Μία μικρή κορυφή ενός τεράστιου ρωσικού «παγόβουνου» παραπληροφόρησης και χειραγώγησης της κοινής γνώμης διεθνώς είναι το ψηφιακό δίκτυο προπαγάνδας υπέρ του Κρεμλίνου που ανίχνευσαν οι αρμόδιες γαλλικές υπηρεσίες. Αποστολή του, να διασπείρει στους Ευρωπαίους fake news για τον πόλεμο στην Ουκρανία προωθώντας τα αφηγήματα Πούτιν, να διαβάλλει την ουκρανική ηγεσία, αλλά και να οδηγήσει σε πόλωση εν όψει των ευρωεκλογών του Ιουνίου προς ενίσχυση ακροδεξιών και φιλορωσικών δυνάμεων.
Η Ρωσία βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της παραπληροφόρησης στο Διαδίκτυο τουλάχιστον από το 2014 όταν έριξε στη μάχη έναν «στρατό» διαδικτυακών ρομπότ για να διασπείρει ψευδείς ειδήσεις για την εισβολή και μετέπειτα παράνομη προσάρτηση της χερσονήσου της Κριμαίας. Τώρα, ετοιμάστηκε να επιδοθεί σε νέα μεγάλη εκστρατεία με «όχημα» 193 διαδικτυακούς τόπους που εντόπισε η γαλλική υπηρεσία Viginium, η οποία συστάθηκε τον Ιούλιο του 2021 για την απόκρουση επιχειρήσεων ξένης παρέμβασης και επιρροής.
«Portal Kombat» είναι η κωδική ονομασία που έδωσε η γαλλική υπηρεσία στη ρωσική ψηφιακή εκστρατεία. Ο υποκείμενος στόχος είναι η υπονόμευση της υποστήριξης της Ουκρανίας στην Ευρώπη, και στο επίκεντρο βρίσκονται η Γαλλία, η Γερμανία και η Πολωνία. Η Viginum παρακολούθησε τους 193 ιστότοπους μεταξύ Σεπτεμβρίου και Δεκεμβρίου 2023 και διαπίστωσε ότι οι ίδιοι δεν παράγουν πρωτογενές περιεχόμενο, αλλά τόσο από τις ηλεκτρονικές σελίδες τους, όσο και από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αναδημοσιεύουν και ενισχύουν παραπλανητικές ή ψευδείς ειδήσεις από ρωσικές πηγές, συμπεριλαμβανομένων ρωσικών ειδησεογραφικών πρακτορείων και καναλιών, καθώς και δικτυακών τόπων του ρωσικού κράτους.
Η συντριπτική πλεονότητα των δικτυακών τόπων έχει τον ίδιο σχεδιασμό. Η μεγαλύτερη ομάδα που δημιουργήθηκε στα μέσα του 2023, γνωστή ως «οικοσύστημα Pravda» ώστε να συγχέεται με την αυθεντική εφημερίδα, περιλαμβάνει το μέσο pravda-fr.com καθώς και τα αντίστοιχα βρετανικά, γερμανικά, πολωνικά και ισπανικά μέσα ενημέρωσης, επισημαίνει η γαλλική εφημερίδα Le Monde.
Οι περισσότερες σελίδες, όπως η topnews.uz.ua, δημιουργήθηκαν πριν από χρόνια και αφέθηκαν αδρανείς. Πάνω από 50 από τους δικτυακούς τόπους, όπως το news-odessa.ru, εμφανίστηκαν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου του 2022. Η τρέχουσα επισκεψιμότητα στα συγκεκριμένα site είναι χαμηλή. Ωστόσο, οι γαλλικές αρχές θεωρούν ότι είναι έτοιμα να ενεργοποιηθούν επιθετικά ως μέρος «μαζικού» κύματος ρωσικής παραπληροφόρησης.Το δίκτυο εκτιμάται ότι ελέγχεται από έναν και μόνο ρωσικό οργανισμό.
Δεν θεωρείται τυχαίο ότι η επίσημη ανακοίνωση της Viginium περί του δικτύου «Portal Kombat» ήλθε την ημέρα που ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν υποδεχόταν στο Παρίσι τον Πολωνό πρωθυπουργό, Ντόναλντ Τουσκ, και αναβίωνε το «τρίγωνο της Βαϊμάρης» με ακόλουθη συνάντηση των επικεφαλής διπλωματίας Γαλλίας, Γερμανίας και Πολωνίας -οι τρεις χώρες που βρίσκονται στο επίκεντρο της ρωσικής εκστρατείας παραπληροφόρησης. Προς απογοήτευση της Μόσχας, η εκλογή Τουσκ γυρίζει νέα σελίδα στις σχέσεις της Βαρσοβίας συνολικά με την ΕΕ έπειτα από την ταραχώδη περίοδο υπό τα ηνία του προηγούμενου εθνικιστικού, λαϊκιστικού καθεστώτος.
Η Γαλλία έχει ήδη κατηγορήσει τη Μόσχα για σειρά επιχειρήσεων εσωτερικής αποσταθεροποίησης. Καθώς πλησιάζουν οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Γαλλία θεωρείται ότι αποτελεί ιδιαίτερο στόχο της Μόσχας. Σύμφωνα με άρθρο της Washington Post τον Δεκέμβριο, έγγραφα του Κρεμλίνου καταδεικνύουν ότι η Ρωσία εντείνει την προσπάθειά της να υπονομεύσει τη γαλλική υποστήριξη προς την Ουκρανία.
Έχει επίσης σαφές συμφέρον να προωθήσει τη διαίρεση στη Γαλλία, σε μια εποχή που η Μαρίν Λεπέν βρίσκεται ψηλά στις δημοσκοπήσεις για τις επόμενες προεδρικές εκλογές του 2027. Η ηγέτις της Ακροδεξιάς, η οποία χρηματοδότησε προηγούμενες εκστρατείες με ρωσικό τραπεζικό δάνειο, είναι εκείνη που θα επωφεληθεί περισσότερο από την πόλωση στη γαλλική πολιτική σκηνή, έρχεται να σημειώσει ο Economist.
Οι πλατφόρμες του δικτύου «Portal Kombat» στα γαλλικά και τα ισπανικά έχουν σχεδιαστεί για να προσεγγίζουν ταυτόχρονα ακροατήρια σε χώρες της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής, σημειώνει η EU vs Disinfo, πρωτοβουλία που ανέλαβε το 2015 η Ομάδα Δράσης East StratCom της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση εκστρατειών παραπληροφόρησης και προπαγάνδας από ξένες οντότητες, ιδίως από τη Ρωσία, που έχουν ως στόχο να υπονομεύσουν τους δημοκρατικούς θεσμούς και να σπείρουν διχόνοια στην Ευρώπη. Στο πλαίσιο αυτό διατηρείται μία βάση δεδομένων με άρθρα και μέσα ενημέρωσης που παρέχουν ψευδείς, διαστρεβλωμένες ή ελλιπείς πληροφορίες και εκδίδεται ένα εβδομαδιαίο ενημερωτικό δελτίο με την ονομασία Disinformation Review (Επιθεώρηση παραπληροφόρησης).
Στην αναφορά της σχετικά με το δίκτυο που ανίχνευσε η Γαλλία, η EU vs Disinfo υπενθυμίζει πρόσφατη αποκάλυψη των αρμόδιων υπηρεσιών του Στέιτ Ντιπάρτμεντ περί συντονισμένης προσπάθειας των ρωσικών υπηρεσιών πληροφοριών να ενισχύσουν τις εκστρατείες παραπληροφόρησης στην Αφρική.
Μέσω ενός φαινομενικά ανεξάρτητου οργανισμού που επικεντρώνεται στις σχέσεις Αφρικής-Ρωσίας, και για να παραπλανήσει φέρει την ονομασία «Αφρικανική Πρωτοβουλία», η Μόσχα διασπείρει στην Αφρική παραπληροφόρηση για να βελτιώσει την εικόνα της Ρωσίας και να πλήξει εκείνη των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Επιστρατεύει για τους σκοπούς της δημοσιογράφους, μπλόγκερ και γνωστά πρόσωπα, και φθάνει μέχρι σημείου να εργαλειοποιεί τη δημόσια υγεία στην ήπειρο προωθώντας θεωρίες συνωμοσίες και υπονομεύοντας δυτικές πρωτοβουλίες στο χώρο της Υγείας.
