«Υποτονική» έχει υπάρξει η αντίδραση του Κρεμλίνου ενώπιον της ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή καθώς ο Βλαντιμίρ Πούτιν σταθμίζει ανταγωνιστικές συμμαχίες και τα ρωσικά συμφέροντα στην περιοχή. Η απουσία καταδίκης της τρομοκρατικής επίθεσης της Χαμάς είναι εκκωφαντική, όμως η Μόσχα δείχνει ταυτόχρονα επιφυλακτική στο να αποξενώσει πλήρως το Ισραήλ.
Έχοντας αδράξει την ευκαιρία για την απόδοση της ευθύνης για τα όσα συνέβησαν και συμβαίνουν αποκλειστικά και μόνο στην «αποτυχημένη» πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών στη Μέση Ανατολή, η Ρωσία επιχειρεί να επωφεληθεί από την κατάσταση και σε μεγάλο βαθμό το πετυχαίνει δεδομένου ότι αναπόφευκτα αποσπάται η προσοχή από τη δική της απρόκλητη εισβολή στο έδαφος της Ουκρανίας. Αρκεί όμως ο πόλεμος να μην γενικευτεί.
Η Μόσχα θα μπορούσε εύκολα να παρασυρθεί σε μία ευρύτερη σύγκρουση που θα την ανάγκαζε να διαλέξει ξεκάθαρα πλευρά και θα έβλεπε την επιρροή και τα συμφέροντά της στη Μέση Ανατολή να πλήττονται. Πρόκειται για το εφιαλτικό σενάριο της γενίκευσης του πολέμου με άμεση εμπλοκή της Χεζμπολάχ και του Ιράν, το οποίο η κυβέρνηση Μπάιντεν προσπαθεί εναγωνίως να αποτρέψει μέσω της ανάπτυξης και δεύτερου αεροπλανοφόρου στην περιοχή ως μέσο αποτροπής, αλλά και εντατικής διπλωματίας τη στιγμή κατά την οποία βρίσκεται προ των πυλών η ισραηλινή χερσαία επίθεση στη βυθισμένη σε ανθρωπιστική κρίση Λωρίδα της Γάζας.
«Η Ρωσία επωφελείται από μια τοπική και παρατεταμένη σύγκρουση μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς που περιορίζεται στη Γάζα, αλλά αν η σύγκρουση ‘ανοίξει’ σε πολλά άλλα μέτωπα όπως στη Συρία, το Ιράκ ή τον Λίβανο, τότε θα μπορούσε να γίνει μια πολύ προβληματική εξέλιξη για τους Ρώσους» σχολιάζει ο Σαμουέλ Ραμανί, γεωπολιτικός αναλυτής και συνεργάτης του think-tank Royal United Services Institute, επισημαίνοντας πως αυτή είναι μία «πολύ ανησυχητική στιγμή» για τη Μόσχα.
«Θα μπορούσε να αποτελέσει μια ευκαιρία γι' αυτούς, αλλά θα μπορούσε επίσης να έχει ένα πολύ, πολύ καταστροφικό αποτέλεσμα για την επιρροή τους και στη Μέση Ανατολή, εάν η σύγκρουση ξεφύγει από τον έλεγχο», επισημαίνει ο αναλυτής μιλώντας στο δίκτυο CNBC.
Ένας από τους πιο προφανείς τρόπους με τους οποίους ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς «βοηθάει» τη Ρωσία είναι ότι αποδυναμώνει την προσοχή της Δύσης προς την Ουκρανία. Η συγκυρία δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερη για τη Ρωσία κατά κάποιον τρόπο, με μια υφέρπουσα αίσθηση ότι η υποστήριξη για τη συνέχιση της χρηματοδότησης του Κιέβου και η «υπομονή» με τον 19μηνο πόλεμο, μειώνεται. Οι εξελίξεις που έχουν έλθει από τις ΗΠΑ και το ρεπουμπλικανικό «στρατόπεδο», αλλά και οι ρωγμές στην ευρωπαϊκή ενότητα με τη νίκη του λαϊκιστή Ρόμπερτ Φίτσο στη Σλοβακία, δεν είναι καθόλου καλά νέα για το Κίεβο.
Οι αναλυτές θεωρούν επίσης δεδομένο ότι η Ρωσία θα χρησιμοποιήσει τον πόλεμο που πυροδότησε η τρομοκρατία της Χαμάς για να σπείρει την παραπληροφόρηση για την Ουκρανία και το διχασμό μεταξύ των συμμάχων της σε κάθε πεδίο και κάθε μέτωπο. Είναι οι διαιρέσεις στους κόλπους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που επιχειρεί άλλωστε να εκμεταλλευτεί και με την πρόταση ψηφίσματος που κατέθεσε για «ανθρωπιστική εκεχειρία» στη Λωρίδα της Γάζας.
Το σχέδιο ψηφίσματος, που τίθεται σε ψηφοφορία κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας στη 1.00 τα ξημερώματα της Τρίτης (ώρα Ελλάδας), ουδεμία αναφορά περιέχει στη Χαμάς. Αντίθετα, ρητή καταδίκη των «απεχθών τρομοκρατικών επιθέσεων» της οργάνωσης εμπεριέχει έτερο ψήφισμα που έχει υποβάλει η Βραζιλία, προεδρεύουσα το Συμβουλίου Ασφαλείας την τρέχουσα περίοδο, και το οποίο θα τεθεί επίσης σε ψηφοφορία.
H Ρωσία διατηρεί σχέσεις με τη Χαμάς, ουδέποτε την έχει χαρακτηρίσει τρομοκρατική οργάνωση -ούτε και τώρα που σφαγίασε αμάχους-, ενώ αντιπροσωπείες της είχαν μεταβεί στη Μόσχα φέτος και πέρυσι.
Το σχέδιο ψηφίσματος, που τίθεται επί τάπητος κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας στη 1.00 τα ξημερώματα της Τρίτης (ώρα Ελλάδας), ουδεμία αναφορά περιέχει στη Χαμάς. H Ρωσία διατηρεί σχέσεις με τη Χαμάς, ουδέποτε την έχει χαρακτηρίσει τρομοκρατική οργάνωση -ούτε και τώρα που σφαγίασε αμάχους-, ενώ αντιπροσωπείες της είχαν μεταβεί στη Μόσχα φέτος και πέρυσι.
Πέραν των δεσμών που διατηρεί επί μακρόν με την οργάνωση, η Ρωσία εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, και ελλείψει επαρκών αποθεμάτων, έχει καταστεί και σύμμαχος με το Ιράν -το «χέρι» που οπλίζει και χρηματοδοτεί τη Χαμάς. Σε κάθε περίπτωση δεν θεωρείται ότι η Μόσχα ενέχεται ή γνώριζε εκ των προτέρων για την τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα την εκμεταλλευτεί.
Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών έχει καλέσει όλες τις πλευρές να αποκηρύξουν τη βία, να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να εφαρμόσουν κατάπαυση του, προειδοποιώντας για δυνητικά πολύ επικίνδυνη κλιμάκωση. Σε αυτό το πλαίσιο κινείται και το ψήφισμα που κατατέθηκε την περασμένη Παρασκευή στο Συμβούλιο Ασφαλείας, και σύμφωνα με διπλωματικές πηγές που επικαλούνται διεθνή μέσα «αιφνιδίασε τους πάντες».
Λίγα λεπτά πριν ολοκληρωθεί η κεκλεισμένων των θυρών συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας στις 13 Οκτωβρίου, ο πρεσβευτής της Ρωσίας στα Ηνωμένα Έθνη, Βασίλι Νεμπέζνια, μοίρασε στους 14 ομολόγους του προσχέδιο ψηφίσματος που καλεί σε «άμεση εκεχειρία» για την προστασία Ισραηλινών και Παλαιστινίων και σε «ανεμπόδιστη» ανθρωπιστική πρόσβαση στη Γάζα. Καταδικάζονται «όλες οι πράξεις τρομοκρατίας» -δίχως αναφορά στη Χαμάς- και ζητείται η σφαλής απελευθέρωση όλων των ομήρων.
«Είμαστε πεπεισμένοι ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας πρέπει να δράσει για να θέσει τέλος στην αιματοχυσία και να επανεκκινήσει τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με σκοπό τη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους, όπως υποτίθεται ότι θα γινόταν πριν από πολύ καιρό», δήλωσε ο Ρώσος πρεσβευτής. Διπλωμάτες ανέφεραν την ίδια στιγμή υπό καθεστώς ανωνυμίας ότι πολλοί πρεσβευτές δεν διάβασαν καν το προσχέδιο ψηφίσματος πριν το απορρίψουν. Παρά τα εγκλήματα πολέμου που έχουν διαπραχθεί στην Ουκρανία, η Ρωσία παραμένει μόνιμο κράτος-μέλος του ΣΑ, με δικαίωμα βέτο, όπως και η Κίνα μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βρετανία και τη Γαλλία.
Μόσχα και Πεκίνο έχουν σφυρηλατήσει συμμαχία κατά των Ηνωμένων Πολιτειών και άλλων δημοκρατικών εθνών, η οποία περιπλέκεται τώρα από τον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς. Η Κίνα έχει προσπαθήσει να εξισορροπήσει τους δεσμούς της με το Ισραήλ με τις οικονομικές της σχέσεις με το Ιράν και τη Συρία, που υποστηρίζονται σθεναρά από τη Ρωσία. Ο Κινέζος πρεσβευτής στον ΟΗΕ, Ζανγκ Γιουν, έκανε λόγο κατόπιν της τελευταίας συνεδρίασης για μία «αναδυόμενη συναίνεση σχετικά με τις ανθρωπιστικές ανησυχίες», αναφέροντας πως χαιρετίζει κάθε προσπάθεια αποκλιμάκωσης.
Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή σαφώς θα συζητηθεί κατά την επίσκεψη του -καταζητούμενου για εγκλήματα πολέμου- Βλαντιμίρ Πούτιν στην Κίνα εντός των ημερών. Θα είναι η πρώτη φορά που ο Ρώσος πρόεδρος επισκέπτεται το Πεκίνο αφότου διακήρυξαν με τον Σι Τζινπίνγκ ότι η φιλία τους... δεν έχει όρια το Φεβρουάριο του 2022, μια ανάσα πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Επί του παρόντος, το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν έχει καταφέρει να συμφωνήσει σε κοινή ανακοίνωση. Κράτη-μέλη έχουν καταδικάσει την τρομοκρατία της Χαμάς μεμονωμένα, και όχι ομόφωνα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιμένουν να ζητούν την καταδίκη των «αποτρόπαιων τρομοκρατικών επιθέσεων της Χαμάς» από το Συμβούλιο Ασφαλείας.
Για την έγκριση ψηφίσματος στο 15μελές Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών απαιτούνται τουλάχιστον εννέα ψήφοι υπό την προϋπόθεση ότι δεν έχει ασκηθεί βέτο από τα μόνιμα κράτη-μέλη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανέκαθεν έχουν θωρακίσει το Ισραήλ από καταδικαστικά ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας.
