Μετά την επιβολή κυρώσεων από τη Δύση στη Ρωσία για την εισβολή της στην Ουκρανία, τουλάχιστον ένας ολιγάρχης και χιλιάδες άλλοι Ρώσοι μετέβησαν στην Τουρκία, που θεωρείται ασφαλές μέρος για να μείνουν, να επενδύσουν και να κατέχουν περιουσιακά στοιχεία παρά την ένταξή της στο ΝΑΤΟ.
Αυτή ακριβώς η ιδιότητα του ασφαλούς καταφυγίου της Τουρκίας εγκυμονεί κινδύνους για την κυβέρνηση, τις τράπεζες και τις επιχειρήσεις της Τουρκίας που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν σκληρές αποφάσεις και κυρώσεις εάν η Δύση εντείνει την πίεση στη Μόσχα με ευρύτερες «δευτερεύουσες» κυρώσεις.
Γιατί η Τουρκία είναι ελκυστική στους Ρώσους
Η Τουρκία έχει χαρακτηρίσει ως απαράδεκτη την απόφαση του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν να εισβάλει στην Ουκρανία, ωστόσο αντιτίθεται επί της αρχής στις κυρώσεις και δεν τις επιβάλλει.
Η οικονομία της Τουρκίας, που έχει ήδη πληγεί από μια νομισματική κρίση και τον αυξανόμενο πληθωρισμό, βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο ρωσικό πετρέλαιο, φυσικό αέριο, εμπόριο και τουρισμό.
Περίπου 14.000 Ρώσοι φέρεται να έφτασαν στην Τουρκία από την έναρξη του πολέμου στις 24 Φεβρουαρίου, πολλοί από τους οποίους κουβαλούσαν πολλά μετρητά λόγω των φραγμών στις πιστωτικές τους κάρτες των ΗΠΑ. Οι μεσίτες λένε ότι πολλοί χρησιμοποιούν μετρητά και τα μετατρέπουν σε κρυπτονομίσματα για να αγοράσουν ακίνητα ως ασφαλή επένδυση.
Ο Ρόμαν Αμπράμοβιτς, ένας από τους πολλούς Ρώσους ολιγάρχες που περιλαμβάνονται στη μαύρη λίστα από τη Δύση, έχει επίσης επισκεφθεί την Τουρκία και δύο από τα σούπερ γιοτ του συνολικής αξίας 1,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων ελλιμενίστηκαν σε τουρκικά θέρετρα την περασμένη εβδομάδα. Οι ολιγάρχες θα μπορούσαν να επενδύσουν περισσότερα, είπαν στο Reuters πηγές που γνωρίζουν τις ιδιωτικές συνομιλίες.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε το Σάββατο ότι οι Ρώσοι ολιγάρχες και οι Ρώσοι πολίτες είναι «φυσικά» ευπρόσδεκτοι και μπορούν να κάνουν επιχειρήσεις στην Τουρκία σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Αν επιβληθούν κι άλλες κυρώσεις
Οι δυτικές κυβερνήσεις έχουν ήδη κατασχέσει τα περιουσιακά στοιχεία των ολιγαρχών, έχουν παγώσει τα αποθεματικά της Ρωσίας και την έχουν εκδιώξει από το τραπεζικό σύστημα SWIFT και θα μπορούσαν να πιέσουν την Άγκυρα να σφίξει τις τρύπες. Οι αναλυτές λένε ότι θα μπορούσαν να επιβάλουν δευτερεύουσες κυρώσεις σε όσους συναλλάσσονται με τη Ρωσία.
«Εάν η ανθρωπιστική τραγωδία συνεχιστεί και ο Πούτιν δεν έχει πρόθεση να υποχωρήσει, νομίζω ότι οι δευτερεύουσες κυρώσεις είναι αναπόφευκτες», δήλωσε ο Χακάν Ακμπάς, ιδρυτικός εταίρος της Στρατηγικής Συμβουλευτικής Υπηρεσίας με έδρα την Κωνσταντινούπολη.
«Η Δύση θα δώσει μεγαλύτερη προσοχή σε οποιεσδήποτε πιθανές χώρες που μπορεί να γίνουν ασφαλή καταφύγια», είπε. «Τα χέρια της Άγκυρας θα ήταν δεμένα... και θα έπρεπε αναπόφευκτα να κρατήσει μια πιο σκληρή στάση εναντίον της Ρωσίας».
Αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει τις τουρκικές τράπεζες και εταιρείες που συναλλάσσονται με Ρώσους πελάτες ή δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό. Το 2020, το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε δευτερεύουσες κυρώσεις στη Διεύθυνση Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκίας, στον επικεφαλής της και σε άλλους σχετικά με την αγορά από την Άγκυρα ρωσικών πυραύλων S-400.
Ωστόσο, δεδομένων των προσπαθειών της Τουρκίας να μεσολαβήσει μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, θα μπορούσε να αποφύγει τα διασταυρούμενα πυρά των κυρώσεων. Ένας άλλος γύρος ειρηνευτικών συνομιλιών πρόκειται να πραγματοποιηθεί στην Κωνσταντινούπολη αρχής γενομένης από αύριο Τρίτη.
Ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε χαιρέτισε τον διπλωματικό ρόλο της Άγκυρας, ενώ πρόσθεσε «θα θέλαμε πολύ η Τουρκία να εφαρμόσει όλες τις κυρώσεις».
Πώς προετοιμάζονται τράπεζες και επιχειρήσεις
Αντιμέτωπες με πληθώρα νέων Ρώσων πελατών, οι τουρκικές τράπεζες αντιστάθηκαν σε ορισμένα αιτήματα καταθέσεων και μεταφορών και ενίσχυσαν τους ελέγχους συμμόρφωσης υπό το φόβο της παράβασης των κυρώσεων.
Αυτό έχει απογοητεύσει ορισμένους Ρώσους αλλά αντανακλά την επιφυλακτικότητα σε ολόκληρο τον τομέα που επιδιώκει να αποφύγει την επανάληψη της πολυετούς δίωξης από τις ΗΠΑ κατά της τουρκικής κρατικής Halkbank, η οποία κατηγορείται ότι βοήθησε το Ιράν να αποφύγει τις κυρώσεις των ΗΠΑ.
Η ρυθμιστική αρχή της τράπεζας BDDK είπε ότι δεν έχει δώσει οδηγίες για περιορισμό των πολιτών οποιασδήποτε χώρας. Ωστόσο, ανώτερη τραπεζική πηγή είπε ότι οι κυρώσεις παρόλα αυτά «ελήφθησαν ως νέος κίνδυνος» και οι εταιρείες είχαν συναντηθεί πολλές φορές για να το συζητήσουν από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος.
Μεγάλες τουρκικές εταιρείες και όμιλοι ετερογενών δραστηριοτήτων έχουν περισσότερα από 10 δισεκατομμύρια δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία στη Ρωσία και η Μόσχα τις πιέζει τώρα να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους και να πληρώσουν εργαζομένους αλλιώς κινδυνεύσουν να χρεοκοπήσουν.
Πολλοί από αυτούς κάνουν πολύ περισσότερες επιχειρήσεις στη Δύση και ίσως χρειαστεί να πάρουν μια «δυαδική απόφαση» εάν θα εγκαταλείψουν τη Ρωσία, όπως έχουν κάνει πολλές μεγάλες αμερικανικές και ευρωπαϊκές μάρκες, είπε.
Οποιεσδήποτε συνέπειες κυρώσεων θα μπορούσαν να βλάψουν περαιτέρω τη φήμη της Τουρκίας στους ξένους επενδυτές μετά από χρόνια «ανορθόδοξης» νομισματικής πολιτικής και εκροών.
Αυτή η φήμη δέχτηκε άλλο ένα χτύπημα πέρυσι, όταν ένας διεθνής φύλακας, η Ειδική Ομάδα Χρηματοοικονομικής Δράσης, υποβάθμισε την Τουρκία σε μια λεγόμενη γκρίζα λίστα επειδή απέτυχε να αποτρέψει το ξέπλυμα χρήματος και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.
