Ο Μπόρις Τζόνσον μπορεί να αναδείχθηκε νικητής στην μάχη της σε βάρος του πρότασης μομφής, ωστόσο οι σκιές πάνω από το μέλλον του ιδίου, όπως και της παράταξής του παραμένουν.
Σε πρώτη ανάγνωση, ο Μπόρις Τζόνσον πήρε ένα προσωρινό «φιλί ζωής», καθώς το καταστατικό των Συντηρητικών δεν επιτρέπει νέα πρόταση μομφής για ένα ακόμα έτος, μέχρι και τον Ιούνιο του 2023. Πρόκειται όμως για «πύρρειο νίκη». Το 58,8% των βουλευτών που τον στήριξε είναι σαφέστατα μικρότερο του 63% που έλαβε, ως ψήφο εμπιστοσύνης, η Τερέζα Μέι το 2018. Η ίδια αποχώρησε έξι μήνες μετά.
Η ιστορία, λοιπόν, δεν είναι με το μέρος του Μπόρις. Ο νομοθέτης Σόλων είχε αποφανθεί ότι «στην πολιτική είναι δύσκολο να ευχαριστήσεις τους πάντες» και ο Μπόρις έχει δυσαρεστήσει με τα σκάνδαλα (partygate), το εξαιρετικά υψηλό ποσοστό 41,2% των βουλευτών του. Το ίδιο ισχύει για τους Συντηρητικούς, υπέρμαχους του Μπρέξιτ, βουλευτές, καθώς ο Τζόνσον θέλει να αλλάξει μονομερώς τη Συμφωνία με την Ευρώπη επειδή ανακάλυψε, «κατόπιν εορτής», ότι η μεταφορά εμπορευμάτων από την Αγγλία στη Βόρεια Ιρλανδία αλλά και στην υπόλοιπη Ιρλανδία δεν γίνεται απρόσκοπτα. Οι Συντηρητικοί, ενάντια στο Μπρέξιτ, βουλευτές, εξακολουθούν και τα έχουν με τον Μπόρις επειδή το Βρετανικό ΑΕΠ θα καταλήξει μακροπρόθεσμα 3% περίπου κάτω από το τι θα συνέβαινε εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όλοι, όμως, βουλευτές και ψηφοφόροι, έχουν βαρεθεί τα ψέματα του Βρετανού πρωθυπουργού σχετικά με την συμμετοχή του σε συνεχή lockdown parties στο νούμερο 10 της Downing Street, αγνοώντας, βέβαια, τους lockdown νόμους τους οποίους ο ίδιος επέβαλε
Η δυσαρέσκεια στο πρόσωπό του δεν πρόκειται να εξαφανισθεί ως «δια μαγείας» επειδή ο ίδιος κέρδισε την πλειοψηφία των βουλευτών του. Άλλωστε, στο δικό του γήπεδο έπαιζε! Να σημειωθεί, επιπλέον, ότι οι δημοσκοπήσεις δείχνουν σαφέστατο προβάδισμα των Εργατικών μέχρι και 8 ποσοστιαίες μονάδες. Και όλα αυτά ενώ δυο τοπικές εκλογικές αναμετρήσεις θα λάβουν χώρα λίαν συντόμως, μέσα στον Ιούνιο του 2022. Εάν οι Συντηρητικοί χάσουν τις δύο έδρες τους, τότε ο Μπόρις θα αμφισβητηθεί και πάλι.
Δεδομένου ότι η Βρετανική οικονομία οδεύει, σύμφωνα με την Τράπεζα της Αγγλίας, προς ελαφρά ύφεση και πληθωρισμό 10%, το λογικό είναι οι ψηφοφόροι να κληθούν στις κάλπες όταν τα χειρότερα θα έχουν περάσει. Να σημειωθεί, βέβαια, ότι η Τράπεζα της Αγγλίας δεν έχει λάβει υπόψιν την «πύρρειο νίκη» του Μπόρις, η οποία κάθε άλλο παρά θα ενθουσιάσει τους όποιους επίδοξους επενδυτές. Συνεπώς, η πιθανότητα χειρότερης οικονομικής ύφεσης, σε σχέση με το βασικό σενάριο της Τράπεζας της Αγγλίας, δεν πρέπει να υποτιμηθεί.
Βάσει και των αρνητικών δημοσκοπήσεων, ο Βρετανός πρωθυπουργός δεν πρόκειται να αιφνιδιάσει με πρόωρες εκλογές. Αυτές εξακολουθούν και αναμένονται το 2024. Με άλλα λόγια, η γνωστή φράση «είναι η οικονομία, ανόητε», από τον Τζέιμς Κάρβιλ, στρατηγό της καμπάνιας του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον, ζει και βασιλεύει καθώς η οικονομία πρόκειται να καθορίσει τις όποιες εξελίξεις σε επίπεδο εθνικών εκλογών.
Να σημειώσω, επιπλέον, ότι η παραμονή του στην πρωθυπουργία κάθε άλλο παρά θα αναθερμάνει τις σχέσεις μεταξύ Σκωτίας και Λονδίνου. Ο Μπόρις, ως «αρχιτέκτονας» του Μπρέξιτ, αποτελεί «κόκκινο πανί» για τους Σκοτσέζους. Δυστυχώς, αυξάνεται (κατά τη γνώμη μου) η πιθανότητα οι Σκοτσέζοι ψηφοφόροι να ψηφίσουν υπέρ της ανεξαρτησίας της Σκωτίας (εάν, και εφόσον, η Βρετανική κυβέρνηση εγκρίνει το σχετικό δημοψήφισμα). Για την ιστορία, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δίνουν 51% στο «ΟΧΙ» σε σχέση με 49% στο «ΝΑΙ» στην ανεξαρτησία (https://data.spectator.co.uk/category/politics). Λογικό είναι να αναμένουμε «άλμα» του «ΟΧΙ» μετά την επικράτηση του Μπόρις.
Σε κάθε περίπτωση, προς ώρας μάλλον «τη γλύτωσε». Έπεται εξεταστική επιτροπή στο Βρετανικό Κοινοβούλιο η οποία θα εξετάσει εάν ο Βρετανός πρωθυπουργός παραπλάνησε τους βουλευτές λέγοντας ψέματα σχετικά με την συμμετοχή του στα Covid parties. Οκτώ πάντως στους δέκα Βρετανούς πιστεύουν ότι ο πρωθυπουργός τους είναι ψεύτης. Εάν η εξεταστική επιτροπή συμφωνήσει, τότε θα αναγκασθεί να παραιτηθεί.
* Ο Κώστας Μήλας είναι καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο University of Liverpool Management School.
