Μετά την αινιγματική προειδοποίηση του Μάικ Τέρνερ, προέδρου της Επιτροπής Πληροφοριών της Βουλής των Αντιπροσώπων των Ηνωμένων Πολιτειών, για «σοβαρή απειλή κατά της εθνικής ασφάλειας», κυκλοφόρησαν σενάρια επί σεναρίων, με επικρατέστερο ότι βρίσκεται σε εξέλιξη σχέδιο της Ρωσίας να εγκαταστήσει πυρηνικά στο Διάστημα.
Η προοπτική να μετατραπεί το Διάστημα σε πεδίο μάχης δεν είναι καινούργια. Πριν από 40 και πλέον χρόνια, εν μέσω Ψυχρού Πολέμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν εκείνες που σχεδίαζαν να εξοπλίσουν το Διάστημα. Στις 23 Μαρτίου του 1983, ο Αμερικάνος τότε πρόεδρος Ρόναλντ Ρέιγκαν ανακοίνωνε την «Πρωτοβουλία Στρατηγικής Άμυνας», γνωστή ευρύτερα ως «Πόλεμος των Άστρων». Το σχέδιο προέβλεπε τη δημιουργία ενός δικτύου δορυφόρων που θα είχαν την ικανότητα να εντοπίζουν από το Διάστημα και να αναχαιτίζουν με ισχυρές ακτίνες λέιζερ τους σοβιετικούς βαλλιστικούς πυραύλους, προτού αυτοί φθάσουν στον στόχο τους.
Το σχέδιο δεν υλοποιήθηκε ποτέ, το κόστος ήταν… αστρονομικό, η τεχνολογία της εποχής έπρεπε να κάνει άλματα για να στηρίξει το εγχείρημα, ενώ η ανακοίνωσή του από τον Ρέιγκαν ενίσχυσε την επιχειρηματολογία και τις αντιδράσεις του ισχυρού την περίοδο εκείνη αντιπολεμικού κινήματος. Ωστόσο αποδείχτηκε αποφασιστική η συμβολή του στην μετέπειτα ιστορική αναδίπλωση της Σοβιετικής Ένωσης, μέχρι την τελική κατάρρευση του Ανατολικού Μπλοκ.
Σήμερα οι συνθήκες έχουν αντιστραφεί. Η απειλή στρατιωτικοποίησης του Διαστήματος προέρχεται από τη Μόσχα, εν μέσω μάλιστα μίας έμμεσης σύγκρουσης της Δύσης με τη Ρωσία στην Ουκρανία, δηλαδή σε πρώην σοβιετικό έδαφος.
Σύμφωνα με τον Economist, πολλές από τις αρχικές αναφορές για τη μυστηριώδη αυτή ρωσική απειλή είναι αντιφατικές και υπάρχουν ουσιαστικά τρία ενδεχόμενα: α) ένα νέο πυρηνικό όπλο σχεδιασμένο να καταστρέφει δορυφόρους, το οποίο θα σταθμεύει στο έδαφος και θα εκτοξεύεται μόνο όταν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί, β) ένα πυρηνικό όπλο που θα τεθεί σε τροχιά ή γ) ένας πυρηνικά τροφοδοτούμενος δορυφόρος που δεν θα είναι η ίδιος βόμβα, αλλά αντίθετα θα χρησιμοποιεί πυρηνική ενέργεια για τη λειτουργία κάποιας άλλης συσκευής.
«Δεν μιλάμε για ένα όπλο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να επιτεθεί σε ανθρώπους ή να προκαλέσει φυσική καταστροφή εδώ στη Γη» δήλωσε ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Τζον Κίρμπι, και άφησε να εννοηθεί ότι ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, δεν έχει δώσει το πράσινο φως για να δοθούν στη δημοσιότητα οι πληροφορίες που έχουν στα χέρια τους οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες για τις ρωσικές κινήσεις.
Προσέθεσε πάντως ότι το όπλο είναι διαστημικό και ότι δεν διαθέτει εξαρτήματα που θα μπορούσαν να καταστρέψουν διαστημικές κατασκευές από το έδαφος. Αξιωματούχοι που ενημερώθηκαν για το θέμα φέρονται να εκτιμούν, σύμφωνα με του New York Times, ότι η Ρωσία αναπτύσσει ένα νέο διαστημικό πυρηνικό όπλο που έχει σχεδιαστεί για να απειλήσει το εκτεταμένο δορυφορικό δίκτυο των Ηνωμένων Πολιτειών.
Οι πυρηνικές εκρήξεις στο Διάστημα απαγορεύονται από τη Συνθήκη του 1963, όπως και τα πυρηνικά όπλα σε πλήρη τροχιά γύρω από τη Γη βάσει της Συνθήκης του 1967, μέρος των οποίων είναι η Ρωσία. Εξάλλου, η Ρωσία δεν θα είχε λόγο να τολμήσει μία πυρηνική έκρηξη από χαμηλή γήινη τροχιά και πάνω (δηλ. πάνω από τα 2.000 χλμ.), καθώς ο ηλεκτρομαγνητικός παλμός που δημιουργείται από μια τροχιακή έκρηξη, σε συνθήκες «κενού» του Διαστήματος, θα μπορούσε να προκαλέσει ζημιά στα ηλεκτρονικά των δορυφόρων σε μεγάλο μέρος του ουρανού εξαιτίας της διάχυσης της ραδιενεργής ακτινοβολίας.
Η πυρηνική έκρηξη δεν θα προκαλέσει ζημιές μόνο σε δορυφόρους που βρίσκονται σε οπτική επαφή, αλλά και σε εκείνους που βρίσκονταν ακόμη και στην άλλη πλευρά της Γης, επειδή η ακτινοβολία θα διοχετευθεί από το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη. Μία πυρηνική έκρηξη θα επηρέαζε όχι μόνο τους αμερικανικούς δορυφόρους αλλά και εκείνους της ίδιας της Ρωσίας, της Κίνας και άλλων χωρών, όπως και τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό και τον κινεζικό Tiangong. Μια επίθεση αυτού του είδους, σχολίαζει ο Economist, φαίνεται να ταιριάζει καλύτερα σε κράτη απελπισμένα όπως η Βόρεια Κορέα και το Ιράν, τα οποία έχουν λίγες δικές τους διαστημικές δυνατότητες για να προστατεύσουν, και όχι στη Ρωσία.
Σύμφωνα με ένα άλλο σενάριο, η Ρωσία ενδέχεται να έχει αναπτύξει ένα δορυφορικό σύστημα που θα τροφοδοτείται από πυρηνικό αντιδραστήρα και θα μπορούσε με ηλεκτρονικά αντίμετρα να βγάλει εκτός λειτουργίας εχθρικούς δορυφόρους, τυφλώνοντας δορυφορικά συστήματα επικοινωνίας, συλλογής πληροφοριών, στρατιωτικών εφαρμογών, επιτήρησης, ναυσιπλοΐας, αεροπλοΐας, γεωεντοπισμού κ.ο.κ. Οι δορυφόροι με πυρηνικό αντιδραστήρα διαθέτουν άφθονη ενέργεια, μπορούν να μεταφέρουν ισχυρότερους παρεμβολείς, να προκαλέσουν μη αναστρέψιμα πλήγματα (ίσως και με βολές) και επιτρέπουν αδιάλειπτη καταστολή ηλεκτρονικών συστημάτων σε μεγάλες περιοχές.
Ασχέτως πάντως με την προειδοποίηση Τέρνερ, τα τελευταία χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες επεξεργάζονταν όλο και περισσότερο παρόμοια σενάρια, καθώς μια από τις πρώτες εχθρικές κινήσεις που θα αντιμετωπίσουν πιθανότατα σε οποιονδήποτε μεγάλο πόλεμο με την Κίνα ή τη Ρωσία θα είναι μια προσπάθεια απενεργοποίησης των αμερικανικών δορυφόρων. Απέναντι σε αυτόν το κίνδυνο, τα αμερικανικά σχέδια προβλέπουν τώρα την τοποθέτηση σε χαμηλή τροχιά σμήνη από μικρούς φθηνούς και σχετικά αναλώσιμους δορυφόρους, που μπορούν να εκτοξεύονται ακόμη και κάθε εβδομάδα, στο πρότυπο του συστήματος του Starlink του Ίλον Μασκ. Ακόμη κι αν οι εχθροί των ΗΠΑ εξουδετερώσουν δεκάδες από τους δορυφόρους αυτούς, το σύστημα θα μπορούσε να παραμένει επιχειρησιακό με εκτροπή των λειτουργιών σε άλλες μονάδες του δικτύου.
