Ποιος ευθύνεται πραγματικά για την κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία;
AP / Vyacheslav Prokofyev, Sputnik
AP / Vyacheslav Prokofyev, Sputnik
The Guardian

Ποιος ευθύνεται πραγματικά για την κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία;

Ο τελευταίος μήνας ήταν ιδιαίτερα σκληρός για την Ουκρανία, η οποία έχει συμπληρώσει παραπάνω από 1.000 ημέρες πολέμου με τη Ρωσία και οι λόγοι για αυτό είναι αρκετοί.

Αρχικά, η Ρωσία πρόσθεσε στις στρατιωτικές της τάξεις 11.000 στρατιώτες από τη Βόρεια Κορέα και μισθοφόρους από την Υεμένη, όπως αναφέρεται σε άρθρο γνώμης του Τζέιμς Νίξει, επικεφαλής του προγράμματος Ρωσίας-Ευρασίας στο think tank Chatham House, στον Guardian.

Η Ρωσία έχει επίσης έχει πλήξει με σφοδρότητα το ενεργειακό δίκτυο της Ουκρανίας, τη στιγμή που οι θερμοκρασίες πέφτουν κάτω από το μηδέν και έχει εκτοξεύσει πειραματικά όπλα μεσαίου βεληνεκούς.Επίσης, συνεχίζει να κερδίζει έδαφος στα ανατολικά.

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ο υποψήφιος που προτιμά η Ρωσία έχει εκλεγεί πρόεδρος των ΗΠΑ, υποσχόμενος να τερματίσει τον πόλεμο σε «24 ώρες» - και όχι με όρους υπέρ της Ουκρανίας.

Ωστόσο, μετά από όλα αυτά, η ερώτηση που διατυπώνεται συχνά το τελευταίο διάστημα είναι αν η Δύση κλιμακώνει τον πόλεμο.

Το ερώτημα αφορά την άρση ορισμένων περιορισμών που είχαν επιβληθεί στην Ουκρανία, οι οποίοι απαγόρευαν στο Κίεβο να χρησιμοποιεί δυτικούς πυραύλους για επιθέσεις εντός του ρωσικού εδάφους.

Η πολιτική της Δύσης

Η δυτική πολιτική όμως όσον αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία είναι περισσότερο επιφυλακτική, απελευθερώνοντας σιγά - σιγά περαιτέρω αποστολές οπλισμού, με την Ουκρανία να αγωνίζεται για την υπεράσπισή της αλλά να μην μπορεί να εκδιώξει τη Ρωσία από τα εδάφη της.

Ο λόγος για τον οποίο συμβαίνει αυτό είναι διττός.

Πρώτον, το κόστος θα ήταν πολύ μεγαλύτερο - σε αμυντικές δαπάνες, δωρεές όπλων και διατήρηση της λειτουργίας της ουκρανικής οικονομίας και κοινωνίας, καθώς οι πόλεμοι είναι ακριβοί.

Οι δημοκρατικές κυβερνήσεις που εξαρτώνται από τους ψηφοφόρους τους δεν θέλουν να τους το πουν αυτό. Όπως φάνηκε από τις εκλογές στις ΗΠΑ, όταν οι φόροι και οι τιμές των εμπορευμάτων αυξάνονται, αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία συνήθως καταψηφίζονται.

Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο ο δυτικός κόσμος δεν έδωσε στην Ουκρανία όλα όσα θα μπορούσε να έχει δώσει είναι ότι όσο και αν η Ρωσία έχει κλιμακώσει, με πιο πρόσφατη την εκτόξευση ενός «πειραματικού» βαλλιστικού πυραύλου, οι ΗΠΑ κυρίως δεν θέλησαν να απαντήσουν.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει σαφώς ενοχληθεί από τις πυρηνικές απειλές της Ρωσίας και την επικαιροποίηση του πυρηνικού της «δόγματος» (παρά το γεγονός ότι οι δικτάτορες δεν μπαίνουν στον κόπο να συμβουλευτούν εγχειρίδια για το πότε πρέπει να χρησιμοποιήσουν πυρηνικά όπλα). Πρόκειται για μια απεικόνιση του πώς λειτουργεί ο πυρηνικός εκβιασμός.

Πριν από την προσάρτηση της Κριμαίας και την εισβολή της Ρωσίας στο ουκρανικό Ντονμπάς το 2014, η Δύση αρνήθηκε να παράσχει στην Ουκρανία οποιαδήποτε στρατιωτική βοήθεια ή να επιβάλει ουσιαστικές κυρώσεις στη Ρωσία, παρά το ιστορικό επιθετικότητας της.

Στα οκτώ χρόνια που μεσολάβησαν από αυτό το περιστατικό μέχρι την πλήρους κλίμακας ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022, η Δύση παρείχε μηδαμινές ποσότητες στρατιωτικού υλικού και οι κυρώσεις της στη Ρωσία ήταν ελαφρές.

Όταν ξεκίνησε η εισβολή, η Γερμανία προσέφερε μόνο κράνη. Τα τανκς της δεν έφτασαν παρά ένα χρόνο αργότερα. Τα μαχητικά αεροσκάφη F-16 δεν πετούσαν μέχρι τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους.

Και οι πύραυλοι Storm Shadow του Ηνωμένου Βασιλείου δεν μπορούσαν να εκτοξευθούν στο ρωσικό έδαφος μέχρι την περασμένη εβδομάδα. Οι νάρκες κατά προσωπικού έχουν πλέον εγκριθεί, αλλά δεν έχουν ακόμη φθάσει.

Πηγή: Oleg Petrasiuk/Ukrainian 24th Mechanised Brigade via AP

Η Ουκρανία χρειάζεται βοήθεια

Αν είχε δοθεί ο εξοπλισμός πριν από την εισβολή όπως και η άδεια για την άμεση χρήση του, η Ουκρανία θα ήταν σίγουρα σε καλύτερη θέση τώρα.

Δεν μπορεί κανείς να πει με βεβαιότητα ότι η Ουκρανία θα είχε εκδιώξει τη Ρωσία από το έδαφός της. Αλλά εξίσου δεν μπορεί κανείς να πει με βεβαιότητα ότι η Ρωσία θα είχε εισβάλει αν η Ουκρανία ήταν καλύτερα εξοπλισμένη.

Αυτό που μπορεί να πει κανείς, ωστόσο, είναι ότι θα ήταν μια πιο δίκαιη μάχη και ότι θα είχαν πεθάνει λιγότεροι Ουκρανοί - τόσο στην πρώτη γραμμή του μετώπου όσο και στις μεγάλες πόλεις.

Το αίμα τους είναι στα χέρια της Ρωσίας πρωτίστως. Αλλά σε κάποιο βαθμό είναι και στα χέρια της Δύσης, τονίζει ο Νίξει, καθώς θα μπορούσαμε να είχαμε αποτρέψει κάποιες από τις απώλειες.

Ακούγεται επανειλημμένα ότι η Ουκρανία δεν μπορεί (και σε ορισμένες περιπτώσεις δεν πρέπει) να κερδίσει αυτόν τον πόλεμο.

Σίγουρα ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν δεν λένε κάτι τέτοιο (προτιμώντας αντ' αυτού το πιο συγκεχυμένο και πλέον προσβλητικό: «στεκόμαστε στο πλευρό της Ουκρανίας για όσο χρειαστεί»).

Εάν δεν δοθούν στην Ουκρανία τα εργαλεία με στόχο τη νίκη, δεν θα μπορεί να κερδίσει.

Αυτό που χρειάζεται η Ουκρανία για να έχει πιθανότητα να συνεχίσει να είναι ένα κυρίαρχο κράτος είναι να αποκτήσει πιο άμεση βοήθεια.

Αυτό περιλαμβάνει τη χρήση των «παγωμένων» αποθεμάτων της Ρωσίας ύψους 300 δισ. δολαρίων, την αυστηροποίηση των κυρώσεων (ιδίως κατά του σκιώδους ρωσικού στόλου που μεταφέρει πετρέλαιο), την αποστολή αποθεμάτων εξοπλισμού και πυρομαχικών (ιδίως συστημάτων αεράμυνας) και την επένδυση στις αμυντικές βιομηχανίες των ευρωπαϊκών κρατών μελών με συγκεκριμένο στόχο τον εφοδιασμό της Ουκρανίας.

Επιπροσθέτως, περιλαμβάνει την άρση τυχόν υφιστάμενων περιορισμών στη χρήση όπλων για τη στόχευση ρωσικών στρατευμάτων, εφοδίων, γραμμών εφοδιασμού ή υποδομών εντός της Ρωσίας, την αναχαίτιση ρωσικών πυραύλων πάνω από το ουκρανικό έδαφος, και την ανάπτυξη στρατευμάτων του ΝΑΤΟ στη δυτική και κεντρική Ουκρανία για να βοηθήσουν με υλικοτεχνική υποστήριξη.

Προμήθειες και εκπαίδευση ώστε να μειωθεί η πίεση στον στρατό της ίδιας της Ουκρανίας και εκπόνηση σχεδίου ένταξης στο ΝΑΤΟ για μελλοντική ασφάλεια είναι επίσης απαραίτητες ενέργειες.

«Υπάρχει ένας ακόμη λόγος για τον οποίο η Δύση δεν έχει κάνει ό,τι μπορούσε. Και αυτός είναι ότι μιλάμε για την Ουκρανία. Γιατί αν ήταν η Πορτογαλία ή η Γαλλία, σίγουρα θα η Δύση θα είχε κάνει τα πάντα για να τις προστατεύσει», υποστηρίζει ο Τζέιμς Νίξει.

Η Ουκρανία, ωστόσο, δεν θεωρείται μέρος της Ευρώπης και είναι πιο εύκολο να αγνοηθεί.

Υπάρχει μόνο ένα πρόβλημα με αυτό (δύο, αν υπολογίσετε το ηθικό του ζητήματος). Η Ουκρανία βρίσκεται στην πρώτη γραμμή.

Η Μολδαβία, επίσης κάποτε μέρος της αυτοκρατορίας του Κρεμλίνου, εγκαταλείπει τον κύκλο επιρροής της Ρωσίας και σίγουρα κινδυνεύει. Η Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής βρίσκονται επίσης σε ένταση με τη Ρωσία, καθώς κινούνται ανεξάρτητα από τον έλεγχο της Μόσχας.

«Σε ποιο σημείο ο δυτικός κόσμος θα αποφασίσει ότι φτάνει πια και θα συνειδητοποιήσει ότι αυτός ο πόλεμος πρέπει να διεξαχθεί και να κερδηθεί και όχι να χαθεί;», διερωτάται ο Τζέιμς Νίξει.