Η αντίδραση της Τουρκίας στις στοχευμένες αναφορές των συμπερασμάτων της Συνόδου για την τουρκική προκλητικότητα και την αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας ήταν έντονη, δείχνοντας τη δυσαρέσκεια της Άγκυρας. Η οργίλη ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών απέναντι στην ΕΕ, με τις συνήθεις - το τελευταίο διάστημα- αιχμές προς Ελλάδα και Κύπρο το αποδεικνύει έκδηλα.
Η Ρωσία από την άλλη πλευρά ήταν πιο συγκρατημένη στις αντιδράσεις της, καθώς η Μόσχα χαρακτήρισε ως εσωτερικό ζήτημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης την απόδοση καθεστώτος υποψήφιας χώρας-μέλους στην Ουκρανία και τη Μολδαβία. Βέβαια, η Ρωσίδα εκπρόσωπος τύπου Μαρία Ζαχάροβα, ως συνήθως πιο επιθετική, κατηγόρησε την ΕΕ πως προσπαθεί να μονοπωλήσει τον χώρο της, ουσιαστικά, πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Τα βέλη του Κρεμλίνου εστιάστηκαν στο Κίεβο και το Κισινάου, ιδιαίτερα στους Μολδαβούς που εκμεταλλεύθηκαν τη συγκυρία, κάνοντας ένα άλμα, που δεν θα το περιμέναν λίγους μήνες πριν, ιδιαίτερα δηλαδή όταν δεν υπήρχε η ρωσική εισβολή. Για την Ουκρανία ιδιαίτερα, τo μείζον ζήτημα είναι η παροχή όπλων στην κυβέρνηση Ζελένσκι προς το παρών.
Αν κι η Ρωσία αντιμετωπίζει την Ευρωπαϊκή Ένωση ως μία οικονομική μόνο δύναμη, το ζήτημα είναι πολυδιάστατο. Κατ’ αρχάς, η απόφαση των ηγετών της ΕΕ για την παροχή καθεστώτος υποψήφιας χώρας στην Ουκρανία δεν σημαίνει αυτόματα ότι αυτό θα συμβεί το επόμενο διάστημα. Ο οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαιτεί μεγάλες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες από την Ουκρανία, πράγμα μάλλον απίθανο σε μία χώρα που βρίσκεται σε καθεστώς πολέμου.
Ωστόσο, η τελική απόφαση για την Ουκρανία έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς, εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι εύκολα διακριτή μία κόπωση για την εξέλιξη του πολέμου απέναντι στη ρωσική εισβολή αλλά και με τη συμπεριφορά των χωρών του πρώην ανατολικού μπλοκ. Η εσωτερίκευση του ουκρανικού ζητήματος ήταν ουσιαστικά μία φυγή προς τα εμπρός για τους Ευρωπαίους ηγέτες, ώστε να δείξουν την έμπρακτη υποστήριξη τους προς την Ουκρανία, ως ένα θύμα ενός επεκτατικού πολέμου, το οποίο δεν μπορούν να το βοηθήσουν με άλλον τρόπο. Πρακτικά ωστόσο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα σηματοδοτεί την πρόθεση για μία διεύρυνση προς ανατολάς, την ώρα που η ένταξη των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων αναβλήθηκε για άλλη μία φορά.
Η αδυναμία ή κωλυσυεργία για την ενσωμάτωση χωρών όπως της Σερβίας, της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας έχει άμεσες επιπτώσεις στην αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καθώς οι Βρυξέλλες έχουν κατευθύνει υπερπολλαπλάσια κονδύλια προς τα ανατολικά, παρά στα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο, η καθυστέρηση των βαλκανικών υποψηφιοτήτων βαραίνει ακόμα περισσότερο την ευρωπαϊκή ευθύνη για ό,τι συμβεί από εδώ και πέρα.
Ωστόσο, θα πρέπει να αναφερθεί πως η πρωτοβουλία της Γαλλίας, για την άρση του βέτο της Βουλγαρίας για την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας, δείχνει πως υπάρχει ακόμα ζωή στον πλανήτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άλλωστε οι υπερβάσεις αποτελούσαν εκπεφρασμένο στόχο της Προεδρίας της Γαλλίας στο Συμβούλιο της ΕΕ. Όσο κι αν οι εξελίξεις στη Βουλγαρία έχουν τις δικές τους αιτίες, η Γαλλία έδωσε κάποιες απαντήσεις μετά το οπισθοχώρηση του Μακρόν στις βουλευτικές εκλογές της Γαλλίας. Η ρητορική βούληση για τη στήριξη της περιοχής των Βαλκανίων συνεχίζει να υφίσταται.
Ωστόσο, όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στον τομέα της ενέργειας, που απασχολεί όλη την ήπειρο, από το Βερολίνο μέχρι τη Λισαβώνα και την Αθήνα. Η πρόταση Ντράγκι για πλαφόν στην τιμή χονδρικής του φυσικού αερίου έθεσε ένα πλαίσιο για συντονισμένη ευρωπαϊκή αντίδραση. Το ζήτημα βέβαια είναι αν θα καταφέρουν στην ΕΕ να συμφωνήσουν, πριν να είναι πια αργά.
