Αγνοούνται τα ίχνη του εγκλωβισμένου στο δαιδαλώδες σωφρονιστικό σύστημα της Ρωσίας Αλεξέι Ναβάλνι και η ανησυχία εντείνεται ότι το καθεστώς εξαφανίζει και φιμώνει πλέον ολοκληρωτικά τον ντε φάκτο ηγέτη της αντιπολίτευσης ενόσω ο Βλαντιμίρ Πούτιν βρίσκεται καθ’ οδόν προς πέμπτη προεδρική θητεία στις κάλπες του Μαρτίου 2024.
Το ελεγχόμενο δικαστικό σύστημα «προσθέτει» διαρκώς δίκες και καταδίκες κατά του Αλεξέι Ναβάλνι για να εξουδετερώσει την ισχυρότερη και πλέον προβεβλημένη προσωπικότητα της αντιπολίτευσης που εξέθετε τη διαφθορά του καθεστώτος και αξιωματούχων του και είχε τη δύναμη να κινητοποιεί τους Ρώσους σε μαζικές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις.
Εδώ και δύο εβδομάδες οι συνεργάτες και οι συνήγοροι υπεράσπισης του Ναβάλνι έχουν χάσει κάθε επικοινωνία μαζί του· δεν έχει εμφανιστεί σε προγραμματισμένες δικαστικές ακροάσεις με τους δικαστές να γνωστοποιούν ότι οι διαδικασίες αναστέλλονται «έως ότου διακριβωθεί πού βρίσκεται». H απουσία του για τόσο μεγάλο διάστημα ισοδυναμεί με «αναγκαστική εξαφάνιση» καταγγέλλει η ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στη Ρωσία, Μαριάνα Κατσαρόβα, εκφράζοντας βαθιά ανησυχία.
Ο Αλεξέι Ναβάλνι εξέτιε ποινή 11ετούς κάθειρξης στη διαβόητη σωφρονιστική αποικία ΙΚ-6, στην περιοχή Βλαντιμίρ, περίπου 225 χιλιόμετρα ανατολικά της Μόσχας. Αφού του επιβλήθηκαν επιπλέον 19 χρόνια κάθειρξη τον Αύγουστο για «εξτρεμισμό», επρόκειτο να μεταφερθεί σε κοντινή φυλακή «ειδικού καθεστώτος», την ΙΚ-7, γνωστή για ακόμη σκληρότερες συνθήκες κράτησης.
Οι δικηγόροι και συνεργάτες του θορυβήθηκαν όταν δεν παρουσιάστηκε μέσω βιντεοσύνδεσης σε δύο προγραμματισμένες δικαστικές ακροάσεις την εβδομάδα της 4ης Δεκεμβρίου. Η διοίκηση της ποινικής αποικίας ισχυρίστηκε αρχικά ότι προβλήματα ηλεκτροδότησης εμπόδισαν την εμφάνιση Ναβάλνι μέσω βίντεο, όμως έξι ημέρες αργότερα παραδέχθηκε ότι ο αντιπολιτευόμενος ηγέτης δεν βρισκόταν πλέον στις εγκαταστάσεις, σύμφωνα με το Ίδρυμα κατά της Διαφθοράς που έχει ιδρύσει ο ίδιος.
Ούτε και είχε μεταφερθεί στην πιο σκληρή φυλακή IK-7, δήλωσε η εκπρόσωπός του Κίρα Γιάρμους. Συνεργάτες του Αλεξέι Ναβάλνι έχουν απευθυνθεί σε σχεδόν 200 κέντρα κράτησης αναζητώντας πληροφορίες, αλλά δεν μπορούν να τον βρουν. Το Κρεμλίνο δεν απαντά σε καμία ερώτηση για τον υπ’ αριθμόν ένα πολιτικό εχθρό του Βλαντιμίρ Πούτιν, με τον εκπρόσωπο Ντμίτρι Πεσκόφ να διατείνεται ότι η προεδρία «δεν έχει ούτε την πρόθεση, ούτε τη δυνατότητα να παρακολουθεί την τύχη κρατουμένων».
Υποστηρικτές του Αλεξέι Ναβάλνι φοβούνται ότι ενδέχεται να νοσηλεύεται αφότου κατέρρευσε νωρίτερα το Δεκέμβριο λόγω της σοβαρής επιδείνωσης που έχει υποστεί η υγεία του εξαιτίας των άθλων συνθηκών υπό τις οποίες κρατείται. Ο ίδιος έχει καταγγείλει ότι υποβαλλόταν σε στέρηση ύπνου, η οποία και αναγνωρίζεται ευρέως ως μορφή βασανιστηρίου υπαγόμενη στο άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, οδηγούνταν διαρκώς στην απομόνωση με αβάσιμες αφορμές και υπέφερε από πόνους στο στομάχι και απώλεια αίσθησης στα κάτω άκρα, ένδειξη που θα μπορούσε κατά τους συνεργάτες του να παραπέμπει στο ότι τον δηλητηρίαζαν αργά.
Στη φυλακή από το 2021, αφότου συνελήφθη επιστρέφοντας στη Ρωσία από τη Γερμανία, όπου νοσηλεύτηκε κατόπιν της απόπειρας δηλητηρίασης με τον νευροτοξικό παράγοντα νόβιτσοκ έναν χρόνο νωρίτερα στη Σιβηρία, ο Ναβάλνι εξακολουθούσε να προσπαθεί να κατευθύνει το αντιπολιτευόμενο κίνημα και να στέλνει μηνύματα στους Ρώσους. Πλέον, ο φόβος είναι ότι το καθεστώς Πούτιν τον φιμώνει ολοκληρωτικά εν όψει και των προεδρικών εκλογών του 2024, ενώ πολλοί φοβούνται ότι μπορεί να δολοφονηθεί.
Το 2020, διεθνής δημοσιογραφική έρευνα, της οποίας ηγήθηκαν το δίκτυο Bellingcat και η ρωσική ειδησεογραφική πλατφόρμα The Insider, έφερε στο φως στοιχεία που εμπλέκουν πράκτορες της ρωσικής υπηρεσίας πληροφοριών FSB, στην απόπειρα δηλητηρίασης του Ναβάλνι. Το Κρεμλίνο αρνείται κάθε ανάμειξη και προς... επίρρωση ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει δηλώσει πως εάν οι μυστικές υπηρεσίες ήθελαν να τον δολοφονήσουν, «θα είχαν τελειώσει τη δουλειά»...
«Ανησυχώ έντονα για το γεγονός ότι οι ρωσικές αρχές δεν αποκαλύπτουν την τοποθεσία και την κατάσταση της υγείας του κ. Ναβάλνι για τόσο παρατεταμένο χρονικό διάστημα, γεγονός που ισοδυναμεί με αναγκαστική εξαφάνιση» αναφέρει σε ανακοίνωσή της ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ Μαρία Κατσαρόβα.
Ως «αναγκαστική εξαφάνιση» ορίζεται η σύλληψη, η κράτηση, η αρπαγή ή οιουδήποτε άλλου τύπου μορφή στέρησης της ελευθερίας από όργανα του Κράτους ή από πρόσωπα ή ομάδες προσώπων τα οποία ενεργούν με την άδεια, υποστήριξη ή συναίνεση του Κράτους, η οποία ακολουθείται από άρνηση παραδοχής της στέρησης της ελευθερίας ή από απόκρυψη της τύχης ή του τόπου όπου βρίσκεται το εξαφανισμένο πρόσωπο, κάτι το οποίο θέτει το εν λόγω άτομο εκτός της προστασίας του νόμου.
Όπου στην περίπτωση της Ρωσίας, ο νόμος είναι ο Βλαντιμίρ Πούτιν και οδεύει τον Μάρτιο προς επανεκλογή χωρίς αντιπάλους καθώς βρίσκονται είτε στη φυλακή, είτε στην αυτοεξορία. Είναι ο μακροβιότερος ηγέτης του Κρεμλίνου μετά τον Στάλιν και βρίσκεται σε τροχιά να τον ξεπεράσει μετά την κατάκτηση νέας εξαετούς προεδρικής θητείας (έχοντας πρώτα αναθεωρήσει το Σύνταγμα).
Πέραν του Αλεξέι Ναβάλνι, δρακόντεια ποινή 25ετούς κάθειρξης επιβλήθηκε επίσης προ μηνών στον δημοσιογράφο, πολιτικό και ακτιβιστή Βλαντιμίρ Καρά-Μουρζά, ο οποίος καταδικάστηκε για προδοσία και άλλες κατηγορίες που συνδέονται με την κριτική του για την εισβολή στο ουκρανικό έδαφος. O Βλαντιμίρ Καρά-Μουρζά έχει επιβιώσει από δύο απόπειρες δηλητηρίασης για τις οποίες επίσης κατηγορεί το ρωσικό κράτος.
Παρά την καταστολή που έχει κλιμακωθεί σε τεράστιο βαθμό εν μέσω της... «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» στην Ουκρανία, η οργάνωση του Αλεξέι Ναβάλνι παραμένει ενεργή. Την ημέρα πριν από την ανακοίνωση της υποψηφιότητας Πούτιν, το Ίδρυμα κατά της Διαφθοράς τοποθέτησε μια σειρά από διαφημιστικές πινακίδες στη Μόσχα, την Αγία Πετρούπολη και άλλες πόλεις, ευχόμενος σε όλους καλή χρονιά.
Ωστόσο, οι διαφημιστικές πινακίδες περιείχαν έναν κωδικό QR που, όταν σαρωνόταν οδηγούσε τους χρήστες σε έναν δικτυακό τόπο με τίτλο «Ρωσία χωρίς Πούτιν» και τους προέτρεπε να ψηφίσουν οποιονδήποτε άλλον εκτός από εκείνον. Την επομένη της ανάρτησης των πινακίδων, οι αρχές της Μόσχας τις κατέβασαν και εξέδωσαν οδηγίες ότι οι κωδικοί QR δεν επιτρέπονται πλέον στις διαφημιστικές πινακίδες.
