του Γιάννη Μαντζίκου
H κρίση που έχει ξεσπάσει στα Στενά του Κερτς που συνδέουν την Αζοφική με τη Μαύρη Θάλασσα η οποία χαρακτηρίζεται ως η μεγαλύτερη από την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 από την Ρωσία, δεν προκαλεί έκπληξη.
Του λόγου το αληθές αποδεικνύουν οι πράξεις και τα λόγια των δυο προέδρων, του Ουκρανού Πέτρο Πόροσένκο και του Ρώσου Βλαντίμιρ Πούτιν μετά το επεισόδιο. Από την μια πλευρά, ο Ποροσένκο έσπευσε να κηρύξει άμεσα σχεδόν στρατιωτικό νόμο και να δηλώσει ότι η χώρα του βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη με την «απειλή» της ρωσικής στρατιωτικής εισβολής και του ξεσπάσματος «ενός ολοκληρωτικού πολέμου».
Από την άλλη, στην πρώτη του δημόσια τοποθέτηση, μετά το περιστατικό της Κυριακής, ο Ρώσος πρόεδρος έκανε λόγο για ναυτική «πρόκληση» στη Μαύρη Θάλασσα, την οποία, όπως υποστήριξε, ενορχήστρωσε ο Ποροσένκο προκειμένου να ενισχύσει τη φθίνουσα δημοτικότητά του ενόψει των εκλογών.
Παράλληλα όμως, το Κρεμλίνο ανακοίνωσε ότι θα αναπτύξει σύντομα νέες συστοιχίες πυραύλων εδάφους/αέρος S-400 στην περιοχή, έχοντας όμως ήδη θέσει από τον Σεπτέμβριο σε λειτουργία στην άλλους στη Σεβαστούπολη και στη Θεοδοσία.
Με φόντο τα παραπάνω οι αναλύσεις που αναφέρουν ότι αμφότεροι ηγέτες παίζουν ένα «πόκερ» με εσωτερικές και εξωτερικές προεκτάσεις κερδίζουν έδαφος.
Ο Ποροσένκο, που έχει βασικό προεκλογικό σύνθημα ενόψει των προγραμματισμένων εκλογών του Μαρτίου το τρίπτυχο, στρατός, θρησκεία, γλώσσα, βλέπει την βασικότερη αντίπαλο του Γιούλια Τιμοσένκο να συγκεντρώνει ποσοστά κοντά στο 22%. Η Ουκρανική βουλή εξετάζει επίσης την υιοθέτηση άρθρου το οποίο θα υποχρεώνει ρητά τον Πρόεδρο της Ουκρανίας να ενεργεί με γνώμονα και με αντικειμενικό σκοπό την ένταξη της Ουκρανίας στους Δυτικο-Ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Η δημοσκοπική άνοδος -της επίσης φιλοδυτικής- Τιμοσένκο σημαίνει πρακτικά ότι ο σημερινός πρόεδρος (με ποσοστά κοντά στο 10%) μπορεί να φαίνεται αναλώσιμος σε μεγάλη μερίδα των πολιτών στο εσωτερικό και και των συμμάχων του, στο εξωτερικό. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι δυτικές δυνάμεις κράτησαν μάλλον χαμηλούς τόνους απέναντι στο περιστατικό της Κυριακής και απεύθυναν εκκλήσεις για «αυτοσυγκράτηση».
Δεν υπάρχει όμως «καπνός χωρίς φωτιά», καθώς από την στιγμή που ολοκληρώθηκε η γέφυρα στα στενά του Κερτς το περασμένο καλοκαίρι, η Ρωσία συστηματικά παρεμποδίζει την διέλευση πλοίων στην Αζοφική Θάλασσα, πραγματοποιώντας νηοψίες σε όλα τα πλοία με αυτό να έχει ως αποτέλεσμα μεγάλες καθυστερήσεις και οικονομικές ζημίες για το Κίεβο. Είναι κοινό μυστικό ότι Ρώσος πρόεδρος θέλει μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και την εξέγερση των Ρωσόφωνων στο Ντόμπας να κυριαρχήσει σε ολόκληρη την αζοφική θάλασσα τροποποιώντας de facto το καθεστώς της περιοχής.
Όμως παρά το γεγονός ότι ο Πούτιν κατηγορεί τον Ποροσένκο για «κίνηση με στόχο την εσωτερική κατανάλωση», ο ίδιος μετά τα γεγονότα του 2014 είδε την δημοτικότητα του να φτάνει στο 80%, έναντι 55% που ήταν έναν χρόνο νωρίτερα. Αντιθέτως σήμερα, η δημοτικότητα του βρίσκεται στο 58% από το 75% που βρισκόταν το 2017.
Όλα αυτά συμβαίνουν ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ μοιάζει μέχρι στιγμής απρόθυμος και δύσθυμος να πάρει θέση με αφορμή το περιστατικό αυτό, παρά τις φήμες για ακύρωση της συνάντησης του με τον Βλαντίμιρ Πούτιν στο περιθώριο της Συνόδου της G20 στο Μπουένος Άιρες το Σαββατοκύριακο.