«Άκουσα “κου-κου!” και σηκώσαμε τα κεφάλια μας ψηλά - οι τρομοκράτες στέκονταν εκεί, χαμογελώντας [...] Όλοι άρχισαν να τρέχουν, εγώ πήδηξα και έσπασα το πόδι μου και με έπιασαν». Με αυτά τα λόγια, η Μοράν Στέλλα Γιανάι, ένα από τα δεκάδες θύματα απαγωγής από τη Χαμάς, περιγράφει τα όσα έζησε τις 54 ημέρες ομηρίας της στη Γάζα.
Σε συνέντευξή της στο BBC, η Μοράν αναφέρει ότι είχε ήδη συλληφθεί δύο φορές από ομάδες της Χαμάς, όπως είπε, αλλά τους είχε πείσει, επιμένοντας ότι δεν ήταν Εβραία. Την τρίτη φορά, οι απαγωγείς της «δεν μίλησαν, απλώς με άρπαξαν».
Η Μοράν προσπαθούσε απεγνωσμένα να κρυφτεί, καθώς ένοπλοι της Χαμάς εισέβαλαν στον χώρο του φεστιβάλ Nova, λίγα χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Γάζα, στις 7 Οκτωβρίου 2023. Λίγες ώρες νωρίτερα οι τρομοκρατική οργάνωση είχε εισέλθει στο Ισραήλ, εξαπολύοντας επιθέσεις στις συνοριακές κοινότητες.
«Άρχισαν να με πετάνε από τον έναν στον άλλο και με έβαλαν στο αυτοκίνητο. Δύο τρομοκράτες μπροστά, τέσσερις στο πίσω κάθισμα, άλλοι τρεις στο [πορτμπαγκάζ], και μόνο εγώ πάνω σε όλους». Καθώς περνούσαν τα σύνορα της Γάζας, η Μοράν έριξε μια ματιά στο πλήθος στην άλλη πλευρά του φράχτη, πριν κλείσει γρήγορα τα μάτια της.
Περιέγραψε την εικόνα σαν εκείνη ενός «ταύρου» που «μπαίνει σε μια τεράστια αρένα», δήλωσε στο BBC. «Όλοι [ήταν] χαρούμενοι - τα παιδιά, οι γυναίκες, οι άνδρες. Ήταν [πάρα πολλοί] άνθρωποι».
Ένιωσε το αυτοκίνητο να σταματά και την πόρτα του αυτοκινήτου να ανοίγει.
AP Photo/Maya Alleruzzo
«Ένιωσα ότι κάποιος προσπαθούσε να τραβήξει το πόδι μου... Το μόνο που μπορείς να σκεφτείς εκείνη τη στιγμή είναι: σε παρακαλώ ας τελειώσει γρήγορα. Ένα χτύπημα στο κεφάλι και δεν θα αισθανθώ τίποτα. Αν είναι να συμβεί, κάνε το γρήγορα».
Όμως η πόρτα του αυτοκινήτου έκλεισε και πάλι, και το όχημα άρχισε να απομακρύνεται, μαζί με τη Μοράν. Η ίδια ανέφερε ότι αργότερα, έμαθε ότι η ομάδα που την κρατούσε την είχε πουλήσει στη Χαμάς.
Έτσι ξεκίνησε η πρώτη από τις 54 ημέρες αιχμαλωσίας της. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Μοράν μεταφέρθηκε σε επτά διαφορετικές τοποθεσίες, μαθαίνοντας γρήγορα πώς να επιβιώνει.
«Πρέπει πραγματικά να προστατεύσεις το αφήγημά σου», εξήγησε. «Ό,τι συμβαίνει στο πρώτο σπίτι μένει εκεί και δεν έρχεται μαζί σου στο δεύτερο σπίτι ή στο τρίτο σπίτι». Κάθε φορά, είπε, ήταν σημαντικό να προσποιείται ότι όλα στην προηγούμενη τοποθεσία ήταν μια χαρά και ότι οι απαγωγείς της ήταν φίλοι της.
Κάποια στιγμή, κρατούνταν μαζί με μια άλλη γυναίκα, η οποία ήταν 18 ετών και την απήγαγαν ενώ ήταν ξυπόλητη και φορούσε ακόμη τις πιτζάμες της. Η Μοράν, η οποία καταλαβαίνει λίγα αραβικά, θυμάται ότι άκουσε τους απαγωγείς τους να συζητούν ποιος θα έπαιρνε τις γυναίκες ως συζύγους.
«Όταν μετακομίζεις από σπίτι σε σπίτι, πρέπει να σε “εξετάζουν” για να δουν ότι δεν κρύβεις κάτι πάνω σου», είπε η Μοράν. «Είναι ένας “πραγματικά απαραίτητος έλεγχος”, όπως σου εξηγούν».
«Προσπαθώ πάντα να εξηγώ στους ανθρώπους ότι ο “βιασμός” είναι μια πολύ ευρεία λέξη», είπε. «Δεν είναι μόνο η πράξη. Ακόμα και όταν ένας άντρας στέκεται μπροστά στην πόρτα σου και εσύ κάθεσαι και σε κοιτάζει επί 10 λεπτά συνεχόμενα, πέντε με έξι φορές την ημέρα, κάθε μέρα, επί 54 ημέρες. Πίστεψέ με, αυτό είναι βιασμός».
Ερωτηθείσα αν έπεσε θύμα σεξουαλικής επίθεσης κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας της, η Μοράν λέει ότι δεν συνέβη, αλλά ότι έχει ακούσει από άλλες γυναίκες ομήρους ότι βιάστηκαν κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στη Γάζα. Περιέγραψε ότι ξυλοκοπήθηκε από τους απαγωγείς της και τον ψυχικό τρόμο του να είσαι ανίσχυρη σε μια κατάσταση που μπορεί να αλλάξει ανα πάσα στιγμή.
Μια μέρα, είπε, κάθισαν να παίξουν χαρτιά με τους απαγωγείς τους. «Πεινούσα τόσο πολύ, που προσπαθούσα να τους κάνω να γελάσουν για να μας φέρουν κάτι να φάμε», θυμάται.
«[Ένας από τους απαγωγείς] με κορόιδευε. Θύμωσα και είπα κάτι ως αστείο. Τρέχει στο άλλο δωμάτιο, επιστρέφει και με σημαδεύει με ένα όπλο στο κεφάλι, μου φωνάζει και ουρλιάζει ότι θα με σκοτώσει, θα μου τινάξει το κεφάλι στον αέρα».
“She was held with another woman, who was 18…Moran, who understands a little Arabic, remembers overhearing their captors discuss who would take the women as their wives…Moran says she lost 12% of her bodyweight, and her hair, during 54 days in Gaza.”https://t.co/wJF35v8MX3
— Jotam Confino (@mrconfino) April 27, 2024
Μετά από 54 ημέρες αιχμαλωσίας, η Μόραν απελευθερώθηκε στο πλαίσιο μιας συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός τον περασμένο Νοέμβριο, με αντάλλαγμα την απελευθέρωση Παλαιστίνιων κρατούμενων σε ισραηλινές φυλακές.
Οι απαγωγείς της Χαμάς βιντεοσκόπησαν την παράδοση, όπου η ίδια και άλλοι όμηροι φαίνονται να χαμογελούν και να ευχαριστούν τους απαγωγείς τους πριν επιβιβαστούν στο λεωφορείο του Ερυθρού Σταυρού για την έξοδο από τη Γάζα.
Πολλοί άνθρωποι παρατήρησαν τότε ότι φαίνονταν καλά και μάλιστα ευτυχισμένοι. «Μας ανάγκασαν να χαμογελάσουμε και να πούμε ευχαριστώ», δήλωσε. «Κανείς δεν άκουσε τους ψιθύρους που έλεγα στο αγόρι δίπλα μου: περίμενε, πέντε λεπτά ακόμα, μην αρχίσεις να κλαις τώρα, μείνε χαμογελαστός».
Ισραηλινοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι περίπου 30 από τους 133 ομήρους που παραμένουν στη Γάζα είναι νεκροί. Οι ελπίδες για μια νέα συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που θα εξασφαλίσει την απελευθέρωσή τους έχουν εξασθενίσει. Το BBC αναφέρει ότι ιστορίες για τις συνθήκες αιχμαλωσίας - και τις σεξουαλικές επιθέσεις - έχουν σταδιακά έρθει στο φως της δημοσιότητας από ορισμένους από τους ομήρους που έχουν ήδη απελευθερωθεί.
