Μπροστά στην πλέον σημαντική πρόκληση μετά τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, και με πολιτικές προεκτάσεις που θα έχουν αντίκτυπο στις ευρωεκλογές του 2024 και τη δυναμική της Άκρας Δεξιάς, βρίσκεται ο Εμανουέλ Μακρόν καθώς «ανοίγει» σε κλίμα πόλωσης η συζήτηση επί του νέου νομοσχεδίου για το μεταναστευτικό, με την κυβέρνηση να βάλλεται τόσο από τα αριστερά όσο και από τα δεξιά του πολιτικού φάσματος.
Η μακρά και δύσκολη διαδικασία έγκρισης του νομοσχεδίου ξεκίνησε το τελευταίο 24ωρο από τη Γερουσία και τον Δεκέμβριο θα έλθει ενώπιον της Εθνοσυνέλευσης, εκεί όπου θα δοθεί και η μεγάλη «μάχη».
Το φιλελεύθερο Κέντρο έχασε την πλειοψηφία των εδρών κατά τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, ενώ και αυτή καθαυτή η εντολή του Εμανουέλ Μακρόν είναι αδύναμη, καθώς η επανεκλογή του στην προεδρία τον Απρίλιο του 2022 ουσιαστικά ήλθε υπό το φόβο του εκλογικού σώματος να περάσει η Γαλλική Δημοκρατία στα ηνία της Άκρας Δεξιάς της Μαρίν Λεπέν, κάτι που εμμέσως πλην σαφώς έχει αναγνωρίσει και ο ίδιος.
Οι δαιδαλώδεις πτυχές του μεταναστευτικού ζητήματος ανέκαθεν δίχαζαν και προκαλούσαν «εκρήξεις» στη γαλλική πολιτική σκηνή, πολλώ δε μάλλον τώρα που οι ροές καταγράφουν εκ νέου άνοδο και οι φόβοι για την ασφάλεια έχουν ενταθεί μετά τη δολοφονία του καθηγητή στη γαλλική πόλη Αράς και τις επιθέσεις που έχουν σημειωθεί στις Βρυξέλλες. Ο εν εξελίξει πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς έχει δυναμιτίσει ακόμη περισσότερο τη συζήτηση στη Γαλλία, η οποία φιλοξενεί τη μεγαλύτερη εβραϊκή κοινότητα μετά το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες, και εξίσου πολυπληθή μουσουλμανική.
Εν μέσω έξαρσης του αντισημιτισμού, αλλά και της ισλαμοφοβίας, η Μαρίν Λεπέν καραδοκεί για να κερδίσει ψήφους εν όψει των ευρωπαϊκών εκλογών του 2024 και της επόμενης προεδρικής κάλπης, στην οποία ο Μακρόν δεν θα είναι υποψήφιος. Το διακύβευμα της προώθησης του μεταναστευτικού νομοσχεδίου είναι υψηλό για τον Μακρόν, καθώς μία «νίκη» θα αποδυνάμωνε τα «επιχειρήματα» του ακροδεξιού Εθνικού Συναγερμού εν όψει ευρωεκλογών, ενώ σε αντίθετη περίπτωση ο ίδιος θα κινδύνευε να εμφανιστεί ως πρόεδρος σε αποδρομή.
Ελλείψει συμβιβασμού εκ μέρους των συντηρητικών και αριστερών δυνάμεων στην Εθνοσυνέλευση -όπου η κυβέρνηση μειοψηφίας υπό την Ελιζαμπέτ Μπορν χρειάζεται τις ψήφους των Ρεπουμπλικανών προς έγκριση του νομοσχεδίου- ίσως καταλήξει να καταφύγει εκ νέου σε αμφιλεγόμενες εκτελεστικές εξουσίες προς παράκαμψη του Κοινοβουλίου για την έγκριση του νομοσχεδίου.
Ωστόσο, η αποκαλούμενη «πυρηνική» επιλογή του άρθρου Άρθρου 49.3 του Συντάγματος δίνει στην αντιπολίτευση το «όπλο» της κατάθεσης προτάσεων μομφής -από τις οποίες οριακά η κυβέρνηση «επιβίωσε» όταν κατέφυγε προ μηνών στην ίδια τακτική για να περάσει τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση, κίνηση που εν μέσω της κοινωνικής ανάφλεξης έριξε περισσότερο λάδι στη φωτιά.
«Το νομοσχέδιο δεν είναι ούτε εξαιρετικό ούτε πολύ κακό, δεν αλλάζει τα θεμελιώδη. Υπάρχει για να δείξει ότι η κυβέρνηση κάνει κάτι εν όψει των ευρωεκλογών, αντιμέτωπη με την άνοδο του Εθνικού Συναγερμού», σχολιάζει στο Politico ο Μπενιαμίν Μορέλ, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Πάνθεον-Ασσάς του Παρισιού.
Το νομοσχέδιο προβλέπει την επιτάχυνση των διαδικασιών απέλασης ξένων που εκλαμβάνονται ως «σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη» ή έχουν διαπράξει εγκλήματα επί γαλλικού εδάφους. Το πιο πολυσυζητημένο σκέλος του ανοίγει δρόμο για την υπό προϋποθέσεις χορήγηση προσωρινού νομικού καθεστώτος σε μετανάστες εκτός ΕΕ που εργάζονται σε κλάδους όπου υπάρχει έλλειψη εργατικού δυναμικού.
Ο Γάλλος υπουργός Εσωτερικών, Ζεράρ Ντερμανέν, εκ των πλέον συντηρητικών υπουργών της κυβέρνησης Μακρόν, δήλωσε κατά την παρουσίαση του νομοσχεδίου ότι οι Γάλλοι προσβλέπουν στις αποφάσεις των αρχών σε μια Ευρώπη «που περιβάλλεται από ασταθή εδάφη». «Το να μιλάμε για μετανάστευση σημαίνει να μιλάμε για την κυριαρχία μας […] αυτούς που θέλουμε να καλωσορίσουμε, αυτούς από τους οποίους θέλουμε να χωρίσουμε» ανέφερε υποστηρίζοντας ότι οι παράτυπη μετανάστευση και οι αιτήσεις χορήγησης ασύλου στην Ευρώπη έχουν αυξηθεί κατά περισσότερο από 60% από την αρχή του έτους.
Δίνοντας το περίγραμμα της μεταρρύθμισης, ο Ζεράρ Ντερμανέν υποστήριξε ότι προσαρμόστηκε προσεκτικά ώστε να ενσωματώνει μέτρα που είναι ταυτόχρονα «σκληρά κατά των αλλοδαπών παραβατών» αλλά και «ανθρώπινα». Όμως από τη μία η αριστερά και οργανώσεις καταγγέλλουν πως τα μέτρα προς επιτάχυνση απελάσεων συνιστούν απειλή για τα δικαιώματα μεταναστών και αιτούντων άσυλο, και από την άλλη οι συντηρητικοί μιλούν για μέτρα που θα λειτουργήσουν ως παράγοντας έλξης για την παράτυπη μετανάστευση.
Κατά τον Μπενιαμίν Μορέλ, η μάχη για το άρθρο που αφορά στις ειδικές άδειες παραμονής είναι σε μεγάλο βαθμό συμβολική, καθώς η κυβέρνηση θα μπορούσε να διευκολύνει την πρόσβαση στις άδειες εργασίας με άλλα μέσα. «Δεν χρειάζεται να υπάρχει στο νομοσχέδιο. Αν υπάρχει, είναι μόνο για να εκτονώσει τις εντάσεις με την αριστερή πτέρυγα της [κεντρώας] πλειοψηφίας», επισήμανε. Αλλά για τους συντηρητικούς, το μέτρο της άδειας παραμονής έχει γίνει «εμμονή», κατά τον ίδιον, επειδή η ταυτότητα του κόμματος και ο ζωτικός τους χώρος μεταξύ της ακροδεξιάς και του κεντρώου συνασπισμού του Μακρόν διακυβεύεται σε βασικά ζητήματα όπως η μετανάστευση.
Εάν πάλι η κυβέρνηση αποσύρει το άρθρο επιχειρώντας συμβιβασμό με τη συντηρητική αντιπολίτευση θα βρει απέναντί της τη δική της αριστερή πτέρυγα βουλευτών. Τον περασμένο μήνα, ομάδα αριστερών βουλευτών της Αναγέννησης, του κόμματος του Μακρόν, έστειλε ξεκάθαρο μήνυμα ότι το άρθρο-κλειδί αποτελεί «κόκκινη γραμμή» γι' αυτούς, όταν υπέγραψαν μια έκκληση με βουλευτές της αριστερής αντιπολίτευσης για να να λάβουν νομικό καθεστώς μετανάστες χωρίς άδεια εργασίας.
Έτερο στοιχείο του νομοσχεδίου που διχάζει είναι το ζήτημα της υγειονομικής κάλυψης των παράτυπων μεταναστών. Οι Ρεπουμπλικανοί ζητούν να εισαχθούν περιορισμοί για τον περιορισμό της ιατρικής βοήθειας. Η Γαλλίδα πρωθυπουργός, Ελιζαμπέτ Μπορν, έχει υπερασπιστεί την κρατική περίθαλψη και αντιτίθεται στην κατάργησή της, μιλώντας για «ζήτημα δημόσιας υγείας« και «ανθρωπιάς». Ωστόσο, ο υπουργός Εσωτερικών Ζεράλντ Νταρμανέν, ο οποίος κινείται σε πιο σκληρή γραμμή, έχει κάνει λόγο για πιθανή «κατάργηση» της υγειονομικής κάλυψης και αντικατάστασή της με κάλυψη μόνο για επείγοντα περιστατικά, λέγοντας ότι αυτός ήταν θα ένας καλός συμβιβασμός με τους Ρεπουμπλικανούς.
Την περασμένη εβδομάδα, χιλιάδες επαγγελματίες Υγείας υπέγραψαν ανοιχτή επιστολή στην εφημερίδα Le Monde, διαμαρτυρόμενοι για τη δρομολογούμενη κατάργηση της κρατικής ιατρικής βοήθειας για τους παράτυπους μετανάστες, λέγοντας ότι κινδυνεύει να επιδεινωθεί όχι μόνο η υγεία των ευάλωτων ατόμων στη Γαλλία, αλλά και η υγεία ολόκληρου του γαλλικού πληθυσμού με μεγαλύτερη έκθεση σε λοιμώδεις νόσους.
