Οι ευρωσκεπτικιστές επανέρχονται ασκώντας έντονη κριτική στην ΕΕ για την έλλειψη κανόνων διαφάνειας, ιδιαίτερα μετά την υπόθεση με το Κατάρ.
Αποτελεί μονόδρομο για την ΕΕ να ενισχύσει τη διαφάνεια και τους θεσμούς σε ό,τι αφορά στα λόμπι. Οι κανόνες ήδη υπάρχουν και είναι αυστηροί καθώς αφορούν σε συγκεκριμένα δώρα, χαμηλής αξίας, που μπορεί να λαμβάνουν οι ευρωβουλευτές και τα στελέχη των Βρυξελλών από λόμπι.
Η λογική του λόμπι είναι να παρουσιάσει τις θέσεις του για συγκεκριμένα ζητήματα και να προσπαθήσει να επηρεάσει με θεμιτά μέσα την κατεύθυνση λήψης αποφάσεων στην Ευρώπη. Κάτι που είναι θεμιτό και νόμιμο.
Υπάρχει όμως και το παράνομο λόμπι όπως ανέδειξε η γνωστή ιστορία του Κατάρ με την κα. Εύα Καϊλή και άλλους φερόμενους ως εμπλεκομένους.
Η υπόθεση αυτή αναδεικνύει την αναγκαιότητα ενίσχυσης των θεσμών και των κανονισμών στην Ευρώπη, οι οποίοι ήδη είναι αυστηροί. Το ζήτημα είναι οι αξιωματούχοι να τηρούν τις υποχρεώσεις τους και να ελέγχονται για αυτές. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ενίσχυση του ρόλου της OLAF.
Πρόκειται για την ευρωπαϊκή υπηρεσία καταπολέμησης απάτης σε βάρος του προϋπολογισμού της ΕΕ, διαφθοράς και σοβαρών παραπτωμάτων στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Εν ολίγοις το ζητούμενο είναι η ενίσχυση των θεσμών, οι οποίοι θα εγγυώνται την εφαρμογή των κανονισμών που ήδη υπάρχουν.
Παράλληλα υπάρχει και η ενίσχυση των εθνικών θεσμών, δηλαδή της συνδρομής των δικαστικών αρχών κάθε κράτους με τις αρχές στις Βρυξέλλες και ο συντονισμός κοινών ενεργειών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η παρέμβαση της εισαγγελίας στο Βέλγιο.
Υπήρξε συντονισμός των αρχών στις Βρυξέλλες με άλλες δικαιοδοσίες όπως η Ιταλία ή και η Ελλάδα. Η ταχύτητα ανταπόκρισης σε τέτοιου είδους ζητήματα είναι κομβικής σημασίας, όπως και η παροχή πληροφοριών για την πορεία των ερευνών που διεξάγονται σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ίδια υπόθεση.
Γίνεται σαφές πως η ενίσχυση των θεσμικών οργάνων αποτελεί αναγκαιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αξίζει να σημειωθεί πως το λόμπι, αυτό καθαυτό δεν είναι παραβατικό, αλλά κάτι λογικό, το οποίο όμως αυξάνει τις πιθανότητες διαφθοράς.
Παράνομο είναι αυτό που έκανε το Κατάρ, το οποίο αποτελεί έναν μεγάλο ενεργειακό παίκτη που βρίσκεται σε συζητήσεις με την Ευρώπη, τόσο στο ενεργειακό, όσο και για να ταξιδεύουν οι πολίτες του χωρίς βίζα στην Ευρώπη.
Εάν το Κατάρ παρουσίαζε τις θέσεις του στην Ευρώπη μέσω ενημερωτικών ημερίδων και ενημερωτικών δελτίων, τότε θα ήταν ένα λόμπι εντός θεσμικού πλαισίου. Φαίνεται πως διάλεξε έναν άλλον δρόμο και αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα. Επομένως η λύση για την Ευρώπη βρίσκεται στην ενίσχυση των θεσμών με στόχο τη διαφάνεια και βεβαίως της τήρησης των ήδη αυστηρών κανονισμών.
*Ο Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος είναι Διεθνολόγος
