Από την εποχή του Προέδρου Franklin Delano Roosevelt και του New Deal που άλλαξε τη φυσιογνωμία των ΗΠΑ, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης που ακολούθησε το κραχ του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης το 1929, η συμπλήρωση 100 ημερών στην εξουσία ενός νεοεκλεγέντος Προέδρου αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο.
Πολλώ δε μάλλον για έναν Πρόεδρο που κλήθηκε να διαχειριστεί μία παγκόσμια πανδημία και να διαδεχτεί έναν από τους πιο αμφιλεγόμενους ηγέτες στην ιστορία των ΗΠΑ.
Ο Πρόεδρος Biden σίγουρα δεν κεντρίζει το ενδιαφέρον των ΜΜΕ με τον ίδιο τρόπο που το έκανε ο προκάτοχος του, ούτε διαθέτει τα επικοινωνιακά χαρίσματα του Προέδρου Obama, του οποίου υπήρξε Αντιπρόεδρος. Διαθέτει όμως τεράστια εμπειρία πολλών δεκαετιών και βαθιά γνώση τόσο των θεμάτων που καλείται να διαχειριστεί, όσο και των μηχανισμών της πολιτικής.
Έχοντας υποσχεθεί επιτάχυνση του προγράμματος εμβολιασμών για τον κορoνοϊό, είχε θέσει κατά την ορκωμοσία του τον στόχο να έχουν χορηγηθεί 100 εκατομμύρια δόσεις εντός 100 ημερών, δηλαδή έως τις 30 Απριλίου.
Ο στόχος αυτός επετεύχθη στις 21 Μαρτίου, οπότε τέθηκε νέος στόχος να χορηγηθούν επιπλέον 100 εκατομμύρια δόσεις μέχρι την συμπλήρωση του παραδοσιακού ιστορικού ορόσημου, κάτι το οποίο συνέβη την 21η Απριλίου.
Το αποτέλεσμα, σε συνδυασμό με την εντατικοποίηση του μηνύματος για τη σημασία των μέτρων προστασίας και άλλες σχετικές πρωτοβουλίες της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης, είναι η πανδημία στις ΗΠΑ να έχει υποχωρήσει σημαντικά και η χώρα να έχει σχεδόν επανέλθει σε φυσιολογικούς ρυθμούς.
Ταυτόχρονα, έχοντας ως σύμμαχο το ελεγχόμενο από τους Δημοκρατικούς Κογκρέσο, ο νέος Πρόεδρος πέτυχε την ψήφιση ενός πρωτοφανούς προγράμματος οικονομικής ανόρθωσης, ύψους 1,9 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Ανέτρεψε σχεδόν το σύνολο της μεταναστευτικής πολιτικής της εποχής Trump, κάτι που, κατά τους επικριτές του, οδήγησε σε αύξηση των μεταναστευτικών ροών στα νότια σύνορα των ΗΠΑ, αλλά, σύμφωνα με τους υποστηρικτές του, αποκαθιστά την εικόνα της χώρας ως φάρο ελπίδας και ανθρωπισμού για τον ελεύθερο κόσμο.
Έκανε επίσης στροφή 180 μοιρών στην περιβαλλοντική πολιτική του προκατόχου του, ματαιώνοντας, μεταξύ άλλων, την κατασκευή του αγωγού Keystone XL και επαναφέροντας τις ΗΠΑ στη Συμφωνία των Παρισίων για την καταπολέμηση της Κλιματικής Αλλαγής.
Στην εξωτερική πολιτική, επανέφερε τις ΗΠΑ στο επίκεντρο του παραδοσιακού μεταπολεμικού Διεθνούς Συστήματος Ασφαλείας, επαναβεβαιώνοντας την θέση της Υπερδύναμης ως βασικός πυλώνας του ΝΑΤΟ και εγγυήτριας της Διεθνούς Τάξης.
Η πιο σημαντική του πρωτοβουλία ήταν φυσικά αυτή της οριστικής απόσυρσης των αμερικανικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν, που θα ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο του 2021.
Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ήταν και η άρση της απόφασης της κυβέρνησης Trump για επιβολή κυρώσεων στα μέλη του Μόνιμου Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου μία κίνηση που έγινε ως ένδειξη σεβασμού της διεθνούς έννομης τάξης.
Υπό αυτό το πρίσμα, δηλαδή της επιβεβαίωσης του ρόλου των ΗΠΑ ως θεματοφύλακα της διεθνούς νομιμότητας και ειδικά της αντίθεσης σε καθεστώτα τα οποία δρουν εκτός του πλαισίου αυτού και αποκλίνουν από τους «κανόνες του παιχνιδιού», θα μπορούσε να δει κανείς και το πρόσφατο «ράπισμα» στην Τουρκία του Ερντογάν, με την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων, κάτι που ουδείς προκάτοχος του είχε τολμήσει.
Σε ακόμη πιο τολμηρές, αλλά και αμφιλεγόμενες πρωτοβουλίες που είναι εξαιρετικά δύσκολο να ευοδωθούν, δημιούργησε μία διακομματική Επιτροπή που ανέλαβε να υποβάλλει προτάσεις για τη μεταρρύθμιση του Ανωτάτου Δικαστηρίου και στηρίζει την προσχώρηση της Washington DC και μελλοντικά του Puerto Rico στην Ομοσπονδία ως 51η και 52η Πολιτεία.
Ενδεχόμενο που θα σημάνει την εκπροσώπηση επιπλέον 3,5 εκατομμυρίων αμερικανών πολιτών στην Βουλή και κυρίως στη Γερουσία των ΗΠΑ, κάτι που θα ωφελήσει σημαντικά πολιτικά το Δημοκρατικό Κόμμα.
Έχει επίσης θέσει ψηλά στις προτεραιότητες του την ψήφιση νέου Ομοσπονδιακού Νόμου για τα εκλογικά δικαιώματα καθώς και την ενίσχυση των δημόσιων προγραμμάτων υγείας Medicare και Medicaid και εν γένει του Κράτους Πρόνοιας.
Δεδομένου ότι όλα αυτά απαιτούν την σύμπραξη τουλάχιστον 10 Ρεπουμπλικάνων Γερουσιαστών για να ψηφιστούν με την ενισχυμένη πλειοψηφία που απαιτούν οι κανόνες του Σώματος, φαντάζουν ως υπερβολικά φιλόδοξα, αν όχι ουτοπικά, ειδικά δεδομένης της πόλωσης των τελευταίων ετών.
Είναι όμως ενδιαφέρον ότι ένας άνθρωπος που από πολλούς χαρακτηρίστηκε πριν εκλεγεί ως ένας άχρωμος και μεταβατικός Πρόεδρος έχει ήδη επιδείξει εντυπωσιακό έργο, κατά τη διάρκεια των πρώτων 100 ημερών από την εγκατάσταση του στον Λευκό Οίκο, ηγείται μίας κυβέρνησης που λειτουργεί σε εξαιρετικά υψηλούς ρυθμούς και δείχνει ότι φιλοδοξεί να πετύχει πράγματα που χαρισματικότεροι προκάτοχοι του δεν αποτόλμησαν καν.
Σίγουρα σε κάποιο βαθμό αυτό οφείλεται σε συνθήκες που έχουν ωριμάσει, αλλά ο Joe Biden φαίνεται μέχρι τώρα αποφασισμένος να μην τις αφήσει ανεκμετάλλευτες, σαν έτοιμος από καιρό.
* Ο Νικόλας Νικολαϊδης είναι Διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών ΕΚΠΑ και δικηγόρος.
