Ως νίκη και απόλυτη επίδειξη αποτρεπτικής ισχύος προβάλλει το ιρανικό καθεστώς στο εσωτερικό ακροατήριο την απευθείας επίθεση κατά του Ισραήλ στο «όνομα» της εκδίκησης για το πλήγμα κατά των Φρουρών της Επανάστασης στη Δαμασκό. Ωστόσο, αφήνοντας στην άκρη την αναμενόμενη προπαγάνδα, το ζήτημα είναι ότι για ένα μεγάλο κομμάτι της ιρανικής κοινωνίας ο εχθρός δεν είναι το Ισραήλ, αλλά το ίδιο το θεοκρατικό καθεστώς και οι Φρουροί της Επανάστασης -σκιώδεις ηγέτες και προστάτες των μουλάδων που συνθλίβουν διαδηλώσεις, ελευθερίες και δικαιώματα.
Το μεγαλύτερο εμπόδιο στην καθεστωτική αλλαγή που ζητούν πολλοί Ιρανοί, όπως εκφράστηκε στις τελευταίες μαζικές διαδηλώσεις του 2022 που πνίγηκαν στο αίμα, είναι οι θεματοφύλακες της Ισλαμικής Επανάστασης του 1979 που έφερε στην εξουσία τον Αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεΐνί. Κράτος εν κράτει στο Ιράν έπειτα από τέσσερις δεκαετίες, το Σώμα των Φρουρών της Επανάστασης (IRGC) δεν έχει μόνο στρατιωτική, αλλά και τεράστια πολιτική και οικονομική επιρροή, και ρόλο σε κάθε πτυχή της ιρανικής κοινωνίας.
Ανεξάρτητο σώμα από τον στρατό, απαντά απευθείας στον ανώτατο πνευματικό ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, δρα εκτός συνόρων με τη Δύναμη Αλ Κουντς που εκτελεί επιχειρήσεις, εκπαιδεύει και οπλίζει τον αποκαλούμενο «άξονα της αντίστασης», και εντός συνόρων έχει εκατοντάδες χιλιάδες μέλη, συμπεριλαμβανομένης της διαβόητης πολιτοφυλακής Μπασίτζ. Είναι εκείνη που κατέστειλε βάναυσα το τελευταίο κύμα αντίστασης κατά του καθεστώτος, αφαιρώντας εκατοντάδες ζωές, φυλακίζοντας και τρομοκρατώντας τους πολίτες του Ιράν.
Η οργή για το θάνατο της 22χρονης Κούρδισσας Μάχσα Αμινί στα «χέρια» της διαβόητης αστυνομίας ηθών, επειδή δεν φόρεσε σωστά την χιτζάμπ που επέβαλε με διάταγμα ο Χομεΐνί στο Ιράν το 1983, γέμισε με το σύνθημα «Γυναίκα, Ζωή Ελευθερία» τους δρόμους του Ιράν, με τις διαδηλώσεις να μετεξελίσσονται σε ένα πρωτοφανές μαζικό κίνημα που ζητούσε ανοιχτά την πτώση του καθεστώτος. Οι Φρουροί της Επανάστασης, ταγμένοι να υπερασπιστούν το ισλαμικό καθεστώς ακόμη και με κόστος ενός εμφυλίου πολέμου, επενέβησαν.
Η φύση και η έκταση των διαδηλώσεων έκαναν τότε πολλούς να αναρωτηθούν αν πρόκειται για μια νέα επανάσταση -μια επανάσταση που θα μπορούσε να ανατρέψει την Ισλαμική Δημοκρατία και να την αντικαταστήσει με μια πιο φιλελεύθερη και αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Ήταν η απόφαση του ιρανικού στρατού να δηλώσει ουδετερότητα που σηματοδότησε το τέλος της δυναστείας των Παχλαβί, θέτοντας το Ιράν σε νέα πορεία, το 1979. Το Σώμα των Φρουρών της Επανάστασης είναι αντιθέτως «σχεδιασμένο» για να προστατεύει το καθεστώς κόντρα στο λαό και ό,τι και αν συμβεί. Σε προγενέστερες περιόδους ανάφλεξης, όπως οι φοιτητικές διαδηλώσεις του 1999 και οι μαζικές διαδηλώσεις που ακολούθησαν τις προεδρικές εκλογές του 2009, οι Φρουροί και η πολιτοφυλακή Μπασίτζ κατέφυγαν σε ωμή βία, συλλήψεις και βασανιστήρια.
Το μαζικό κίνημα του 2022 υποχώρησε αλλά η οργή δεν έχει σβήσει, και ως πρωταρχικός μηχανισμός καταστολής οι Φρουροί της Επανάστασης μόνο δημοφιλείς δεν είναι στο εσωτερικό του Ιράν. Και τώρα που η ηγεσία της χώρας ήλθε να «ξαναγράψει» τους κανόνες εμπλοκής σε έναν σκιώδη πόλεμο δεκαετιών χτυπώντας απευθείας το Ισραήλ ως «τιμωρία» για την εξουδετέρωση στρατηγών των IRGC στη Δαμασκό, οι Ιρανοί βρίσκονται απέναντι στον κίνδυνο να διαταραχθεί η ζωή τους, και να επιδεινωθεί δραματικά η ήδη δεινή οικονομική τους κατάσταση, από τις κινήσεις ενός καθεστώτος που στα μάτια τους είναι ήδη απονομιμοποιημένο.
Η προοπτική ισραηλινών αντιποίνων και ο αντίκτυπος μίας σοβαρής κλιμάκωσης στην ήδη παραπαίουσα οικονομία του Ιράν -με πληθωρισμό άνω του 40% και το ριάλ να υποτιμάται διαρκώς έναντι του δολαρίου- θορυβεί σημαντική μερίδα Ιρανών, που βλέπουν τους Φρουρούς και όχι το Ισραήλ ως τον αντίπαλο. Τα πλάνα που προβάλλει η ιρανική δημόσια τηλεόραση με τους Ιρανούς που πανηγυρίζουν για τα αντίποινα δεν αντανακλούν συνολικά τη βούληση του ιρανικού λαού, όπως επιχειρεί να προβάλλει το καθεστώς.
Αντίθετα, αναλόγως της τροπής που μπορούν να λάβουν οι εξελίξεις, δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο αντιδράσεων στο εσωτερικό του Ιράν. Ως ένδειξη νευρικότητας του καθεστώτος ερμηνεύεται η έντονη παρουσία της αστυνομίας στους δρόμους της Τεχεράνης -φαινομενικά για την επιβολή των ισλαμικών ενδυματολογικών κανόνων που στερούν την αυτοδιάθεση και την ελευθερία των γυναικών, αλλά που πολλοί υποψιάζονται ότι αποσκοπεί κυρίως στην καταστολή τυχόν διαδηλώσεων.
Σε επιστολή που εστάλη στην υπηρεσία του BBC στην περσική γλώσσα, μακρά λίστα Ιρανών όσο στο εσωτερικό της χώρας, όσο και στο εξωτερικό, επικρίνει τις ενέργειες των Φρουρών Επανάστασης, λέγοντας «όχι στην πολεμοκαπηλεία».
Ένα μικρό δείγμα μιας κοινωνίας που διχάζεται από ένα απολυταρχικό, ανελεύθερο καθεστώς είναι τα φωνητικά μηνύματα που δέχθηκε το βρετανικό δίκτυο από δύο γυναίκες. «Πιστεύω ότι ήταν η σωστή απόφαση να επιτεθούμε στο Ισραήλ για να αποτρέψουμε περαιτέρω δολοφονίες Ιρανών διοικητών στη Συρία και αλλού», αναφέρει η μία. «Οι ίδιοι οι Ιρανοί βρίσκονται σε πόλεμο με το σημερινό καθεστώς. Δεν τρέφουμε καμία εχθρότητα προς κανένα έθνος, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ», λέει το δεύτερο μήνυμα.
«Το Τελ Αβίβ είναι το πεδίο μάχης μας, όχι η Τεχεράνη», γράφουν προπαγανδιστικές αφίσες με τις οποίες έχει ντύσει κτήρια το καθεστώς και δείχνουν την ιρανική σημασία και πυραύλους να πλήττουν στόχους. Σε δρόμους ιρανικών πόλεων έχουν εμφανιστεί γκραφίτι που γράφουν «Ισραήλ, χτύπα το σπίτι του ανώτατου ηγέτη [Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ]», και «Ισραήλ χτύπα τους, δεν έχουν το θάρρος να ανταποδώσουν».
Όσον αφορά το ιρανικό πλήγμα με το μπαράζ drone και πυραύλων κατά του Ισραήλ, το Ιράν πέρασε μεν την «κόκκινη γραμμή», αλλά αυτό στο οποίο συγκλίνουν αναλυτές, και έρχεται επίσης να επισημάνει σε ανάλυσή του το εδρεύων στο Λονδίνο think-tank Chatham House, είναι ότι εάν πραγματική πρόθεση της Τεχεράνης ήταν να πλήξει το Ισραήλ δεν θα είχε παραβιάσει μια βασική αρχή των στρατιωτικών επιχειρήσεων -το στοιχείο του αιφνιδιασμού. Αλλά το έκανε. Το Ιράν μετέφερε τις προθέσεις του για ένα σχετικά περιορισμένο χτύπημα στην Ουάσιγκτον και σε αρκετές αραβικές και ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, δίνοντας χρόνο προετοιμασίας.
Όμως, σε κάθε περίπτωση «άλλαξε την εξίσωση» στη μέχρι στιγμής αντιπαράθεση με το Τελ Αβίβ. Τώρα, μένει να διαφανεί ο τόπος, ο χρόνος και η έκταση της αντίδρασης του Ισραήλ, το οποίο και τελεί υπό ισχυρή διεθνή πίεση να επιδείξει αυτοσυγκράτηση προκειμένου να απομακρυνθεί ο κίνδυνος μίας ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης στη Μέση Ανατολή.
