Σε μόνιμη σύγκρουση με τους κοινοτικούς θεσμούς για το Κράτος Δικαίου που «ξηλώνει» εδώ και πάνω από μία δεκαετία βρίσκεται ο Βίκτορ Όρμπαν, έχοντας αναγάγει σε «κανόνα» τις απειλές να εκτροχιάσει κρίσιμες ευρωπαϊκές αποφάσεις που απαιτούν ομοφωνία προς εξασφάλιση παραχωρήσεων από τις Βρυξέλλες. Ο πόλεμος του Βλαντιμίρ Πούτιν κατά της Ουκρανίας έχει διευρύνει από το Φεβρουάριο του 2022 το πεδίο (εκβιαστικής) δράσης του Ούγγρου πρωθυπουργού, ο οποίος επιχειρεί σταθερά να υπονομεύσει το κοινό μέτωπο κατά της Ρωσίας.
Έναν Βίκτορ Όρμπαν σε ρόλο «Δούρειου Ίππου» της Ρωσίας έχουν απέναντί τους οι «26». Έναν ηγέτη κράτους-μέλους της Ένωσης που φωτογραφιζόταν περιχαρής με τον Βλαντιμίρ Πούτιν τον Οκτώβριο, του έσφιγγε το χέρι και δήλωνε «περήφανος» για τη συνάντησή τους. Κατ’ αυτόν άλλωστε η Ρωσία «δεν αποτελεί» κίνδυνο για την Ευρώπη· αντίθετα στο πλαίσιο του αφηγήματος, που προβάλλεται από τα μέσα ενημέρωσης που τελούν υπό τον συντριπτικό έλεγχό του, είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες που παρατείνουν τον πόλεμο στην Ουκρανία διά της επιβολής κυρώσεων στη Μόσχα και την αποστολή όπλων στο Κίεβο.
Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των Βρυξελλών ο Βίκτορ Όρμπαν παρακάμφθηκε όσον αφορά τη λήψη της ιστορικής βαρύτητας απόφασης για την έναρξη ενταξιακής διαπραγμάτευσης με την Ουκρανία. Ακόμη και εάν στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής του Ιανουαρίου επιμείνει στο βέτο για τη ζωτική οικονομική βοήθεια, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα βρει το μηχανισμό να διαθέσει το ποσό των 50 δισ. ευρώ που έχει υποσχεθεί στο Κίεβο. Όμως, ο Όρμπαν δεν παύει να αποτελεί αγκάθι στο πλευρό της ΕΕ.
Ο Ούγγρος πρωθυπουργός διαθέτει πλούσιο ιστορικό στις προσπάθειες να χρησιμοποιήσει διαφωνίες με Ευρωπαίους ηγέτες προς εκλογικό όφελος. Οι δημοτικές εκλογές που θα λάβουν χώρα στην Ουγγαρία στις 9 Ιουνίου 2024, την ίδια ημέρα που θα στηθούν οι κάλπες των ευρωεκλογών, αποτελούν πρόσθετο παράγοντα που αναμένεται να οδηγήσει το κυβερνών Fidesz σε σκληρή στάση κατά κοινοτικών θεσμών και Κιέβου.
Επί χρόνια, ο Όρμπαν χρησιμοποιεί τη ρητορική ότι «η Ουγγαρία βρίσκεται υπό πολιορκία» για να κρατήσει «ζεστή» την εκλογική του βάση, καταγγέλλοντας ότι οι πολιτικές των Βρυξελλών δήθεν προωθούν την παράνομη μετανάστευση, υπονομεύουν τις χριστιανικές και συντηρητικές αξίες, συντηρούν τις υψηλές τιμές της ενέργειας, τροφοδοτούν τον πόλεμο στην Ουκρανία ή, πιο πρόσφατα, εκβιάζουν την Ουγγαρία να στηρίξει την Ουκρανία.
Αναλυτές συνοψίζουν την έκβαση στις Βρυξέλλες στο ότι ο Βίκτορ Όρμπαν υπαναχώρησε όταν όλοι θεωρούσαν ότι θα επιμείνει (όσον αφορά την ενταξιακή διαπραγμάτευση) και επέμεινε όταν όλοι νόμιζαν ότι θα υποχωρήσει (το βέτο στα 50 δισ. ευρώ).
Πριν δεχθεί να βγει από την αίθουσα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου «για να πιει έναν καφέ», όπως τον παρότρυνε ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς στον οποίο και πιστώνεται η λύση της «δημιουργικής απουσίας» Όρμπαν, η Κομισιόν είχε αποδεσμεύσει 10,2 δισ. ευρώ από τα «παγωμένα» κονδύλια προς την Ουγγαρία αφότου προηγήθηκαν δικαστικές μεταρρυθμίσεις. Η κίνηση συνοδεύτηκε από επικρίσεις ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποκύπτει στους εκβιασμούς Όρμπαν, αν και είχε δρομολογηθεί επί μήνες και «παγωμένα» παραμένουν άλλα 21 δισ. ευρώ.
Απόντος του Βίκτορ Όρμπαν, οι «26» άναψαν ομόφωνα το πράσινο φως στην Ουκρανία. Εκείνος επανήλθε λέγοντας ότι δεν ήθελε να συμμετάσχει σε μία «κακή απόφαση», που σε κάθε περίπτωση χαρακτήρισε συμβολική και με ένα… πρόχειρο υπολογισμό ανέφερε ότι θα έχει τουλάχιστον 75 περιστάσεις στο μέλλον να μπλοκάρει την ένταξη.
Όταν έπεσαν στο κενό οι προσπάθειες των «26» έως τις 2.00 τα ξημερώματα της Παρασκευής να τον πείσουν να μην μπλοκάρει την οικονομική βοήθεια και τελικά άσκησε βέτο, ο Όρμπαν μίλησε για τα «εθνικά συμφέροντα» της Ουγγαρίας.
Το αποτέλεσμα ήταν να δεχθεί τα συγχαρητήρια του Κρεμλίνου, το οποίο και παρέκαμψε τη στροφή Όρμπαν στο ενταξιακό. «Σε αντίθεση με πολλές ευρωπαϊκές χώρες, [σ.σ. η Ουγγαρία] προστατεύει τα συμφέροντά της, γεγονός που μας εντυπωσιάζει», δήλωσε ο εκπρόσωπος της ρωσικής προεδρίας Ντμίτρι Πεσκόφ.
Όχι μόνο χρήματα...
Επί μακρόν ο Όρμπαν κατηγορείται ότι κρατά όμηρο την ΕΕ όσον αφορά το Κίεβο για να εκβιάσει την αποδέσμευση των ποσών που «κρατούν» οι Βρυξέλλες. Αυτή είναι η αιχμή των περισσότερων αναλύσεων στον απόηχο της Συνόδου Κορυφής.
Διπλωμάτες που επικαλείται το Politico εκτιμούν ότι ο Όρμπαν χρειάζεται χρόνο για να «χωνέψει» τη μεταστροφή αναφορικά με την ενταξιακή διαπραγμάτευση και δεν θα επιμείνει στο μπλόκο στη βοήθεια. Απόψεις αναλυτών που επικαλείται ο Guardian κυμαίνονται από το ότι η Ιστορία θα καταγράψει ότι ο Ούγγρος πρωθυπουργός υπέκυψε σε μία απόφαση εξαιρετικής γεωπολιτικής βαρύτητας, ήταν μία κυνική αλλά ρεαλιστική κίνηση καθώς η έναρξη της διαπραγμάτευσης ήταν κυρίως συμβολική ενώ το μπλόκο στη βοήθεια άμεσο, έως ότι ο Όρμπαν εκβίασε την ΕΕ για 10,2 δισ. ευρώ και παρόλα αυτά άσκησε βέτο για τη βοήθεια βοηθώντας τον φίλο του Πούτιν.
Υπό διαφορετικό πρίσμα «διαβάζει» ωστόσο τα γεγονότα ο Ιβάν Κραστέφ, επικεφαλής του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών στη Σόφια και συνεργάτης του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Επιστημών (IWM) της Βιέννης. Σε άρθρο του στους Financial Times αναφέρει ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες παρερμηνεύουν τώρα τον Βίκτορ Όρμπαν με τον ίδιο τρόπο που παρερμήνευσαν τον Βλαντιμίρ Πούτιν το 2022. Υπέθεσαν ότι οι σκληροπυρηνικές θέσεις του Όρμπαν ήταν βασικά μια στρατηγική διαπραγμάτευσης -ένας τρόπος να αποσπάσει περισσότερα χρήματα από τις Βρυξέλλες. Ωστόσο, αυτή τη φορά δεν επρόκειτο πρωτίστως για χρήματα, αλλά για τη μελλοντική μορφή της ΕΕ, γράφει ο θεωρητικός Ιβάν Κραστέφ.
«Ο Όρμπαν βλέπει το 2024 ως μια επαναστατική στιγμή, όταν ένας συνδυασμός παραγόντων θα μπορούσε να αλλάξει την πορεία της Ευρώπης. Μετά από μια δεκαετία κρίσεων, οι Ευρωπαίοι είναι αποθαρρυμένοι και δυσπιστούν απέναντι στις κυβερνήσεις τους. Η ακροδεξιά βρίσκεται σε άνοδο. Η μετανάστευση επανέρχεται στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας. Η αποτυχία της αντεπίθεσης της Ουκρανίας τροφοδότησε τις αμφιβολίες ότι το Κίεβο θα μπορέσει να ανακτήσει εδάφη που κατέλαβε η Ρωσία» αναφέρει.
Αν και η Σύνοδος Κορυφής ήταν μια ακόμη απόδειξη της απομόνωσης του Ούγγρου πρωθυπουργού, κατέδειξε επίσης ότι ενώ ο Όρμπαν μπορεί να…. βγαίνει περιστασιακά από την αίθουσα, η φιλοδοξία του δεν είναι η έξοδος από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και αν η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορέσει να λύσει το πρόβλημα Όρμπαν, ο Ιβάν Κραστέφ προειδοποιεί ότι θα αυξηθεί ο κίνδυνος περαιτέρω κατακερματισμού και πολιτικής παράλυσης.
O Θόρνικε Γκορντάτζε, Γεωργιανός πρώην υπουργός αρμόδιος για την Ευρώπη και νυν συνεργάτης του Ινστιτούτου Ζακ Ντελόρ στο Παρίσι, δηλώνει επίσης μιλώντας στο δίκτυο France 24 ότι ο Βίκτορ Όρμπαν διατηρεί πολύ στενή σχέση με τον Βλαντιμίρ Πούτιν και επίσης βρίσκεται πολύ κοντά με άλλους πολιτικούς της σκληρής δεξιάς εντός της ΕΕ που είναι πολύ επικριτικοί απέναντι στην Ουκρανία. Αλλά αυτό που τον διαφοροποιεί είναι ότι δεν είναι συνολικά κατά της διεύρυνσης, αλλά επιζητά τη διεύρυνση της ΕΕ με ομοϊδεάτες του. Θέλει μία Ευρωπαϊκή Ένωση που θα ικανοποιούσε τον Βλαντιμίρ Πούτιν, δηλώνει ο Γεωργιανός πρώην υπουργός.
