Τη στιγμή που η ισραηλινή χερσαία επιχείρηση στη Ράφα εμφανίζεται προ των πυλών, αξιωματούχοι του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, που έχουν κάνει μαζική «απόβαση» στην Κωνσταντινούπολη, δηλώνουν στον διεθνή Τύπο ότι η οργάνωση προτίθεται να καταθέσει τα όπλα εφόσον εγκαθιδρυθεί ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος στα σύνορα προ του 1967, με εγγυημένο το δικαίωμα επιστροφής των προσφύγων.
H σφαγή της 7ης Οκτωβρίου και ο επακόλουθος πόλεμος του Ισραήλ κατά της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας επανέφεραν στο προσκήνιο, και στα χείλη Ηνωμένων Πολιτειών και Ευρώπης, τη λύση των δύο κρατών ως μόνη οδό για διαρκή και βιώσιμη ειρήνη στη Μέση Ανατολή. Δεκαετίες αφότου αποδείχθηκαν κενό γράμμα οι Συμφωνίες του Όσλο, και ενόσω υψώθηκαν ακόμα περισσότερα εμπόδια προς τη σύναψη μίας ιστορικής συμφωνίας, η ρεαλιστική προοπτική των δύο κρατών είχε καταλήξει να θεωρείται από πολλούς «νεκρή».
Για την Χαμάς, «νεκρή» ήταν εν τη γενέσει της η ειρηνευτική διαδικασία από τη δεκαετία του ‘90, την οποία και τορπίλισε συστηματικά με βία και τρομοκρατία κατά Ισραηλινών. Σήμερα, και ενώ προ εξαμήνου σφαγίασε και απήγαγε άμαχους πολίτες του Ισραήλ, δηλώνει πρόθυμη να αφοπλιστεί και να «περιοριστεί» σε πολιτικό ρόλο εφόσον προχωρήσει η λύση των δύο κρατών.
Η Χαμάς είναι ταγμένη στον αφανισμό του Ισραήλ, όπως ορίζει το ιδρυτικό καταστατικό της από το 1987. Για το παλαιστινιακό ζήτημα δεν υπάρχει άλλος δρόμος από την τζιχάντ. Μαζί με τον χορηγό της, το θεοκρατικό καθεστώς του Ιράν, δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ. Αν η Χαμάς αφοπλιστεί θα είναι σαν να αυτοκαταργείται. Το raison d'etre είναι για αυτήν ο «ιερός πόλεμος».
Παρ' αυτά, για να σπάσει τη διεθνή απομόνωση, η Χαμάς έχει επιχειρήσει κατά καιρούς να αμβλύνει τις δημόσιες θέσεις της όσον αφορά την πιθανότητα να στέκεται ένα ανεξάρτητο και κυρίαρχο παλαιστινιακό κράτος δίπλα στο Ισραήλ. Για πρώτη φορά «μίλησε» για παλαιστινιακό κράτος στη Δυτική Όχθη, τη Γάζα και την Ανατολική Ιερουσαλήμ το 2017, με ένα πολιτικό πρόγραμμα που δεν αντικατέστησε επίσημα το ιδρυτικό καταστατικό της ούτε και την «απόρριψη κάθε εναλλακτικής στην πλήρη απελευθέρωση της Παλαιστίνης από το ποτάμι έως τη θάλασσα» -τον Ιορδάνη ποταμό στα ανατολικά έως τη Μεσόγειο δυτικά, δηλαδή το σημερινό Κράτος του Ισραήλ.
Ένα παλαιστινιακό κράτος στα σύνορα προ του 1967 θα ήταν για τη Χαμάς ένα ενδιάμεσο βήμα, και όχι το τέλος της σύγκρουσης, και δεν προκύπτει ότι αυτό έχει αλλάξει από τη συνέντευξη που παραχώρησε στο πρακτορείο Associated Press ο υψηλόβαθμος αξιωματούχους του πολιτικού γραφείου της Χαμάς Χαλίλ αλ-Χάγια. Έκανε συγκεκριμένα αναφορά σε πενταετή εκεχειρία και αφοπλισμό εφόσον εγκαθιδρυθεί ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος, δίχως να επεκταθεί περαιτέρω. Σε σχόλιά του, που δημοσίευσε παράλληλα η εδρεύουσα στο Λονδίνο αραβική εφημερίδα Al-Araby Al-Jadeed, ανέφερε ότι αυτή θα ήταν μια προσωρινή στάση και ότι οι Παλαιστίνιοι διατηρούν το «ιστορικό τους δικαίωμα σε όλα τα παλαιστινιακά εδάφη».
Η Χαμάς «θα αποδεχόταν «ένα πλήρως κυρίαρχο παλαιστινιακό κράτος στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας και την επιστροφή των Παλαιστινίων προσφύγων σύμφωνα με τα διεθνή ψηφίσματα», δήλωσε ο Χαλίλ αλ-Χάγια, προσθέτοντας ότι εάν αυτό συμβεί, οι Ταξιαρχίες Εζεντίν αλ Κασάμ θα διαλυθούν. Το ίδιο επανέλαβε λίγο αργότερα μιλώντας στο CNN ο Μπάσεμ Ναΐμ, μέλος του πολιτικού γραφείου της Χαμάς με έδρα του την Κωνσταντινούπολη. Ο αριθμός των Παλαιστινίων που έχει κληρονομήσει το καθεστώς του πρόσφυγα ξεπερνά σήμερα τα 5 εκατομμύρια.
«Όπως δείχνει η εμπειρία των ανθρώπων που πολέμησαν κατά των κατακτητών, όταν έγιναν ανεξάρτητοι και απέκτησαν τα δικαιώματά τους και το κράτος τους, τι τις χρειάζονταν αυτές τις δυνάμεις; Μετατράπηκαν σε πολιτικά κόμματα και οι στρατιωτικές τους δυνάμεις σε εθνικό στρατό», είπε στο AP ο Χαλίλ αλ-Χάγια, ο οποίος προ μηνών ζητούσε η μάχη κατά του Ισραήλ να δοθεί μέχρι τέλους, και τώρα «θέλει» τις Ταξιαρχίες Αλ Κασάμ να γίνονται παλαιστινιακός «εθνικός στρατός».
Ανάλογη πρόταση περί κατάθεσης όπλων δεν φέρεται να έχει γίνει στο παρελθόν. Έστω και αν θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως σημαντική παραχώρηση, έρχεται σε στιγμή που η Χαμάς βάλλεται σφοδρά από το Ισραήλ, και πέραν αυτού επιδιώκει ως αντάλλαγμα να ενταχθεί στην Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, της οποίας ηγείται η αντίπαλη Φατάχ, και ουσιαστικά να συγκυβερνήσει σε Γάζα και Δυτική Όχθη την επόμενη ημέρα. Στις σχετικές αναφορές δεν υπήρξε άμεση αντίδραση εκ μέρους της Παλαιστινιακής Αρχής, τη διεθνώς αναγνωρισμένη αυτοδιοικούμενη κυβέρνηση που η Χαμάς εκδίωξε όταν κατέλαβε τη Γάζα το 2007, ένα χρόνο μετά τη νίκη της στις παλαιστινιακές βουλευτικές εκλογές.
Η «διαλλακτικότητα» της Χαμάς έρχεται, επίσης, τη στιγμή που δείχνει να βρίσκεται προ των πυλών, παρά την αμερικανική εναντίωση, η χερσαία επιχείρηση στη Ράφα, τελευταίο προπύργιο των τρομοκρατών στον παλαιστινιακό θύλακα σύμφωνα με το Ισραήλ, αλλά και τη στιγμή που η τελευταία μέτρηση παλαιστινιακού ινστιτούτου ερευνών καταδεικνύει πως η υποστήριξη προς τη Χαμάς ως πολιτικό κόμμα έχει μειωθεί στο 34% μεταξύ των Παλαιστινίων τόσο στη Γάζα, όσο και στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη (όπου μετά τον πόλεμο η αποδοχή της Χαμάς είχε εκτιναχθεί).
Στη Λωρίδα της Γάζας σε ένα μήνα διπλασιάστηκε το ποσοστό όσων υποστηρίζουν τη λύση των δύο κρατών, και αντίθετα φθίνει η υποστήριξη προς την «ένοπλη πάλη» για ένα ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος. Συνολικά μεταξύ των Παλαιστινίων η υποστήριξη του «ένοπλου αγώνα» μειώθηκε κατά 17 μονάδες από τον Φεβρουάριο στον Μάρτιο, από το 63% στο 46%, τάση που τροφοδοτείται κυρίως από τους Παλαιστίνιους της Γάζας, εκεί όπου η στήριξη σε διπλωματική λύση δύο κρατών αυξήθηκε κατά 27 μονάδες -στο 62%. Την περίοδο της δημοσκόπησης του Παλαιστινιακού Κέντρου Πολιτικής και Ερευνών (PSR), οι ισραηλινές δυνάμεις επιχειρούσαν στην κεντρική Γάζα και ήταν έντονοι οι φόβοι στρατιωτικής εισβολής στη Ράφ -όπως και τώρα. Στη Ράφα, στα νότια της Γάζας, έχουν αναζητήσει καταφύγιο άνω του ενός εκατομμυρίου Παλαιστίνιοι.
Ο Χαλίλ αλ-Χάγια ξεκαθάρισε ότι η Χαμάς δεν μετανιώνει για την 7η Οκτωβρίου, παρά την καταστροφή που έχει επιφέρει στη Λωρίδα της Γάζας και στον παλαιστινιακό λαό. Απείλησε, επίσης, εμμέσως ότι η Χαμάς θα επιτεθεί σε ισραηλινές ή άλλες δυνάμεις που μπορεί να σταθμεύουν γύρω από μια πλωτή προβλήτα που οι ΗΠΑ προσπαθούν να κατασκευάσουν κατά μήκος της ακτογραμμής της Γάζας για την παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας μέσω θαλάσσης.
Η συνέντευξη παραχωρήθηκε στο Associated Press από την Κωνσταντινούπολη, όπου προ ημερών αντάλλασαν χειραψίες ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, και ο αρχηγός του πολιτικού γραφείου της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγε. Είχε προηγηθεί επίσκεψη του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, στη Ντόχα και συνάντησή του με τον Χανίγε, μετά το πέρας της οποίας δήλωσε: «Ανταλλάξαμε απόψεις ιδίως για τη λύση των δύο κρατών […] Με ενημέρωσαν ότι αποδέχονται την ίδρυση ενός παλαιστινιακού κράτους εντός των συνόρων του 1967 και ότι θα συνεχίσουν ως πολιτικό κόμμα».
«Στην πραγματικότητα, νομίζω ότι αυτό είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό μήνυμα για την παγκόσμια κοινή γνώμη ώστε να κάνει ένα βήμα προς ένα παλαιστινιακό κράτος», ανέφερε ο Φιντάν. Κατά πληροφορίες της τουρκικής Hurriyet, η Χαμάς φέρεται να ζητά τη Ρωσία και την Τουρκία ως εγγυήτριες δυνάμεις του παλαιστινιακού κράτους, γεγονός που σε κάθε περίπτωση δεν θα γινόταν αποδεκτό για ευνόητους λόγους.
Αφότου γνωστοποιήθηκε προ ημερών από το Κατάρ ότι επανεξετάζει το μεσολαβητικό του ρόλο στις διαπραγματεύσεις εκεχειρίας που παραμένουν σε πλήρες αδιέξοδο, οι περισσότεροι εκ των κορυφαίων αξιωματούχων της πολιτικής πτέρυγας της Χαμάς έχουν επισκεφθεί την Κωνσταντινούπολη, εν μέσω φημολογίας ότι αναζητά νέα στέγη. Ο Χαλίλ αλ-Χάγια αρνήθηκε ότι δρομολογείται μετακίνηση της έδρας της Χαμάς, λέγοντας επίσης ότι θέλει να δει το Κατάρ να διατηρεί την ιδιότητα του διαμεσολαβητή, ενώ παράλληλα υποστήριξε ότι δεν είναι η Χαμάς εκείνη που παρεμποδίζει μία συμφωνία εκεχειρίας. Για τους Ισραηλινούς ομήρους, δήλωσε ότι δεν γνωρίζει πόσοι εξ αυτών είναι ακόμη ζωντανοί.
