Ο Ντόναλντ Τραμπ λαμβάνει τις προεδρικές αποφάσεις μόνος του, με συνοπτικές διαδικασίες και με ταχύτητα. Απέναντι του υπάρχει μια Κίνα που μπορεί να λαμβάνει τις αποφάσεις της με πιο αργούς ρυθμούς, αλλά κινείται «μονομπλόκ» με βάση τη γραμμή του Κομμουνιστικού Κόμματος. Απέναντι του, υπάρχει επίσης και μια Ρωσία παραδομένη στον ολοκληρωτισμό του Πούτιν και στον δικό του τρόπο λήψης αποφάσεων. Και δίπλα του υπάρχει μια πολύχρωμη Ευρώπη.
Ποια Ευρώπη όμως; Η Ευρώπη ως γεωγραφικός χώρος; Η Ευρωπαϊκή Ένωση των 27; Η Ευρωζώνη των 20; Ο ευρωπαϊκός βραχίονας των 30 χωρών - μελών του ΝΑΤΟ;
Ποια είναι η φωνή αυτής της Ευρώπης; Ποιος την εκπροσωπεί; Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής; Η προεδρεύουσα χώρα; Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή; Το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο; Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο; Οι πολιτικοί ηγέτες των οικονομικά ισχυρότερων χωρών;
Και ποιες είναι οι Ευρωπαϊκές πολιτικές; Υπάρχουν ενιαίες κεντρικές πολιτικές, αφού το μόνο σίγουρο είναι ότι υπάρχουν συγκλίνουσες και αποκλίνουσες πολιτικές και ότι υπάρχουν αντικρουόμενα συμφέροντα και αλληλοσυγκρουόμενες στρατηγικές;
Δηλαδή ο πρόεδρος των ΗΠΑ, βλέπει τον βασικό εταίρο του στο δυτικό κόσμο, να μην έχει μια κοινή στρατηγική, να μην έχει μια κοινή φωνή και επιπλέον να μην διαθέτει την οικονομική δυναμική που απαιτείται.
Αυτή η Ευρώπη λοιπόν, βρίσκεται ήδη αντιμέτωπη με τις επιλογές του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ, που αποσταθεροποιούν και μεταβάλουν σε μεγάλο βαθμό τις «εταιρικές» παραδοσιακές σχέσεις ανάμεσα σε αυτούς τους κρίκους του δυτικού κόσμου. Η επάνοδος του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ και η δεύτερη θητεία του, γνωστότερη πλέον και ως Trump 2.0, θα επηρεάσει το υπάρχον εμπορικό καθεστώς ανάμεσα στις δυο μεγάλες αγορές, την κοινή μέχρι τώρα στρατηγική στον πόλεμο της Ουκρανίας, τους συσχετισμούς εντός του ΝΑΤΟ και την πολύπαθη πολιτική για το κλίμα που ακολουθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Με δυο λόγια, οι ΗΠΑ, σύμφωνα με τις προεκλογικές εξαγγελίες του Ντόναλντ Τραμπ, θα επιβάλουν δασμούς σε μια σειρά από ευρωπαϊκά προϊόντα, θα αποχωρήσουν από τη συμφωνία των Παρισίων για το Κλίμα, θα αποσύρουν αμερικανικά στρατεύματα και αμυντικά συστήματα από την Ευρώπη και θα «κλείσουν» το μέτωπο της Ουκρανίας σύμφωνα με τα αμερικανικά συμφέροντα.
Η επιβολή δασμών ύψους 20% στα ευρωπαϊκά προϊόντα, είναι το «κερασάκι στην τούρτα» για μια οικονομία που αγκομαχά. Για μια οικονομία που συρρικνώνει τη βιομηχανική της παραγωγή, που βάζει λουκέτα σε εργοστάσια, που έχει αυξήσει δραματικά το ενεργειακό της κόστος και που αδυνατεί να ενσωματώσει την καινοτομία και την τεχνολογία στον υπερθετικό βαθμό που απαιτείται. Και με τη γερμανική παραγωγική μηχανή να βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα, ύστερα μάλιστα και από την πτώση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και την προκήρυξη νέων εκλογών.
Η απόσυρση των ΗΠΑ και πάλι από τη συμφωνία των Παρισίων για το κλίμα, θα αφήσει την Ευρώπη να δίνει μόνη της τη δαπανηρή μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής, σε έναν πλανήτη όπου οι οικονομικοί γίγαντες όπως η Κίνα και η Ινδία, μόνο στα λόγια ενδιαφέρονται για τη κλιματική αλλαγή. Η απορρύθμιση του καθεστώτος προστασίας του περιβάλλοντος στις ΗΠΑ, θα φέρει ξανά το πετρέλαιο στο προσκήνιο της ενεργειακής παραγωγής και θα «αποθαρρύνει» σε παγκόσμια κλίμακα ακόμα και το διαζύγιο από το λιγνίτη.
Οι νέοι αυτοί συσχετισμοί θα επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο το κόστος παραγωγής και την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Η οποία βιάστηκε να αποχωριστεί τον λιγνίτη, δείχνει απρόθυμη να περάσει στην πυρηνική ενέργεια και δείχνει να «δηλητηριάζεται» από το φυσικό αέριο και τις υψηλές τιμές του.
Όσον αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία που προκλήθηκε έπειτα από τη ρωσική εισβολή, η προεκλογική εξαγγελία του Ντόναλντ Τραμπ ότι θα δοθεί ένα τέλος με την πιθανή αποδοχή του Κιέβου μιας παραχώρησης εδαφών στη Ρωσία, ανατρέπει πλήρως το ευρωπαϊκό αφήγημα, περί υπεράσπισης της δημοκρατίας και των βασικών θεμελίων της Δύσης. Και θα είναι ένα «τράβηγμα του χαλιού» κάτω από τα πόδια του ευρωπαϊκού πολιτικού προσωπικού, το οποίο βάλλεται διαρκώς λόγω των αρνητικών οικονομικών επιπτώσεων που επέφερε ο πόλεμος στους Ευρωπαίους πολίτες.
Όσον αφορά την Ενιαία Ευρωπαϊκή άμυνα, έχουν γίνει κάποια ελάχιστα βήματα ήδη από τη Γαλλία και τη Γερμανία, μέσω της συνθήκης του Άαχεν που είχε υπογραφεί το 2019 από τον πρόεδρο Μακρόν και την καγκελάριο Μέρκελ. Η συγκεκριμένη συνθήκη προβλέπει μεταξύ άλλων την εναρμόνιση του στρατού των δύο χωρών, τη χρήση κοινών οπλικών συστημάτων και κοινές στρατιωτικές ασκήσεις. Ωστόσο, το ενδεχόμενο αποχώρησης της αμυντικής δύναμης των ΗΠΑ από την γηραιά ήπειρο, θα δημιουργήσει ένα μεγάλο κενό, για την κάλυψη του οποίου θα απαιτηθεί να δαπανηθούν τεράστιοι πόροι.
Το πόσο δυναμικά, με επάρκεια και αποτελεσματικότητα θα μπορέσει να απαντήσει η Ευρώπη μένει να αποδειχθεί. Θα καταφέρει να απαντήσει ή θα βυθιστεί σε κρίση λόγω των εγγενών αδυναμιών της; Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι η πρόκληση Τραμπ συνιστά μια μοναδική ευκαιρία για την ενηλικίωση της Ευρώπης. Ωστόσο, η πολυφωνία των ευρωπαϊκών οργάνων, η πολυδιάσπαση των συμφερόντων, αλλά πρωτίστως η απουσία ισχυρής ευρωπαϊκής ηγεσίας, δείχνουν ότι θα πρέπει να αναμένονται κραδασμοί.
