι διαθέτει περίπου 45.000 εκπαιδευμένους άνδρες και έως και 150.000 πυραύλους, καθώς και ένα εξελιγμένο οπλοστάσιο μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Κατά ορισμένους ειδικούς η Χεζμπολάχ θα μπορούσε να εκτοξεύει 2.500 έως 4.000 πυραύλους την ημέρα επί τρεις εβδομάδες και δυνητικά να «υπερφορτώσει» το σύστημα Iron Dome, γράφει ο Σάιμον Τίσνταλ στον Observer.
Παρά τις συνεχείς επιθέσεις με ρουκέτες από την 8η Οκτωβρίου, ο Χασάν Νασράλα, ο αρχηγός της Χεζμπολάχ που λογοδοτεί στον Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, δεν έχει προσφέρει στη Χαμάς πλήρη, ενεργή υποστήριξη. Το ισχυρό «χαρτί» της Χεζμπολάχ το Ιράν μπορεί να το χρησιμοποιήσει πιθανώς μία φορά, και είναι άγνωστο εάν θα είναι αυτή. Η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του Ισραήλ σε κάθε περίπτωση διαμηνύει ότι η χώρα είναι έτοιμη για όλα τα ενδεχόμενα, διαθέτοντας πλήρως καταρτισμένα σχέδια τόσο για άμυνα, όσο και για επίθεση. Στον ισραηλινό Τύπο υπήρξαν χθες αναφορές ότι κυβέρνηση και στρατός θα εξέταζαν να καταφέρουν ένα προληπτικό πλήγμα στο Ιράν εάν υπήρχαν απόλυτα ακριβείς και αξιόπιστες πληροφορίες περί επικείμενης ιρανικής επίθεσης. Ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών, Ισραέλ Κατς, αργότερα γνωστοποίησε πως το Ιράν διαβίβασε στο Ισραήλ διά του Ούγγρου υπουργού Εξωτεριών Πέτερ Σιγιάρτο πως σκοπεύει να επιτεθεί.
Η «εξίσωση» σαφώς θα αλλάξει δραματικά εάν το Ιράν επιχειρήσει να χτυπήσει πολιτικούς στόχους στο Ισραήλ.
Το Ιράν έχει ήδη εκδώσει ΝΟΤΑΜ για το κέντρο, τα δυτικά και τα βορειοδυτικά της χώρας, ακυρώνοντας εισερχόμενες και εξερχόμενες πτήσεις, γεγονός που υποδηλώνει ότι φοβάται ότι πολιτικά αεροσκάφη μπορεί να βρεθούν εν μέσω στρατιωτικής δράσης. Σε προηγούμενη στρατιωτική αντιπαράθεση τον Ιανουάριο του 2020 μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν, το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC) κατέρριψε κατά λάθος ουκρανική πολιτική πτήση από την Τεχεράνη προς το Κίεβο, σκοτώνοντας και τους 176 επιβαίνοντες.
