Στη Silicon Valley κατοικούν λιγότεροι από το 0,1% του παγκόσμιου πληθυσμού (περίπου 3 εκατομμύρια άνθρωποι) και παρόλα αυτά έχουν καταφέρει να προσελκύσουν σχεδόν τις μισές από τις πιο πολύτιμες εταιρείες τεχνολογίας στον κόσμο με αποτίμηση που υπερβαίνει τα 100 δισ. δολάρια.
Δεν είναι εύκολο να δημιουργηθούν νέες Silicon Valley στην Ευρώπη, ωστόσο χρειάζεται κάτι παραπάνω από μερικές ιδέες και κάποιες start-up. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν πλήρη επίγνωση της ανάγκης να προωθηθεί η επιχειρηματικότητα και έχουν αρχίσει να θέτουν ως προτεραιότητα μια σειρά από πολιτικές που θα οδηγήσουν ακριβώς σε αυτό. Ωστόσο, για την ώρα, οι περισσότερες καινοτόμες επιχειρήσεις που γεννιούνται στην Ευρώπη μόλις εκτιμηθούν ως πετυχημένες, «μεταναστεύουν» στις ΗΠΑ ή ακόμα και στην Κίνα, μέσω εξαγορών και άλλων μοντέλων.
Το Λονδίνο ξεπέρασε το Βερολίνο ως ευρωπαϊκή πρωτεύουσα των start-ups
Η εισαγωγή νέων ψηφιακών τεχνολογιών θεωρείται στην εποχή μας προϋπόθεση για την ποιότητα ζωής των πολιτών. Παρ'' όλα αυτά, πολλές χώρες απέχουν από το να κατακτήσουν μια υψηλή θέση στην παγκόσμια κατάταξη καινοτομίας, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να καταβάλλουν προσπάθειες ώστε να αναβαθμιστούν στο ψηφιακό πεδίο. Ένα από τα βασικά προβλήματα στην Ευρώπη είναι ότι υπάρχει κακός συντονισμός μεταξύ των χωρών σχετικά με τις πολιτικές καινοτομίας, ενώ παράλληλα οι πετυχημένες πρακτικές δεν διαχέονται διασυνοριακά. Αυτή ακριβώς η προσέγγιση της καινοτομίας στην Ευρώπη παρεμποδίζει οποιαδήποτε βελτίωση για τη Γηραιά Ήπειρο.
Αν και οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν κατακτήσει υψηλές θέσεις στην Παγκόσμια Κατάταξη Καινοτομίας για το 2017, καθώς 8 από τις 10 πρώτες χώρες είναι ευρωπαϊκές, η συνολική εικόνα είναι πολύ διαφορετική. Η Ευρωπαϊκή Ένωση να μένει πολύ πίσω από τις ΗΠΑ και την Ασία όσον αφορά την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα. Πιο συγκεκριμένα, η Ευρώπη φιλοξενούσε τον Ιανουάριο του 2017 μόλις 16 «Unicorns», δηλαδή εταιρείες με κεφαλαιοποίηση μεγαλύτερη από 1 δισ. δολάρια, σε σύγκριση με 91 που φιλοξενούν οι ΗΠΑ και 44 η Ασία. Το 2006, οι 17 από τις 50 πιο πολύτιμες εταιρείες παγκοσμίως προέρχονταν από την ΕΕ, σήμερα είναι μόνο οι έξι.
Η Ελλάδα βρίσκεται στην 44η θέση:
Τεχνολογικές διαρροές και brain-drain προς την Αμερική
Γιατί υπάρχει αυτή η συνεχής απώλεια τεχνογνωσίας από την Ευρώπη προς τις Ηνωμένες Πολιτείες; Οι αμερικανικές εταιρείες βρίσκονται πίσω από σχεδόν τις μισές εξαγορές ευρωπαϊκών start-up. Σε μια πρώτη ανάγνωση, θα ''λεγε κανείς ότι πρόκειται για μια πολύ λογική και αναμενόμενη εξέλιξη σε μια παγκοσμιοποιημένη και ελεύθερη αγορά. Ωστόσο, με αυτόν τον τρόπο εξαφανίζονται ολόκληροι τομείς τεχνολογίας από την Ευρώπη και αναπτύσσονται μόνο σε αμερικάνικα εδάφη.
Σύμφωνα με τον καθηγητή τεχνολογίας σε πανεπιστήμια του Λονδίνου και της Μαδρίτης, Drasko Draskovic, οι αμερικανικές εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων υψηλού κινδύνου (ή πιο απλά οι εταιρείες venture capital) πρέπει να αρχίσουν να προωθούν την καινοτομία στην Ευρώπη, καθώς έχει πολλά πλεονεκτήματα σε σύγκριση με τη Silicon Valley.
«Για παράδειγμα έχει άτομα με υψηλή ειδίκευση και χαμηλότερους μισθούς. Έχει σημαντικά θεσμικά όργανα, όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα οποία θα πρέπει να στηρίξουν τους νέους επιχειρηματίες και να μειώσουν την εχθρότητα που τους διακατέχει ως προς τα ταχέως παραγόμενα κέρδη», αναφέρει ο D. Draskovic σε άρθρο του στο World Economic Forum. Σκανδιναβικές χώρες όπως η Σουηδία και η Δανία θα μπορούσαν να δείξουν το δρόμο ενθαρρύνοντας μια τέτοιου τύπου επιχειρηματική κουλτούρα.
Προστασία απέναντι στην Κίνα αναζητούν οι Βρυξέλλες
Στο μεταξύ, σε μια τρελή πορεία να μαζέψουν τα ασυμμάζευτα τρέχουν οι Βρυξέλλες, καθώς «ξαφνικά» συνειδητοποίησαν πως έχουν αυξηθεί σημαντικά οι κινέζικες επενδύσεις αλλά και εξαγορές ευρωπαϊκών επιχειρήσεων σε σημαντικούς τομείς όπως της τεχνολογίας, ενέργειας αλλά και υποδομών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ακριβώς γι'' αυτό ο ο πρόεδρος της Κομισιόν Jean Claude Juncker πρόκειται να ανακοινώσει μέτρα σε κεντρική ομιλία του τον Σεπτέμβριο που θα περιλαμβάνουν τον αυστηρότερο έλεγχο των εξαγορών ευρωπαϊκών εταιρειών.
Παράλληλα, σύμφωνα με την Angela Merkel, η Γερμανία εξετάζει αν ορισμένοι βιομηχανικοί τομείς θα πρέπει να χαρακτηριστούν ως στρατηγικής σημασίας για την Ευρώπη, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος οι εταιρείες τους να γίνουν υπερβολικά εξαρτημένες από τον αναδυόμενο γίγαντα της Ασίας.
Όπως αναφέρει η Ξένια Νταβαρίνου, συντονίστρια της Ομάδας Εργασίας για τις κινεζικές επενδύσεις στην Ελλάδα, «τα τελευταία χρόνια, οι σινο-ευρωπαϊκές σχέσεις έχουν αλλάξει δραματικά, με τον όγκο των συναλλαγών να υπολογίζονται σε τουλάχιστον 1 δισεκατομμύριο ευρώ ημερησίως», περιγράφοντας έτσι το ενδιαφέρον της Κίνας για πολλές χώρες της Ευρώπης. Ωστόσο, όπως αναφέρει, η διαφορετική δυναμική των κρατών παράγει και διαφορετικές προσεγγίσεις απέναντι στην Κίνα.
Η ύπαρξη αντικρουόμενων συμφερόντων ανέκαθεν αποτελούσε κινητήρια δύναμη ή τροχοπέδη στην οικονομική πρόοδο. Μένει μόνο να φανεί τι τελικά είναι πιο σημαντικό σε εθνικό επίπεδο για κάθε κράτος ξεχωριστά αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο συνολικά. Αυτό βέβαια θα κριθεί και από την οικονομική πολιτική που θα ακολουθήσουν οι μεγάλες δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα.
Διαβάστε την έκθεση "The Global Innovation Index 2017" εδώ.
Επιμέλεια: Δανάη Μαραγκουδάκη
